Raport: branża tytoniu w Polsce przyniosła w 2023 r. budżetowi państwa 38,6 mld zł
Polska jest liderem w Unii Europejskiej pod względem produkcji wyrobów tytoniowych, z 39-proc. udziałem we wspólnotowym rynku - wynika z najnowszego raportu Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE). Branża przyniosła w ub.r. budżetowi państwa 38,6 mld zł.
Jak wynika z raportu "Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę", opracowanego przez ekonomistów CASE, w 2023 roku wpływy podatkowe z sektora tytoniowego stanowiły 38 mld zł, tj. 8 proc. całkowitych dochodów podatkowych budżetu państwa.
Wicepremier o spotkaniu z szefem koncernu tytoniowego: w Polsce 4 tys. gospodarstw z tego żyje
Polska pozostaje też liderem w produkcji wyrobów tytoniowych w Unii Europejskiej, odpowiadając za 39 proc. wspólnotowego rynku. Wyprzedza Rumunię, Niemcy i Grecję. Pod względem wartości produkcji sprzedanej nasz kraj również utrzymuje dominującą pozycję, z 30-proc. udziałem w rynku UE. Pod względem produkcji surowca tytoniowego Polska zajmuje trzecie miejsce w UE, po Włochach i Hiszpanii, odpowiadając za 18,1 proc. produkcji.
W kraju działa około 3,5 tys. gospodarstw uprawiających tytoń, zatrudniających łącznie około 20 tys. osób, co jednak - jak wskazali autorzy raportu - nie przekłada się na taką samą liczbę pełnych etatów, ponieważ większość pracowników zatrudniana jest sezonowo. Liczba miejsc pracy w sektorze tytoniowym i w sektorach z nim powiązanych to 28,9 tys. w przeliczeniu na pełne etaty. Liczba osób, których praca ma zawodowy związek z wyrobami tytoniowymi, sięga natomiast ok. 560 tys.
85 proc. wyprodukowanych w Polsce papierosów trafia na eksport, głównie do krajów Unii Europejskiej. Całkowita wartość eksportu wyrobów tytoniowych oraz nieprzetworzonego tytoniu w 2023 roku wyniosła 24,7 mld zł, co oznacza wzrost o 26 proc. w porównaniu do roku poprzedniego.
Resort rolnictwa: podwyżki akcyzy na tytoń mogą skutkować zaprzestaniem jego uprawy w Polsce
Jak wskazano w raporcie, dynamicznie rosną inwestycje w przemyśle przetwórstwa tytoniu. W 2023 r. ich wartość przekroczyła 900 mln zł, co oznacza wzrost o 171 proc. w porównaniu do roku poprzedniego i najwyższy poziom od 2020 r. Autorzy zauważyli, że inwestycje w ostatnich latach ukierunkowane były przede wszystkim na rozwijanie potencjału produkcyjnego nowatorskich wyrobów tytoniowych oraz tworzenie tzw. centrów usług wspólnych, które zajmują się działalnością wspierającą produkcję i dystrybucję wyrobów tytoniowych.
Wyroby tytoniowe trafiające na rynek krajowy obciążone są akcyzą i podatkiem VAT, które mają znaczący udział w cenie pojedynczego papierosów. Eksperci zwrócili również uwagę, że przedsiębiorstwa z sektora tytoniowego aktywne w łańcuchu produkcji odprowadzają też podatek CIT, a ich pracownicy PIT.
"W 2023 roku wpływy z podatków akcyzowych i VAT na wyroby tytoniowe wyniosły 37,8 mld zł całkowitych dochodów podatkowych na poziomie centralnym, gminnym, powiatowym i wojewódzkim" – poinformował dr hab. Jan Hagemejer, prezes CASE.
Jak wskazano w raporcie, sektor tytoniowy w Polsce znajduje się w przełomowym momencie, który zadecyduje o jego przyszłości. W scenariuszu pozytywnym, który bierze pod uwagę utrzymanie dynamiki inwestycji obserwowanej w poprzednich latach i rozwoju produkcji wyrobów nowatorskich, dodatkowe korzyści gospodarcze z działalności sektora wyniosłyby 40 proc. wartości dodanej, generowanej obecnie przez łańcuch produkcji i dystrybucji. Natomiast w scenariuszu negatywnym, uwzględniającym wzrost obciążeń podatkowych i spadek aktywności inwestycyjnej, znaczenie sektora w gospodarce może zmniejszyć się w podobnej skali.
Branża bije na alarm - podwyżka akcyzy uderzy w rolników uprawiających tytoń
Jak zauważyli autorzy, w najbliższych latach zmieniało się będzie prawo unijne i polskie. Planowane są podwyżki podatku akcyzowego w latach 2025–2027 oraz możliwe jest wprowadzenie nowych regulacji dotyczących dodatkowego opodatkowania płynu zawartego w papierosach jednorazowych, a także objęcie akcyzą urządzeń do używania wyrobów nowatorskich i e-papierosów.
"Zmiana tzw. mapy akcyzowej, zakładająca przyspieszenie podwyżek akcyzy w kolejnych latach spowoduje, że ceny papierosów wzrosną do 2027 o 61 proc. w stosunku do 2023 r. Jeśli podwyżki akcyzy będą potem kontynuowane w dotychczasowym tempie 10 proc. rocznie, ceny w 2030 będą już ponad dwukrotnie wyższe niż w 2023 r." - prognozują eksperci CASE.
Jak wskazano, zapowiadane objęcie jednorazowych e-papierosów dodatkową akcyzą w wysokości 40 zł za sztukę, wydaje się w ocenie ekonomistów dobrze realizować zakładany cel zmiany przepisów, czyli ograniczenie popularności tych wyrobów, w szczególności wśród młodzieży.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
