Nikt dokładnie nie wie ile jest adiuwantów. Ich liczbę szacuje się na około 150 produktów. Z tego 15% opisano w etykietach, głównie herbicydów. Z tej liczby około 2/3 jest obligatoryjnie zalecanych z preparatami. O łącznym stosowaniu pozostałych decyduje plantator. Tyle statystyka, a co praktyka?
Klasyfikacja adiuwantów staje się coraz trudniejsza. Przybywa ich jako produktów, ale również jako spełniających różne funkcje. Najprostszy podział to wspomagacze aktywujące i modyfikujące oraz wielofunkcyjne łączące obie cechy. W tabelach zestawiono głównie adiuwanty aktywujące, których stosowanie z określonymi herbicydami jest konieczne oraz adiuwanty, których stosowanie jest zalecane. To zaledwie część tego typu produktów, o których stosowaniu można dowiedzieć się z etykiet środków ochrony roślin. Na temat pozostałych plantatorzy muszą zdobywać informacje „na własna rękę”.
Straty cieczy opryskowej w zależności od czynników ograniczających mogą wahać się od 20 do nawet 90%. W efekcie sprawność środków ochrony roślin jest też niewielka i wynosi 2-10%. Można to jednak poprawić. Mówiąc o...
Aktywatory glebowe
Od kilku lat popularyzowane są tzw. adiuwanty doglebowe. Ich rolą jest zaktywizowanie substancji czynnych przez spowalnianie przemieszczania się preparatów w głąb gleby. Szacuje się, że zatrzymują je przez dłuższy czas w ok. 5 cm górnej warstwie, w której znajduje się znaczna liczba nasion chwastów. Skumulowana tam substancja czynna zapobiega kiełkowaniu nasion lub niszczy je w początkowej fazie wschodów.
Adiuwanty doglebowe zalecane są z takimi substancjami czynnymi jak: chlomazon, metazachlor (rzepak), diflufenikan, pendimetalina (zboża), metamitron (buraki), metrybuzyna (ziemniaki) czy pendimetalina (bobowate, kukurydza). Do bardziej popularnych należą np.: Adsol, Agrigent Remix, Atpolan SoilMaxx, Drill, Gleber, Grounded, Inger, Olbras 88 EC (głównie wykorzystywany w zabiegach nalistnych) oraz SoilON. W ramach adiuwantów pełniących coraz więcej funkcji, przy zabiegach doglebowych można także wyróżnić ProHydro Maxx – środek stabilizujący wilgotność gleby, zalecany w warunkach stresowych.
Kondycjonery wody, antypieniacze i inne
Adiuwanty doglebowe stosowane są najwcześniej spośród aktywujących, ale mogą z nimi konkurować adiuwanty modyfikujące. Ich wczesność można traktować z przymrużeniem oka. Mowa tu o kondycjonerach wody, dodawanych w trakcie przygotowywania cieczy roboczej w celu jej uzdatnienia jako nośnika substancji czynnej, najczęściej środków chwastobójczych.
Adiuwanty dość długo wydawały się marginesowym elementem ochrony roślin. Tymczasem istnieją tak długo jak środki chemiczne. Jeszcze przed wprowadzeniem do ochrony środków chwastobójczych, do insektycydów i fungicydów, w...
Oczywiście nie należy ich dodawać bez wcześniejszych badań cech wody przeznaczonej do zabiegów. Jeżeli okaże się nieodpowiednia można wpłynąć na jej odczyn i twardość. Do najbardziej popularnych środków z tej grupy należą np.: Agravita Korektor, AquaFol pH, Bufor-X, E-mix, Niagara, Proaqua, Stablix).
Innym typem preparatów modyfikujących, dodawanych w czasie przygotowywania cieczy roboczej są adiuwanty zapobiegające pienieniu się. To bardzo kłopotliwy proces, kiedy ciecz robocza „nie mieści” się w pojemniku opryskiwacza. Można temu zapobiec stosując np.: Antypiano Pro+, Agrigent Defoma, Antypiano, Foam Stop czy Zero Piany.
Kolejny problem to regulacja wielkości kropel. Zapobiegając tworzeniu się najmniejszych, równocześnie zapobiegamy znoszeniu cieczy opryskowej. Tego typu preparatów jest mało, ale przykładowo można wykorzystać np. Anty Dryft Maxx.
Można się spierać, czy specyficzne adiuwanty służące do mycia zbiornika i układu rozprowadzającego opryskiwaczy są zalecane wcześnie czy późno. Oczywiście opryskiwacz przed zabiegiem powinien być pozbawiony jakichkolwiek resztek substancji czynnej, którą ostatnio wykonano oprysk. Do mycia aparatury opryskowej powinno się przystąpić bezpośrednio po zakończeniu zabiegu.
Czas między nakładami, a ich zwrotem, to trudny okres płynności finansowej. Stąd dążenie do zminimalizowania nakładów z jednoczesnym założeniem zwiększenia zysków, jest tak istotne zwłaszcza w dużych gospodarstwach. Jednym z...
Nie mycie pojemnika opryskiwacza krótko po zakończonej pracy może doprowadzić do zaistnienia tak zwanych złogów, czyli zabrudzeń w formie stałej. Mycie zbiornika po jego wyschnięciu jest bardzo utrudnione i nie daje gwarancji całkowitego usunięcia złogów. Przydatne do tego mogą być takie adiuwanty myjące jak np.: Agrigent CleanPest, All Clear Extra, CleanMax, Clean Speed czy Pest Aut.
Sklejacze i pomocne w desykacji
Specyfika adiuwantów pozwala także na ich późne stosowanie. Do tej grupy zaliczamy adiuwanty zapobiegające pękaniu łuszczyn i strąków popularnie nazywane sklejaczami, zalecane do zabiegów w rzepaku jarym i ozimym oraz w gorczycy, a także w bobowatych ze szczególnym uwzględnieniem grochu. Wiele z nich można zastosować w celu zapobiegania porastaniu ziaren zbóż.
Z pośród ponad 20. popularnych produktów można wymienić np.: Agrigent Fantastick, Arrest, AquaFol Stick, Best Cley, Cleister Max, Elastiq, Flexi, Spodnam. Do późno zalecanych można zaliczyć także adiuwanty zalecane z glifosatem (np. Agrigent Activ 5, AS 500 SL, Asystent+, Efectan 650 SL, Li 700), stosowane do równoczesnego zwalczania chwastów i desykacji, często także stosowane łącznie ze sklejaczami. Są nawet stosowane jeszcze później, w celu niszczenia chwastów na ścierniskach. Wśród adiuwantów zalecanych do łącznego stosowania z glifosatem należy wymienić jeden z niewielu mineralnych – siarczan amonu.
Pomimo, że zakupione formulacje środków ochrony roślin zawierają już wbudowany adiuwant, w większości przypadków jego dodatek wspomagacza do zbiornika opryskiwacza jest konieczny, w celu uzupełnienia jego ilości lub poszerzenia...
Adiuwanty wielofunkcyjne
Często zachodzi potrzeba polepszenia kilku cech ciecz opryskowej i równoczesnego wzmocnienia działania substancji czynnej. Te wymogi spełniają tzw. adiuwanty wielofunkcyjne. Zawierają one co najmniej dwa związki o różnych właściwościach fizyko-chemicznych. Jednocześnie mogą aktywować wnikanie substancji czynnej (np. rozpuszczanie kutikuli, głębsza i szybsza penetracja, zwiększenie przyczepności) oraz modyfikować ciecz użytkową (np. stabilizując odczyn cieczy, a także eliminując straty z powodu pienienia, znoszenia).
Na krajowym rynku dostępne są np. Agrigent Activ 5, AquaFol 7C, AS 500 SL, Atpolan Bio 80 EC Premium, Efectan 650 SL, Fortune, czy Li-700. Warto zwrócić uwagę, że pojawia się coraz więcej tego typu adiuwantów służących do zwiększania skuteczność środków ochrony roślin z grup insektycydów bądź fungicydów (EntoMax pH-, Lewar pH- Fungi).
Jak trafić do źródła?
Z nabyciem adiuwantów zalecanych obligatoryjnie nie ma trudności. Na ogół są w cenie (w pakiecie) nabywanego środka. Z pozostałymi jest więcej kłopotu. Najmniej z zalecanymi w etykiecie. Na ogół należą do popularnych, łatwych do nabycia w punktach sprzedaży. W tym przypadku korzystnie jest zapoznać się z ofertą firm fitofarmaceutycznych, które oprócz środków ochrony roślin oferują także adiuwanty.
Można tu chociażby wymienić następujące: BASF (Dash HC), Bayer (Actirob 842 EC i jego odpowiednik Mero 842 EC, Biopower), Best-Pest (Asystent+), Corteva, w której gestii są produkty firm DowAgro (Dassoil) i DuPont (Trend 90 EC), Nufarm (Groundet, Li 700, Mediator Max, Spodnam DC), Sumi Agro (Flexi, Niagara), Synthos Agro (Oleo 84, EC, Oleo Max 1000 SL), UPL (Silwet Gold, Silwet Pro, Silwet Stik).
Podczas 58. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin-PIB, która odbyła się w dniach 6-8 lutego br. w Opalenicy zaprezentowano wiele ciekawych referatów przydatnych dla rolników. Jeden z nich wygłosił prof. Zenon Woźnica z...
Najtrudniej dotrzeć do produktów oferowanych przez producentów i dystrybutorów zalecających stosowanie adiuwantów na zasadzie reklamy pojawiającej się w różnych mediach. Nie pozostaje nic innego jak śledzić je. Jednym z pewniejszych posunięć jest kontakt z wiodącymi krajowymi producentami lub dystrybutorami specjalizujących w dziedzinie „adiuwanty”.
Do wiodących na krajowym rynku z pewnością należy firma Agromix. Do jej sztandarowych produktów należy Atpolan Bio 80 EC (wielofunkcyjny), Atpolan SoilMaxx (doglebowy), Clean Max (mycie sprzętu opryskowego) i Zero Piany (zapobieganie pienieniu się). Adiuwanty Agromix`u są ciągle ulepszane, stąd wiele z nich produkowanych jest aktualnie w formie „Premium”.
Produkcją i dystrybucją zajmuje się także Biostyma. Nazwy swoich adiuwantów poprzedza przedrostkiem „AquaFol” (Anchor, Max, Platinum, Stick). Jednym z bardziej interesujących jest np. Aqafol 7C umożliwiający wykonywanie zabiegów już od temperatury 4oC.
Liczną gamę produktów wspomagających oferuje dystrybutor Agrosimex. Także i one charakteryzują się zamieszczanym przed nazwą przedrostkiem „Agrigent” (Amigo, Cleanpest, Defoma, Fantastick, Flipper, Hiperion, Prolonger).
Do czołówki należy również „Obrol”, pierwszy na krajowym rynku producent wspomagaczy. Najbardziej popularny jest znany od lat Olbras 88 EC, początkowo zalecany do zabiegów nalistnych, a później po przeprowadzonych badaniach, także do doglebowych. Podobnym działaniem nalistnym charakteryzuje się Olstic 90 EC. Do często stosowanych należy wielofunkcyjny Efektan 650 SL.
Rozprowadzaniem adiuwantów zajmuje się wielu dystrybutorów i po części producentów. Spośród bardziej znanych należy zapoznać się z ofertami takich firm jak np.: Chemirol, Grupa Osadkowski i Procam.
-
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 4-2021 - ZAPRENUMERUJ