Rizoktonioza – narastający problem? Sumi Agro szuka rozwiązań
Szkodliwość choroby polega na zmniejszeniu suchej masy, zmniejszeniu liczby ziaren w kłosie oraz masy tysiąca nasion. Może także wpływać na obniżenie jakości piekarniczej nasion. Udowodniono również, że rizoktonioza może wpływać na znaczną obniżkę wysokości plonu na stanowiskach w gorszej kulturze oraz przy wystąpieniu niekorzystnych czynników abiotycznych dla pszenicy, takich jak np. nawożenie mineralne czy też wykorzystywane w ochronie roślin fungicydy oraz herbicydy. Zwiększone porażenie przez rizokotniozę obserwuje się także przy częstych uprawach po sobie pszenicy (jarej i ozimej) oraz pszenżyta. Natomiast mniejsze nasilenie występowania objawów obserwowano na stanowiskach, gdzie pszenicę ozimą uprawiano po owsie. Ciekawe doniesienia dotyczą także wpływu zachwaszczenia na wzrost porażenia pszenicy przez rizoktoniozę. I tak na przykład Viola arvensis, Thlaspi arvense, Stellaria media mogą być gospodarzem R. solani, a Apera spica-venti – R. cerealis.
Wykorzystywanie integrowanych metod ochrony roślin do ograniczania występowania rizoktoniozy nie zawsze przynosi efekty. Okazało się, że zastosowanie gorczycy w międzyplonie nie wpłynęło na zmniejszenie porażenia przez tego patogena. W niektórych badaniach okazało się, że obecność rizoktoniozy na podstawie źdźbła wpływa na zwiększenie liczby kolonii grzybów patogenicznych zasiedlających ziarno pszenicy. Ma to szczególne znaczenie w przypadku takich patogenów jak Fusarium poae, który oprócz znaczącego obniżenia wysokości i jakości plonu nasion ma zdolność do tworzenia mykotoksyn. Na ziarnie pszenicy notowano również więcej kolonii grzyba Khuskia oryzae, który obniża wysokość plonu ale także zmniejsza wartość siewną nasion.
W Polsce grzyb zwalczany jest przy użyciu środków stosowanych do ochrony upraw zbóż przed groźniejszymi patogenami podstawy źdźbła – Fusarium spp. (fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni) oraz Oculimacula spp. (łamliwość źdźbła zbóż). Do zwalczania wymienionego kompleksu chorób wykorzystywane są fungicydy o szerokim spektrum grzybobójczym z grup: benzimidazoli, triazoli, strobilurin, morfolin i pirymidyn. Jednak nie zawsze taki układ substancji aktywnych jest skuteczny.
W 2015 roku założono doświadczenia, których celem ma być określenie potencjalnego wpływu różnych dawek fungicydu, który zawiera mieszaninę tiofanatu metylu i tetrakonazolu oraz porównawczo tiofanat metylu na porażenie źdźbeł pszenicy ozimej przez ostrą plamistość oczkową. Doświadczenia założono w trzech lokalizacjach na Dolnym Śląsku: Jelcz-Laskowice, Zagródki oraz Pawłów Trzebnicki. Uzyskane dane świadczą dobitnie o tym, że fungicyd zawierający tiofanat metylu oraz tetrakonazol ograniczył porażenie przez grzyby z rodzaju Rhizoctonia. Podobną cechą charakteryzował się tiofanat metylu. Dodatkowo wykonano analizę mykologiczną porażonych źdźbeł. W tym przypadku stwierdzono, że zastosowane preparaty ograniczyły występowanie grzybów z rodzaju Rhizoctonia oraz Fusarium spp.
