Jak oznacza się zawartość cukru w burakach?
Ostatnio dużo emocji u plantatorów Krajowej Spółki Cukrowej wywołuje kwestia oznaczenia zawartości cukru w surowcu. Na czym właściwie polega? Warto wiedzieć jak się ją przeprowadza.
Ocenę polaryzacji w burakach reguluje instrukcja odbioru buraków cukrowych uzgodniona z Radą Związków Plantatorów Buraka Cukrowego przy Krajowej Spółce Cukrowej S.A. i zatwierdzona przez Zarząd Krajowej Spółki Cukrowej S.A. w dniu 15 września 2011 r.
Jak to się robi?
Zgodnie z instrukcją laboratorium surowcowe oraz pobierak działa automatycznie zgodnie z programem producenta maszyny. Szczegółowy opis programu znajduje się w instrukcji obsługi, znajdującej się u kierownika laboratorium.
Będą sprawdzać zawartość cukru
Przed mechanicznym pobraniem próby samochód pod pobierakiem powinien być ustawiony w miejscu wskazanym przez stosowaną w Oddziale Krajowej Spółki Cukrowej S.A. sygnalizację. Miejsce pobierania jest wybierane losowo przez komputer lub operatora.
W trybie automatycznym program sterujący wybiera losowo jedną z pozycji w kierunku poprzecznym lub wzdłużnym jako miejsce pobrania próby z partii surowca. Cylinder pobieraka wciska się w masę buraków, pobierając jednorazowo słup buraków od wierzchniej warstwy do dna pojazdu. Pobrana próba nie powinna być mniejsza niż 20 kg. Pobrana próba jest wysypywana do leja zsypowego, stamtąd przenośnikiem taśmowym trafia do wagi brutto. Waga brutto próby jest automatycznie rejestrowana w pamięci maszyny.
Następnie próba jest przenoszona podnośnikiem do płuczki. Po umyciu wypada na stół selekcyjny. W tym miejscu usuwa się ręcznie zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne. Korzenie źle ogłowione dogławia się w ogławiaczu. Gdy na stole selekcyjnym pozostaną tylko korzenie o wartości przemysłowej - technologiczne, próba transportowana jest do wagi netto.
Waga netto jest odczytywana automatycznie i zapisywana w pamięci. Na podstawie różnicy między wagą netto a brutto program oblicza procent zanieczyszczenia dostarczonej partii buraków. Do tak uzyskanego wyniku dodaje się 1 proc. jako równowartość masy wody pozostałej na korzeniach buraków.
Jedenasty sezon doświadczeń z krzemem zakończony. Czas na podsumowanie
Z wagi netto buraki podnośnikiem są przenoszone do miazgownika, który frezem tarczowym (w zależności od stosowanej techniki w Oddziale Krajowej Spółki Cukrowej S.A. frez ten jest jedno- lub wielopiłowy) wycina miazgę z korzeni do podstawionego pojemnika. W części laboratoryjnej miazga jest poddana homogenizacji (tworzeniu jednorodnej mieszaniny) w sposób półautomatyczny lub automatyczny (w zależności od wyposażenia).
Z jednorodnej miazgi pobiera się naważkę od 22 do 32 g, którą umieszcza się w naczyniu mieszającym, znajdującym się na wadze dozującej. Po ustaleniu prawidłowej naważki miazgi następuje automatycznie dozowanie roztworu siarczanu glinu. W celu zabezpieczenia możliwości powtórzenia próby, umieszcza się drugą próbę z tej samej miazgi wraz z numerem próby w postaci kodu kreskowego w miseczce nad naczyniem mieszającym.
Ekstrakcja cukru z miazgi odbywa się w sposób automatyczny na linii mieszającej metodą tzw "zimnej ekstrakcji", do której używa się siarczanu glinu. Linia porusza się skokowo. W czasie postoju zawartość zlewek jest mieszana. Po zakończeniu procesu ekstrakcji, próba przelewana jest na linię filtracji oraz miseczka z rezerwową miazgą i kodem próby jest automatycznie przekładana na uchwyt znajdujący się nad bibułą filtracyjną.
Buraki w Sahryniu zebrane. Jakie plony?
Pierwsze krople przesączu są automatycznie zlewane do ścieku, reszta trafia do podstawionych zlewek. Czysty przesącz przelewa się przez rurkę polarymetru. Jeżeli wynik jest poprawny, odczytuje się skanerem z kodu kreskowego nr próby i wynik jest automatycznie zapisywany w pamięci komputera.
W przypadku uzyskania skrajnych wyników polaryzacji (poniżej 14 proc. i powyżej 20 proc.) próbę należy powtórzyć z zapasowej miazgi, traktując jej wynik jako ostateczny.
Wynik zawartości cukru wraz z procentem zanieczyszczeń badanej partii buraków jest zapisywany w pamięci komputera oraz jest umieszczony w jednej pozycji na wydruku kontrolnym.
Średnia ważona zawartości cukru z wszystkich dostarczonych partii buraków przez plantatora stanowi podstawę do wyliczenia ceny za dostarczony przez niego surowiec oraz rozliczenia ilości buraków dostarczonych w poszczególnych kwotach.
System komputerowy przetwarza, kontroluje, zbiera oraz zachowuje informacje zebrane przez system analizy jakości buraka w sposób anonimowy.
Pracownicy laboratorium prowadzą raport "Kontrola wewnętrzna laboratorium surowcowego", w którym dokonują na bieżąco wpisów. Sprawdzanie urządzeń odbywa się co 100 prób, lecz nie rzadziej niż co godzinę. Urządzenia laboratorium muszą posiadać wszystkie atesty i certyfikaty. Bezwzględnej atestacji i certyfikacji podlega polarymetr oraz wagi.
Lista rekomendowanych odmian buraka cukrowego w KSC w 2021 roku
Procedura odwoławcza
Niewielu plantatorów zna procedurę odwoławczą i z niej korzysta w razie wątpliwości. Plantator ma prawo do reklamowania w/w wymienionych procedur. Sprawdzanie prawidłowości stosowania procedury odbywa się po zgłoszeniu zastrzeżeń przez plantatora do kierownika laboratorium, pod jego nieobecność do inspektora zmianowego lub do przedstawiciela ZPBC.
Kontrola procedur odbywa się komisyjnie. W przypadku stwierdzenia nie zachowania procedur, analiza próby może być wykonana ponownie. W przypadku nie posiadania wyniku jednej z wielu dostaw Plantatora wpisywany będzie wynik w postaci średniej ważonej z pozostałych dostaw.
W przypadku, gdy Plantator wykona tylko jedną dostawę i z niej nie będzie możliwe uzyskanie wyniku, zostanie mu przypisany wynik w postaci średniej ważonej z doby, w której nastąpiła dostawa, a w przypadku braku w systemie rozliczeniowym jakiegokolwiek wyniku oceny jakości surowca zostaje przyjęta średnia Oddziału Krajowej Spółki Cukrowej S.A. za kampanię.
Lista odmian rekomendowanych buraka cukrowego na 2021 rok w Suedzucker
Kontrola laboratorium surowcowego
Do kontroli prawidłowości procedur upoważniony jest przedstawiciel ZPBC z upoważnionym pracownikiem cukrowni. Kontroli podlega:
- prawidłowość pobierania próby korzeni buraków;
- jakość mycia buraków w płuczce;
- jakość oczyszczenia buraków na stole selekcyjnym;
- jakość uzyskanej miazgi;
- czas miksowania (10 sekund) i prawidłowości pobierania miazgi;
- waga dozująca: tara ± 0,01 g, kontrolne ważenie - odważnik 500 g;
- proporcjonalność dozowania: na 26 g miazgi - 178,2 ml roztworu klarującego;
- czas dygestii (wytrawiania) i liczba cykli pracy: zgodnie z instrukcją obsługi laboratorium surowcowego, w którym są wykonywane analizy (Oddział jest zobowiązany do udostępnienia instrukcji obsługi laboratorium).
- temperatura roztworu - 20°C ± 2°C;
- stężenie roztworu klarującego - 3 g siarczanu glinu rozpuszczone w wodzie destylowanej i uzupełnione wodą do 1000 ml;
- klarowność przesączu i ilość przesączu - 100 ml;
- polarymetr - rurka kwarcowa – skręcalność;
- polaryzacja, która dla wody destylowanej powinna wynosić 0,00 ± 0,15, a roztworu 16 proc. cukru - 16,00 ± 0,15;
- raport "Kontrola wewnętrzna laboratorium surowcowego";
- atesty i świadectwa.
Komentarz
Po analizie instrukcji nasuwają się 3 wnioski:
1. Miejsce pobierania próby musi odbywać się tylko i wyłącznie losowo przez komputer, a nie przez operatora.
2. Miazgownik powinien być wyposażony w frez wielopiłowy, a nie jednopiłowy.
3. Homogenizacja powinna odbywać się w sposób automatyczny.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
