Adiuwanty wczoraj i dziś
Aktualnie szacuje się, że w ofercie rynkowej znajduje się sto kilkadziesiąt adiuwantów. Foto_Arkadiusz Artyszak
Adiuwanty dość długo wydawały się marginesowym elementem ochrony roślin. Tymczasem istnieją tak długo jak środki chemiczne. Jeszcze przed wprowadzeniem do ochrony środków chwastobójczych, do insektycydów i fungicydów, w celu zwiększenia przyczepności dodawano najzwyklejsze mydło. Obecnie plantatorzy zdają sobie sprawę z ich znaczenia, zwłaszcza, że ich asortyment wzrósł nie tylko liczebnie, ale jako wspomagacze spełniają coraz więcej funkcji.
Najbardziej popularne są w łącznym stosowaniu z herbicydami. Aplikowane nalistnie, pozwalają zmniejszyć podstawową dawkę herbicydu, skutecznie wpłynąć na proces chwastobójczy w przypadku zwalczania chwastów, których faza wzrostu przekroczyła wrażliwość na stosowany środek, podobnie podnieść skuteczność w przypadku gatunków chwastów określanych, jako średnio wrażliwe.
Wykorzystać adiuwanty
Czas między nakładami, a ich zwrotem, to trudny okres płynności finansowej. Stąd dążenie do zminimalizowania nakładów z jednoczesnym założeniem zwiększenia zysków, jest tak istotne zwłaszcza w dużych gospodarstwach. Jednym z...
Istnieje także duża grupa adiuwantów modyfikujących. Zabezpieczają one np. ciecz opryskową przed nadmiernym pienieniem się, dociążają krople cieczy opryskowej aby nie były znoszone przez wiatr, w podobnym celu kalibrują wielkość kropel, eliminując te najmniejsze, najbardziej podatne na znoszenie.
Jest też cała grupa tzw. kondycjonerów wody. Unieruchamiają one, w tym przypadku szkodliwe jony wapnia czy magnezu, oraz stabilizują odczyn cieczy do optymalnego dla danej grupy środków chemicznych. Aktualnie do adiuwantów zaliczane są też takie produkty, które stosuje się bez środków ochrony roślin czy nawozów.
Są to dodatki skutecznie myjące, dezaktywujące pozostałości substancji czynnych w zbiorniku i przewodach opryskiwacza. Pojedynczo są także zalecane tzw. sklejacze zapobiegające pękaniu łuszczyn i strąków, a także zapobiegające porastaniu ziarna zbóż.
Adiuwanty nowej generacji
Pomimo, że zakupione formulacje środków ochrony roślin zawierają już wbudowany adiuwant, w większości przypadków jego dodatek wspomagacza do zbiornika opryskiwacza jest konieczny, w celu uzupełnienia jego ilości lub poszerzenia...
Optymalnym rozwiązaniem jest wprowadzenie na rynek adiuwantów wielofunkcyjnych (wielokierunkowych, wielozadaniowych). To środki łączące cechy adiuwantów aktywujących i modyfikujących. Oczywiście trudno jest opracować produkt absolutnie uniwersalny, stąd można nieomalże w nieskończoność prowadzić klasyfikacje dotyczące reprezentowanych przez nie cech.
W czym tkwi problem?
Na pewno w klasyfikacji dotyczącej samych zaleceń. Przede wszystkim wstępnie należy zaznaczyć, że adiuwanty, jako pojedyncze środki nie są rejestrowane, ale można wyróżnić dwa trendy. Jedna z form zaleceń dotyczy stosowania ich zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi w etykiecie. I tu ponownie mamy do czynienia z dwoma typami zaleceń. Niektóre są zalecane obligatoryjnie. Zgodnie z informacją zamieszczoną w etykiecie muszą być stosowane łącznie z danym środkiem (głównie herbicydem). W tym przypadku najczęściej podczas transakcji są dołączane (bez dodatkowych kosztów lub za stosunkowo niską opłatą) do nabywanego produktu.
Istnieją jednak zalecenia w etykietach, w których producent wskazuje na możliwość łącznego stosowania z danym produktem w celu osiągniecia dodatkowych korzyści (niższa dawka preparatu lub lepsza skuteczność). Często taki produkt jest wymieniany z nazwy handlowej i możliwy do nabycia za dodatkową opłatą.
Jednak największa grupę adiuwantów stanowią produkty jedynie rekomendowane przez samych producentów. W tym momencie zaczyna się największy problem. Brak wykazów, zestawień i programów tej grupy środków (ze względu na brak rejestracji) znacznie utrudnia producentom rolnym dotarcie do informacji, jakie adiuwanty są dostępne, jak działają, z jakimi produktami i w jakich sytuacjach można je wykorzystać.
Adiuwanty przy zabiegach herbicydowych
Przy zabiegu herbicydowym, należy zwrócić szczególną uwagę na adiuwanty. Są to substancje pomocnicze znajdujące się bezpośrednio w preparatach handlowych obok substancji czynnej lub dodawane dopiero do cieczy użytkowej w celu...
Co oferuje rynek?
Rola adiuwantów okazała się tak istotna, że dla wielu stała się inspiracją stworzenia firm zajmujących się głównie tym zagadnieniem. Na krajowym rynku pojawia się coraz więcej producentów i dystrybutorów oferujących te produkty z pełną informacją o ich roli, sposobach stosowania i płynących z tego korzyści. To właśnie także z nimi, producenci płodów rolnych powinni nawiązać kontakt i korzystać z ich usług. Wśród krajowych firm warto wymienić kilka i zwrócić uwagę na ich dominujące produkty.
Agromix to rodzinna firma oferująca jedne z bardziej popularnych adiuwantów w kraju. To przede wszystkim Atpolan 80 EC i jego udoskonalona forma o wielofunkcyjnym działaniu Atpolan Bio 80 EC. Kontynuacją tej linii jest Atpolan Soil Maxx zalecany z herbicydami doglebowymi. Produktem w grupie znanych wielofunkcyjnych adiuwatów jest już dość dobrze znany na rynku AS 500 SL. Ofertę uzupełniają wspomagacze zalecane do zabiegów z fungicydami (Lewar pH–Fungi) i z insektycydami (Ento Maxx pH-). Oprócz adiuwantów aktywujących producent oferuje wspomagacze modyfikujące do mycia (Clen Maxx) i zabezpieczające przed pojawieniem się obfitej piany (Zero Piany).
Ciągłe prace nad udoskonalaniem produktów spowodowały, że cechują się one coraz większą efektywnością działania, są bardziej biodegradowalne i bezpieczne dla środowiska wodnego oraz pszczoły miodnej. W handlu opatrzone są określeniem „Premium”.
Adiuwanty powinny być rejestrowane
Podczas 58. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin-PIB, która odbyła się w dniach 6-8 lutego br. w Opalenicy zaprezentowano wiele ciekawych referatów przydatnych dla rolników. Jeden z nich wygłosił prof. Zenon Woźnica z...
Z fungicydami polecany jest wymieniony Activ 5, który również można stosować z regulatorami wzrostu. Do uniwersalnych produktów zaliczany jest także Agrigent Prolonger. Można go łaczyć z fungicydami, insektycydami, regulatorami wzrostu, a także nawozami dolistnymi.
Wśród producentów trudno pominąć jedną z najstarszych firm rodzinnych, którą jest Obrol. Znana od lat przede wszystkim z uniwersalnego adiuwanta nalistnego Olbras 88 EC, który jest zalecany dosłownie z dziesiątkami herbicydów nalistnie oraz jest jedynym, równocześnie propagowanym, jako dodatek do herbicydów doglebowych. Podobnym do niego produktem jest Olstick 90 EC.
Obrol również jest producentem popularnego wielofunkcyjnego adiuwanta Efectan 650 SL, znanego z wielu zastosowań, w tym także z możliwości skutecznego stosowania glifosatu w obniżonych dawkach. Firma produkuje również specjalistyczny adiuwant do mieszanin z fungicydami - T-Fungin 75 SL oraz Pest Aut, środek do mycia i neutralizacji pozostałości środków ochrony roślin w opryskiwaczach.
Adiuwanty czy surfaktanty?
Podział dodatków obniżających napięcie powierzchniowe kropli wody a więc preparatów ułatwiających i poprawiających efektywność zabiegów ochrony roślin i nawożenia dolistnego jest bardzo trudny i zwykle sztuczny. Adiuwanty...
W ofercie firmy Agrii można znaleźć wielofunkcyjny Li-700, Ampol-Merol zaleca Oleo 84 EC, a Caldena produkty z linii Agrovita. Firma Arysta ma w swojej rynkowej ofercie Elastik Ultra i Silwet Gold, Chemirol propaguje np. adiuwanty z serii Asystent i kondycjoner Stablix pH, ProCam poleca Prosupero i wiele innych, Intermag kilka produktów z linii Adiuvare, a Grupa Osadkowski np. Preventor.
Oczywiście wielu dystrybutorów posiadając odpowiednie umowy, poleca takie same adiuwanty. Wymienione firmy i produkty to tylko przykłady. Aktualnie szacuje się liczbę oferowanych adiuwantów na sto kilkadziesiąt produktów. Do niektórych trudno dotrzeć, zwłaszcza, że po części są one rozprowadzane przez małe przedsiębiorstwa o charakterze lokalnym.
Wiosenna ochrona zbóż ozimych - zabieg T-1
Ciągle trwa wyścig hodowców z patogenami - sprawcami chorób w uprawach roślin rolniczych, w tym w zbożach. W wielu przypadkach odporność odmian na porażenie przez grzyby chorobotwórcze jest już determinowana genetycznie, ale...
Z zaleceniami obligatoryjnymi nie należy dyskutować, tylko je stosować. Zalecenia nieobowiązujące, wskazane w etykietach lub proponowane przez producentów i dystrybutorów, mogą być uwzględniane przez rolników lub nie.
Pierwsze wydają się być naprowadzającą wskazówką, ale jednocześnie należy zaznaczyć, że w niektórych etykietach coraz częściej są zamieszczane uwagi typu „Środek należy stosować w mieszaninie z adiuwantami olejowymi np. zawierającymi estryfikowany olej rzepakowy lub adiuwantami syntetycznymi zawierającymi niejonowe środki powierzchniowo czynne w dawkach zalecanych dla tych adiuwantów”.
To również wskazówka, ale dająca szersze możliwości wyboru. Z drugiej strony taki zapis świadczy o zaufaniu producentów środków ochrony roślin do producentów adiuwantów. Rzeczywiście decyzja należy do plantatora.
Bezwzględnie należy pamiętać i przestrzegać tego, żeby nie stosować tzw. „adiuwantów”, czyli detergentów z zakresu chemii kuchennej i kosmetycznej (środki myjące, szampony, mydła), takich specyfików jak ocet czasami zalecanych przez doradców amatorów, olejów uzyskiwanych z produkcji ubocznej lub olejów zużytych już w innych procesach produkcyjnych i przemysłowych. Żeby uzyskać odpowiedni efekt, zdecydowanie należy wybierać środki zalecane oficjalnie, chociaż nie zawsze są one popularne i proponowane przez uznane firmy. A oczekiwać należy na rejestrację wszystkich adiuwantów, która umożliwi ich pełną klasyfikację oraz jasne, jednoznaczne przeznaczenie.
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 3-2020 - ZAPRENUMERUJ
