Różnorodność upraw niezbędna dla bezpieczeństwa żywnościowego
Naukowcy od ponad 100 lat biją na alarm, jeśli chodzi o spadek różnorodności upraw rolniczych. Foto_Karolina Weyna
95 proc. publikacji naukowych z ostatnich 80 lat wykazało zmianę różnorodności upraw rolniczych, a prawie 80 proc. przedstawiło dowody na jej znaczącą utratę - pokazał największy w historii przegląd dotyczący zmian w bioróżnorodności upraw w czasie, w skali całego świata.
Jego wyniki pojawiły się w najnowszym wydaniu pisma "New Phytologist". Chociaż naukowcy od ponad 100 lat biją na alarm, jeśli chodzi o spadek różnorodności upraw rolniczych, to jednak do tej pory nie znano dokładnych przyczyn, skali ani znaczenia tego zjawiska.
Rolnictwo ogranicza bioróżnorodność? Groźna teza Trybunału
Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO) sprawdza, czy unijna polityka rolna przyczynia się do zwiększenia lub chociaż utrzymania różnorodności biologicznej. Jednocześnie już przekonuje, że rolnictwo tę różnorodność zabija. Jak...
Teraz zespół 15 badaczy z kilkunastu ośrodków badawczych i uniwersytetów opublikował największy w historii przegląd dowodów dotyczących problemu spadku bioróżnorodności w rolnictwie.
Na podstawie analizy setek publikacji naukowych z ostatnich 80 lat skupiających na tym zagadnieniu, które nazywa się również "erozją genetyczną", wykazano, że mimo ponad stu lat ostrzeżeń o utracie różnorodności upraw, ponad 50 lat skoordynowanych działań na rzecz ochrony roślin oraz wielu dziesięcioleci aktywnych badań nad erozją genetyczną, nadal zachodzą ogromne zmiany w różnorodności upraw.
Ponad 95 proc. wszystkich analizowanych artykułów dowodzi, że zachodziły one i nadal zachodzą, a prawie 80 proc. przedstawia jasne dowody na utratę bioróżnorodności (której wielkość różni się w zależności od gatunku, skali taksonomicznej i geograficznej oraz regionu).
Zmiany gospodarcze, rolnicze, technologiczne, klimatyczne i polityczne w ciągu ostatnich 100 lat doprowadziły do zaniku lub znacznego zmniejszenia różnorodności w obrębie pól uprawnych. Duża część pozostałej różnorodności upraw nadal jest zagrożona erozją, a nawet wyginięciem, bo obserwujemy coraz większe ujednolicanie lokalnych krajobrazów na całym świecie.
UE robi krok w kierunku zwiększenia bioróżnorodności
Przedstawiciele państw członkowskich zatwierdzili założenia strategii w sprawie bioróżnorodności i jej cele dotyczące ochrony i odbudowy przyrody. Co najmniej 30 proc. obszarów lądowych UE ma być chroniona. - Ochrona...
Na całym świecie istnieje około 1750 banków genów, utrzymujących ponad 7 milionów próbek upraw. Działają przeważnie w ogrodach botanicznych, uniwersytetach, organizacjach non-profit i wspólnotowych bankach nasion. Potrzebne są jednak kolejne takie miejsca i dalsze działania, aby zachować pełną gamę różnorodności zagrożonej zniknięciem z pól.
W omawianym badaniu analizowano zmianę zróżnicowania tradycyjnych odmian roślin uprawnych, nowoczesnych odmian roślin uprawnych, dzikich krewnych roślin uprawnych w ich naturalnych siedliskach oraz zasobów genetycznych roślin przechowywanych w repozytoriach. Okazało się, że zakres zmian w czasie we wszystkich tych środowiskach, choć zawsze jest znaczny, to bardzo różni się w zależności od typu uprawy, lokalizacji i podejścia analitycznego.
Różnorodność tradycyjnych upraw pozostaje wysoka np. w gospodarstwach rolnych na terenach cenionych ze względu na ich wyjątkowe zastosowania rolnicze i społeczne. 1/3 spośród 139 badań dotyczących zmian w tradycyjnych odmianach roślin uprawnych wykazała utrzymywanie się różnorodności w czasie, a prawie 1/4 czwarta znalazła dowody na pojawienie się nowej różnorodności. W ostatnich dekadach hodowcy roślin poczynili też znaczne postępy w kierunku dywersyfikacji nowoczesnych odmian uprawnych.
- Aby różnorodność upraw nadal ewoluowała, przynajmniej w takim samym stopniu co szkodniki, choroby roślin i zmiany klimatu, musimy podwoić nasze wsparcie dla działań ochronnych in situ oraz ex situ (w naturalnym środowisku oraz ekosystemach zastępczych - przyp. PAP) - podkreśla prof. Allison Miller z Saint Louis University.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
