Wołek - mały groźny szkodnik magazynowy

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: MAPA | redakcja@agropolska.pl
17-10-2020,9:35 Aktualizacja: 16-10-2020,21:49
A A A
Wołek zbożowy to niewielki chrząszcz magazynowy, który potrafi wyrządzić ogromne szkody. Dlatego od dawna uznawany jest za najgroźniejszego szkodnika magazynowanego ziarna.
 
Wołek zbożowy jest szkodnikiem kosmopolitycznym, obecnym praktycznie na wszystkich kontynentach, wszędzie tam, gdzie zamieszkuje człowiek. W naszych szerokościach geograficznych w środowisku naturalnym, w tym w uprawach polowych, nie występuje. Jego cały rozwój odbywa się tylko w warunkach magazynowych, do których jest doskonale przystosowany. Chrząszcze mają 2-5 mm. 
 
szkodniki magazynowe, zwalczanie chemiczne szkodników magazynowych, roztocza magazynowe, fumiganty, gazowanie magazynu,

Jak rozwiązać problem ze szkodnikami magazynowymi?

Jeśli z jakichś powodów w okresie zimy niedostatecznie zadbano o bezpieczne magazynowanie zbóż, na wiosnę może okazać się, że zasiedlone są przez szkodniki. W zależności od występującego gatunku i liczebności szkody mogą być znaczące....
Długie i silne odnóża umożliwiają mu pokonywanie znacznych odległości m.in. w poszukiwaniu pokarmu, czy miejsc do rozwoju. Potrafią się komunikować. Samce wydzielają feromon agregacyjny, który umożliwia gromadzenie się osobników w jednym miejscu i zwiększa prawdopodobieństwo łączenia się osobników w pary w celu wydania pokolenia potomnego.
 
Szybko rozwija się
 
Samica wołka zbożowego składa zwykle około 150 jaj, choć może być ich 300 i więcej. Co ważne jest to zwykle jedno jajo w jednym ziarniaku. Miejsce złożenia jaja jest praktycznie niewidoczne gołym okiem, a zasiedlony ziarniak z zewnątrz wygląda na nieuszkodzony i zdrowy. 
 
Jest to tzw. ukryte zasiedlenie ziarna i można je wykryć tylko specjalnymi metodami w laboratoriach analitycznych. Jaja nie są składane w surowcach rozdrobnionych, chociaż chrząszcze mogą na takich surowcach żerować. Z jaj wylęgają się białe, beznogie larwy. Po czterech linieniach i przepoczwarczeniu pojawia się owad dorosły - chrząszcz, który po kilku dniach wygryza okrywę owocowo-nasienną ziarniaka i wychodzi na zewnątrz. 
 
zbiory zbóż, Marcin Wroński, kowr, plonowanie zbóż, szacunki GUS

Rekordowe zbiory zbóż

Wzrost tegorocznych zbiorów zbóż wynika ze sprzyjającej uprawom pogody. Rolnicy uzyskali wyższe plony, co przełożyło się na lepszą produkcję - mówi Marcin Wroński, zastępca Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia...
Młode chrząszcze intensywnie żerują, kopulują, po czym samice składają jaja, co zamyka cykl rozwojowy. Wołek najlepiej rozwija się w temperaturze 26°C, na ziarnie o wilgotności około 14% (wilgotność względna powietrza około 70%), a osobniki potomne pojawiają się już po 28 dniach. 
 
W niesprzyjających warunkach rozwój znacznie przedłuża się, nawet do 200 dni. Chrząszcze żyją około 150 dni, ale potrafią przeżyć ponad 2 lata. W magazynach, które nie są ogrzewane, w ciągu roku rozwijają się zwykle dwa pokolenia szkodnika, w latach cieplejszych 3-4, a w magazynach ogrzewanych 10 i więcej. Potomstwo jednej pary w ciągu kilku miesięcy może liczyć nawet kilka milionów osobników!
 
Znosi niewygody
 
Wołek zbożowy jest odporny na działanie niskich temperatur powietrza. Wszystkie jego stadia rozwojowe w temperaturze poniżej 0°C zamierają dopiero po 3-9 miesiącach. Chrząszcze są aktywne w temperaturze 5-34°C, ale w dolnym zakresie są bardzo spowolnione i wtedy mogą przeżyć bez pokarmu nawet ponad miesiąc. Wołek doskonale radzi sobie też w warunkach niskiej wilgotności powietrza. 
 
Szkody są znaczące
 
drony, zwalczanie szkodników w uprawach, chiński XAG, Bayer Crop Science

Drony zwalczają szkodniki w uprawach z zabójczą skutecznością

Aż 98 proc. szkodników na plantacjach zabiły drony w ramach eksperymentu, który przygotowali i zrealizowali Chińczycy do spółki z koncernem Bayer. O zastosowaniu nowej technologii na polach uprawnych w regionie Kuangsi w...
Ziarno uszkadzają zarówno larwy jak i chrząszcze, ale larwy żerują od środka, chrząszcze wygryzają ziarniaki od zewnątrz. Po żerowaniu pozostają znaczne ilości pyłu i odchodów, które zanieczyszczają ziarno, zatykają wolne przestrzenie międzyziarnowe i utrudniają oddychanie ziarna, a zawarte w nim związki tłuszczowe rozkładają się powodując szybkie psucie się. 
 
Pył zatykający przestwory międzyziarnowe utrudnia także przewietrzanie pryzmy ziarna, utrudnione, a w skrajnych przypadkach nawet uniemożliwione jest usunięcie nadmiaru wilgoci i obniżenie temperatury pryzmy. Wilgotność ziarna może wzrosnąć nawet o kilkanaście procent, a temperatura dochodzić nawet do 40°C. Intensywnie zaczyna rozwijać się mikroflora bakteryjno-grzybowa.
 
Żerowanie larw wołka zbożowego może całkowicie ograniczyć zdolność kiełkowania ziarniaków, z kolei uszkodzenia powodowane przez chrząszcze prowadzą do obniżenia zawartości skrobi i suchej masy w ziarniakach. Wzrasta zawartość tłuszczu ogólnego i pogarszają się parametry jakościowe ziarna, co wpływa negatywnie na jakość otrzymywanej z takiego ziarna mąki, a w konsekwencji na wypiek ciasta. 
 
Przed przerobem ziarna można usunąć tylko chrząszcze znajdujące się w przestrzeniach międzyziarnowych. Jaja, larwy i poczwarki szkodnika zanieczyszczają surowiec trwale.
 
Izba Zbożowo-Paszowa, ceny zbóż w skupie, zbiory zbóż, żniwa

Zbiory zbóż dobre, sprzedaż ziarna marna

Mimo dobrych zbiorów, podaż ziarna na rynku jest mała, zwłaszcza pszenicy i jęczmienia. Więcej ofert sprzedaży dotyczy pszenżyta, żyta i owsa. Rolnicy zmagazynowali ziarno, licząc na wyższe ceny - podaje Izba Zbożowo-Paszowa. "Wydaje...
Jak wykryć zagrożenie?
 
We własnym zakresie można wykryć tylko chrząszcze wołka zbożowego znajdujące się w przestrzeniach międzyziarnowych. W tym celu pobiera się okresowo próby ziarna, z różnych miejsc i z różnej głębokości pryzmy. Można je pobrać także w trakcie przemieszczania w systemie transportowym magazynu. Próbka ziarna zbóż do badań nie powinna być mniejsza niż 1 kg. Należy ją przesiać na sicie o oczkach nieco mniejszych niż ziarniaki. Następnie przegląda się samo ziarno w poszukiwaniu wygryzień.
 
Głębokie otworki w ziarniakach o okrągłym przekroju i regularnym kształcie, średnicy ok. 1 mm pozostawiają chrząszcze żerując od zewnątrz. Natomiast duże otworki o nieregularnym kształcie pozostawiają młode chrząszcze opuszczając ziarniak. Przegląda się także przesiew na obecność żywych i martwych szkodników, odchodów itp. W oględzinach pomocna jest lupa lub mikroskop. 
 
W wykrywaniu chrząszczy pomocna są także pułapki mechaniczne, które umieszcza się zgodnie z zaleceniami producenta tuż przy powierzchni i w głębi pryzmy. Umieszcza się je krzyżowo, co 5-6 m i na różnej głębokości, nawet do kilkudziesięciu cm w głąb pryzmy. Aby zwiększyć efekt wabienia można umieścić w nich feromon agregacyjny lub atraktant pokarmowy. Pułapki należy sprawdzać przynajmniej raz w tygodniu. 
 
przechowywanie zbóż, trojszyk ulec, magazynowanie zbóż, szkodniki magazynowe, szkodniki w pryzmie, wołki zbożowe

Ciepłolubne szkodniki panoszą się w magazynach

Zmiany klimatyczne obserwowane od wielu lat, w szczególności wzrost rocznych temperatur powietrza, długotrwałe susze i brak długich mroźnych zim, mają wpływ na aktywność wielu organizmów żywych, w tym szkodników magazynowych....
Wewnętrzna powierzchnia ścianek pułapek jest pokryta warstwą teflonu i jest bardzo śliska, co uniemożliwia ucieczkę chrząszczom. Z czasem w wyniku zapylenia i ścierania może tracić swoje właściwości, dlatego warto co 2-3 miesiące odnowić ją spryskując teflonem w sprayu.
 
 
W przypadku przegęszczenia populacji lub po przesuszeniu ziarna chrząszcze łatwo dostrzec, ponieważ wychodzą na powierzchnię pryzmy, podłogę i ściany.
 
Pomaga gazowanie
 
Najskuteczniejszą metodą zwalczania wołków jest gazowanie ziarna preparatami generującymi fosforowodór, który dobrze wnika do wnętrza ziarniaków. Metoda ta eliminuję wszystkie stadia rozwojowe szkodnika, zarówno chrząszcze w przestrzeniach międzyziarnowych jak i jaja, larwy, poczwarki i chrząszcze ukryte wewnątrz ziarniaków.
 
Zabiegi fumigacji najlepiej zlecić wykwalifikowanym zakładom DDD. Środki kontaktowe mają mniejszą skuteczność i oddziaływują przede wszystkim na chrząszcze w przestrzeniach międzyziarnowych.
 
  •    Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 9-2020 - ZAPRENUMERUJ
 
Poleć
Udostępnij