Trzeba jasno określić wizję rozwoju sektora mlecznego w Polsce
Zastanawiając się nad kierunkami zmian w produkcji mleka, w poszczególnych krajach UE w kolejnych latach, warto prześledzić zmiany, które zachodziły w poprzedniej dekadzie. Mimo obowiązującego sytemu ograniczającego zwiększanie produkcji mleka we wszystkich krajach UE - "mechanizmu kwot mlecznych" - zmiany zachodziły. Przebiegały one z różnym nasileniem w poszczególnych krajach UE (tabela 2).
Tabela 2. Zmiany w produkcji i liczbie gospodarstw sprzedających mleko do mleczarń w poszczególnych krajach UE w latach kwotowych 2004/2005 - 2014/2015
Wyszcze-gólnienie |
Przyrost produkcji mleka dostarczonego do mleczarń w latach kwotowych 2004/2005 – 2014/2015 |
Zmniejszenie liczby gospodarstw sprzedających mleko do mleczarń w latach kwotowych 2004/2005 – 2014/2015 |
Przeciętny przyrost dostaw mleka z gospodarstwa w latach kwotowych 2004/2005 – 2014/2015 |
||||||
mln ton |
% |
liczba |
% |
ton |
% |
||||
Niemcy |
3,160 |
11,21 |
39 623 |
35,29 |
180,37 |
71,87 |
|||
Polska |
2,159 |
25,87 |
180 197 |
58,04 |
53,76 |
199,98 |
|||
Holandia |
1,389 |
12,54 |
5 517 |
23,82 |
228,23 |
47,74 |
|||
Francja |
1,201 |
5,08 |
41 522 |
38,38 |
154,15 |
70,53 |
|||
Irlandia |
0,602 |
11,07 |
5 766 |
23,83 |
102,97 |
45,82 |
|||
W. Brytania |
0,525 |
3,68 |
7 293 |
35,02 |
408,10 |
59,57 |
|||
Dania |
0,478 |
10,73 |
3 091 |
47,30 |
750,94 |
110,12 |
|||
Hiszpania |
0,430 |
7,02 |
17 861 |
50,26 |
198,30 |
115,16 |
|||
Austria |
0,393 |
14,69 |
17 716 |
34,71 |
39,71 |
75,66 |
|||
Belgia |
0,352 |
10,70 |
6 007 |
41,66 |
205,10 |
89,75 |
|||
Litwa |
0,350 |
31,62 |
74 691 |
69,05 |
33,32 |
325,31 |
|||
Włochy |
0,336 |
3,15 |
18 928 |
38,27 |
144,71 |
67,11 |
|||
Łotwa |
0,304 |
66,23 |
14 858 |
60,87 |
61,18 |
324,82 |
|||
Czechy |
0,304 |
12,72 |
1 139 |
38,61 |
677,42 |
83,61 |
|||
Estonia |
0,181 |
35,03 |
945 |
59,62 |
762,44 |
234,42 |
|||
Węgry |
0,131 |
8,98 |
2 553 |
49,15 |
320,66 |
114,33 |
|||
Luksemburg |
0,040 |
14,90 |
275 |
27,75 |
161,39 |
59,03 |
|||
Cypr |
0,031 |
23,85 |
32 |
13,56 |
237,44 |
43,28 |
|||
Malta |
0,001 |
1,92 |
33 |
22,00 |
85,61 |
30,67 |
|||
Finlandia |
-0,008 |
-0,35 |
8 773 |
49,40 |
128,38 |
96,95 |
|||
Słowacja |
-0,015 |
-1,75 |
281 |
35,13 |
563,60 |
51,44 |
|||
Portugalia |
-0,050 |
-2,59 |
9 627 |
61,24 |
184,69 |
151,32 |
|||
Grecja |
-0,102 |
-14,09 |
4 384 |
56,68 |
91,79 |
98,31 |
|||
Szwecja |
-0,336 |
-10,49 |
4 485 |
47,63 |
241,38 |
70,92 |
|||
Słowenia |
b.d. |
b.d. |
b.d. |
b.d. |
b.d. |
b.d. |
|||
Razem UE-24 |
11,857 |
8,87 |
465 597 |
48,95 |
6015,67 |
98,31 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie: komunikat prasowy komisji europejskiej pt: „Komisja pobiera 364 mln € z dziesięciu państw członkowskich za przekroczenie kwot mlecznych”, Bruksela 30.09.2005, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-05-1205_en.htm, dostęp: 4.01.2016 oraz „Dwanaście państw członkowskich przekroczyło swoje kwoty mleczne w roku 2014/2015”, Bruksela 21.10.2015, http://ec.europa.eu/agriculture/newsroom/232_en.htm, dostęp: 4.01.2016
Jak wynika z danych przedstawionych w tabeli 2, największy przyrost wyprodukowanego mleka, które trafiło do mleczarń miał miejsce w: Niemczech (3,16 mln ton), Polsce (2,16 mln ton), Holandii (1,39 mln ton), Francji (1,20 mln ton), Irlandii (0,60 mln ton).
W pięciu krajach UE produkcja mleka w roku kwotowym 2014/2015 była mniejsza niż w roku 2004/2005. Generalnie w analizowanym okresie produkcja mleka w UE zwiększyła się o 11,86 mln ton co stanowiło 8,9 proc. produkcji z roku kwotowego 2004/2005.
Bardzo istotną sprawą, wartą wyraźnego podkreślenia, jest proces zmniejszania się liczby gospodarstw zajmujących się chowem krów mlecznych i produkcją mleka na sprzedaż. W analizowanej dekadzie (lata kwotowe 2004/2005 - 2014/2015) liczba tzw. dostawców hurtowych zmniejszyła się w analizowanych 24 krajach UE o 456 597, co stanowiło prawie połowę wszystkich dostawców z roku 2004/2005.
Szczególnie proces zmniejszania się liczby gospodarstw prowadzących chów bydła mlecznego i produkcję mleka miał miejsce w krajach charakteryzujących się znaczną liczbą gospodarstw o stosunkowo małej skali produkcji.