Degradacja czy ochrona terenów podmokłych? Resort o wdrażaniu normy GAEC 2
Rolnicy chronią gleby bogate w węgiel i tereny podmokłe – podkreśla Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW). I stanowczo zaprzecza informacjom, że planuje degradację 1 mln hektarów obszarów podmokłych poprzez wprowadzenie normy GAEC 2.
Ustosunkowując się do zarzutów w tym zakresie, które pojawiły się w przestrzeni publicznej, resort zaznacza, że wprowadzenie normy GAEC 2 ma na celu ochronę gleb bogatych w węgiel oraz terenów podmokłych. A obowiązek wyznaczenia obszarów objętych tą normą wynika z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 i dotyczy tylko gruntów użytkowanych rolniczo.
Hydrolog: ponowne nawadnianie torfowisk to realne zyski ekonomiczne. To lepsza inwestycja niż małe zbiorniki retencyjne
„W procesie wyznaczania gruntów objętych GAEC 2 brali udział naukowcy z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego (IUNG-PIB), którzy w latach 2021-2023 przeprowadzili inwentaryzację gleb bogatych w węgiel i terenów podmokłych” – czytamy w komunikacie MRiRW.
Zakaz orania i wydobywania torfu
Jak w nim zauważono, wymogi GAEC 2 obejmują m.in. zakaz orania i wydobycia torfu oraz zakaz budowy nowych rowów i instalacji odwadniających. Konsultacje z organizacjami rolniczymi i przyrodniczymi odbyły się w październiku 2024 roku. Wymogi tej normy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku.
Odbudowa torfowisk - inną kwestią
„Norma GAEC 2 nie dotyczy odbudowy osuszonych torfowisk, ponieważ ta kwestia jest przedmiotem innego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1991 w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych (NRL). Na poziomie krajowym instytucją wiodącą i koordynującą wdrażanie tych przepisów jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska” – wskazuje resort rolnictwa.
Norma GAEC 6 – mija termin utrzymania okrywy ochronnej gleby
Ochrona trwałych użytków zielonych
Ponadto przypomina, że rolników wnioskujących o przyznanie płatności obszarowych obowiązują przepisy unijne, w tym te dotyczące ochrony trwałych użytków zielonych (TUZ).
„Jednym z wymogów jest obowiązek zachowania TUZ w Polsce na stabilnym poziomie. Obowiązek polega na monitorowaniu w całej Polsce zmian wskaźnika udziału TUZ do całkowitego obszaru użytków rolnych (tzw. GAEC 1). W przypadku zmniejszenia powierzchni TUZ o więcej niż 5 proc. konieczne będzie podjęcie działań naprawczych.
Dodatkowo na TUZ wrażliwych pod względem środowiskowym (w tym na glebach torfowych i terenach podmokłych - tzw. GAEC 9) na obszarach Natury 2000, również tych które nie zostały jeszcze objęte planami zadań ochronnych i planami ochrony, obowiązuje zakaz ich przekształcania i zaorywania. W ramach okresu programowania 2023-2027 powierzchnia tego typu cennych TUZ wynosi prawie 400 tys. ha” – wylicza ministerstwo.
Przestrzeganie wymogów SMR 3 i 4
Dodaje też, ze dodatkowo rolnicy, którzy gospodarują na obszarach Natura 2000, a na których wyznaczono plany zadań ochronnych lub plany ochrony, są zobowiązani do przestrzegania wymogów wynikających z tych planów. To tzw. wymogi warunkowości: SMR 3 (ochrona dzikiego ptactwa) i SMR 4 (ochrona siedlisk przyrodniczych i dzikiej fauny i flory).
Realizacja dyrektywy o odtwarzaniu przyrody – nie będzie przymusu dla rolników?
Płatne interwencje z PS WPR
„Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej MRiRW realizuje szereg interwencji, które poprzez wsparcie finansowe mają zachęcić rolników do właściwego gospodarowania i ochrony trwałych użytków zielonych. W obecnym okresie programowania, w ramach ekoschematów obszarowych, rolnicy mogą np. wnioskować o przyznanie płatności na ekoschemat ‘Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych’ oraz praktykę ‘Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt’” – przekazano w komunikacie.
Zwrócono w nim ponadto uwagę, ze Polska wdraża również płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne, zachęcające do praktyk prośrodowiskowych wykraczających poza obowiązujące wymogi prawne.
„Są to działania ukierunkowane na ochronę cennych łąk i pastwisk, w tym siedlisk hydrogenicznych, tj. zależnych od wody. Istotne jest, że rolnicy uczestniczący w tych działaniach, oprócz konieczności przestrzegania wielu wymogów służących ochronie cennych siedlisk, są zobowiązani do nieingerowania w warunki wodne. Jest to niezbędne do zachowania walorów przyrodniczych tych obszarów” – podsumowuje MRiRW.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
