Kwoty mleczne przechodzą do historii. Teraz trzeba działać razem
Po 31 latach produkcja mleka nie będzie limitowana. Fot. Tytus Żmijewski
Trzeba było płacić kary
System kwot mlecznych wprowadzono w UE w 1984 roku, miał on rozwiązać problem nadmiaru produktów mlecznych na rynku. Ograniczenie produkcji mleka przyczyniło się do stabilizacji sektora mleczarskiego.
Polska trzykrotnie przekroczyła swoje limity produkcyjne. W ubiegłym roku nadprodukcja dotyczyła niemal 56 tys. rolników, którzy musieli zapłacić kary, ale były one stosunkowo niewielkie. W obecnym roku kwotowym 2014/2015, mimo wyhamowania produkcji, kary dla polskich producentów mogą wynieść nawet 700 mln zł. KE zgodziła się na rozłożenie ich spłaty na trzy raty.
Limit produkcji mleka dla Polski wynosił w ostatnim roku kwotowym 10 mld 56 mln kg mleka.
Mleko będzie coraz tańsze
W opinii ekspertów zniesienie limitowania spowoduje zwiększenie produkcji mleka, a jego ceny spadną. Sytuacja producentów i przetwórców surowca w dużym stopniu będzie zależała od światowej koniunktury na te produkty.
Obecnie jest ona gorsza niż kilka miesięcy temu, a dodatkowo sytuację na unijnym rynku mleka komplikuje rosyjskie embargo. W ocenie branży mleczarskiej rok 2015 będzie bardzo trudny dla producentów mleka i firm przetwórczych.
Według Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w 2014 r. wyniki handlu zagranicznego wyraźnie poprawiły się w stosunku do 2013 r., na czym zaważyły bardzo dobre wyniki I półrocza. Natomiast pogorszenie koniunktury na światowym rynku mleka w drugim półroczu 2014 r., spowodowało spadek cen uzyskiwanych w eksporcie.
W ubiegłym roku eksport przetworów mlecznych ilościowo zwiększył się o 25 proc. do 2,80 mld l w ekwiwalencie mleka surowego i stanowił 27 proc. skupu mleka, wobec 23 proc. w 2013 r.
Wartość wywozu wzrosła w mniejszym stopniu (o 11 proc. do 1,90 mld euro), co wynikało ze spadku cen eksportowych m.in. masła, mleka płynnego i śmietany, suszonej serwatki oraz serów i twarogów. Znacznie (o ok. 40 proc.) zmalał eksport serów do Rosji, która przed wprowadzeniem embarga była dużym rynkiem zbytu, zwłaszcza serów podpuszczkowych dojrzewających.
W 2014 r. dodatnie saldo obrotów wzrosło o 10 proc. do rekordowego poziomu 1,12 mld euro.
