Czy warto nawozić krzemem?
Na świecie obecnie obserwuje się olbrzymie zainteresowanie tym pierwiastkiem. Krzem zaczyna znajdować swoje miejsce także w nawożeniu roślin rolniczych, dzięki wynikom najnowszych badań.
W dotychczasowych badaniach, udowodniono, że dokarmianie roślin krzemem pozytywnie wpływa na wiele zachodzących w nich procesów metabolicznych i fizjologicznych.
Rośliny dobrze zaopatrzone w krzem są bardziej odporne na niekorzystne warunki środowiska, stają się odporniejsze na uszkodzenia mechaniczne, infekcje patogenów, wyróżniają się większą zdrowotnością i produkcją biomasy. Przypuszcza się również, że krzem wzmaga syntezę barwników asymilacyjnych.
Zdaniem niektórych badaczy, dokarmianie dolistne krzemem może prowadzić do zwiększenia zawartości chlorofilu w tkance asymilacyjnej roślin oraz intensyfikować proces syntezy cukrów (Bartkowski, 1999).
Dokarmianie dolistne buraka cukrowego krzemem
Według niektórych naukowców, rośliny pobierające większe ilości krzemu charakteryzują się bardziej oszczędną gospodarką wodną i mniejszym współczynnikiem transpiracji. Rośliny te mają mniejsze zapotrzebowanie na wodę, gdyż ograniczone są jej straty w wyniku parowania.
Doświadczenie Mikiciuka (2009) na truskawce wykazało istotny wpływ nawożenia krzemem na ograniczenie transpiracji roślin, przez co prowadzą one bardziej oszczędną gospodarkę wodną chroniąc je tym samym przed suszą.
Korzystny wpływ krzemu na truskawkę wykazali również Ochmian i in. (2007). W ich badaniu nawożenie krzemem znacząco wpłynęło na wielkość plonu oraz na jędrność owoców.
W uprawach ogrodniczych krzem niweluje także fitotoksyczne działanie niektórych pierwiastków: glinu, manganu, ołowiu, kadmu, cynku i rtęci (Hou, 2006). Związki krzemu efektywnie zapobiegają toksyczności glinu, tworząc z nim nietoksyczne dla roślin, nierozpuszczalne związki (Nowakowski, 2001).
Wykazano także, że w uprawach warzywniczych na glebie zasolonej, zwłaszcza chlorkami, pojawiło się zahamowanie wzrostu roślin, które zanikało po dodaniu krzemu (Gunes, 2007).
Krzem na rzepak jesienią
Górecki oraz Danielski-Bush (2009) w swoich badaniach określili korzystne działanie krzemu w uprawie glebowej oraz na pożywkach płynnych. W uprawach bezglebowych nawożenie krzemem wykazuje istotny wpływ na system korzeniowy roślin uprawianych w ten sposób, gdyż jest odizolowany od naturalnego źródła krzemu – gleby (Jarosz, 2015).
Według innych badań tego autora (2014) krzem wpływa znacząco na zwiększenie odporności roślin, gdyż bierze udział w tworzeniu specyficznych związków stymulujących odporność, w tym nabytej odporności systemicznej (ang. SAR).
Robak i Ostrowska (2008) prowadzili badania na sałacie w uprawie polowej, która była opryskiwana 0,2 proc. alkalinem potasowym, zawierającym 1,1 proc. krzemu. Ich zdaniem, opryskiwanie tym nawozem zahamowało całkowicie rozwój mączniaka prawdziwego.
W innych doświadczeniach wykazano pozytywny wpływ kalcytu pochodzenia morskiego zawierającego wapń i krzem na plonowanie ziemniaka (Trawczyński, 2013). Według tego autora przyrost plonu handlowego wyniósł około 16,4 proc. w stosunku do kontroli (ziemniaki niedokarmiane wapniem w połączeniu z krzemem).
Krzemem zwalczysz stres i podniesiesz plon
O korzystnych efektach stosowania tego nawozu w uprawie winorośli w Turcji informują Kara i Sabir (2010) a sałaty w Serbii Ugrinović i in. (2011).
Artyszak i in. (2016) potwierdzili korzystny wpływ wapnia i krzemu w kalcycie pochodzenia morskiego na plon korzeni i plon cukru buraka cukrowego bez pogorszenia jakości technologicznej surowca. Autorzy ci twierdzą też, że dokarmianie dolistne krzemem pozytywnie wpływa na procesy fizjologiczne roślin, co korzystnie przekłada się na wzrost, rozwój oraz odporność na stresy biotyczne i abiotyczne.
Obecnie na rynku można dostać nawozy krzemowe w formie stałej oraz płynnej. Nawozy stałe uzyskuje się przez odpowiednio drobne zmielenie skał morskich. Nie rozpuszczają się w wodzie, tylko tworzą w niej zawiesinę. Natomiast nawozy płynne są wygodniejsze w stosowaniu, gdyż łatwo rozpuszczają się w wodzie.
