Ustawa przestrzenna już jest. Zakończy zwalczanie rolników na wsiach?

Rozpoczęły się konsultacje nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przygotowanej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Urzędnicy wskazywali ją jako remedium na problemy rolników z napływowymi mieszkańcami wsi.

O skargach na hałasy, pyły czy zapachy z produkcji rolniczej oraz blokowanie inwestycji w gospodarstwach ze strony przede wszystkim nowych mieszkańców wiosek pisaliśmy wielokrotnie.

Były też przedmiotem wielu wystąpień rolników i ich zrzeszeń do władz. W ostatnich odpowiedziach urzędnicy wskazywali, że nowa ustawa przestrzenna da narzędzia do kontrolowania i ograniczania rozlewania się zabudowy mieszkaniowej na tereny wiejskie czy stricte tereny produkcji rolnej.

Ustawa trafiła wreszcie do uzgodnień i konsultacji (jest dostępna tutaj) i ma być przyjęta jeszcze w tym roku. Przewidziana w niej reforma planowania przestrzennego ma zostać sfinansowana ze środków pochodzących z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).

- Na reformę planowania przestrzennego z prawdziwego zdarzenia czekamy już od kilkunastu lat. Dlatego dopracowane na etapie szerokich prekonsultacji przepisy poddajemy teraz formalnym konsultacjom społecznym i uzgodnieniom międzyresortowym, aby wspólnie z zainteresowanymi środowiskami wypracować finalny projekt. Naszym celem jest zwiększenie elastyczności i integralności systemu, uproszczenie procedur oraz poprawa ładu przestrzennego kraju - powiedział Piotr Uściński, wiceminister rozwoju i technologii.


Jak wylicza jego resort, najważniejsze rozwiązania w ustawie obejmują:

1. Wprowadzenie nowego narzędzia planistycznego - planu ogólnego gminy, który będzie uchwalany obligatoryjnie dla całej gminy (z wyłączeniem terenów zamkniętych), w randze aktu prawa miejscowego. Ustalenia zawarte w planie ogólnym będą wiążące zarówno dla planów miejscowych, jak i dla decyzji o warunkach zabudowy. Plan ułatwi gminom kreowanie polityki przestrzennej. Był już wcześniej wskazywany przez resortowych urzędników jako narzędzie, dzięki któremu będzie możliwe chronienie stref produkcji rolnej.

2. Uchylenie przepisów w sprawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Zasady realizacji polityki przestrzennej będą ustalane w planie ogólnym gminy - zwięzłym dokumencie o krótkiej liście ustaleń.

3. Wprowadzenie nowego aktu planowania przestrzennego - zintegrowanego planu inwestycyjnego (ZPI), będącego formą planu miejscowego, który zastąpi i znacznie zmodyfikuje rozwiązania tzw. specustawy mieszkaniowej. To rozwiązanie dotyczy dowolnych inwestycji, nie tylko mieszkaniowych.


4. Zmiany w wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy, które powodują niekontrolowane rozlewanie się zabudowy. Mają m.in. przeciwdziałać lokalizowaniu zabudowy "w szczerym polu", co często wymusza na gminach dodatkowe inwestycje związane z komunikacją czy infrastrukturą społeczną i techniczną. Zgodnie z intencją ustawodawcy z 2003 roku decyzje WZ miały być wykorzystywane sporadycznie, a stały się zjawiskiem powszechnym, powodując chaos przestrzenny. Stąd proponowany przepis o powiązaniu wydawania decyzji z położeniem na obszarze uzupełnienia zabudowy w planie ogólnym gminy oraz wymogiem zgodności z planem ogólnym w zakresie funkcji zabudowy oraz parametrów i wskaźników urbanistycznych.

5. Zmiany w przepisach dotyczących procedury, które mają na celu uproszczenie, ujednolicenie i przyspieszenie procesu sporządzania aktów planowania przestrzennego. Z danych MRiT wynika, że prawie 1/3 planów miejscowych jest procedowana ponad 3 lata. Resort chce to zmienić poprzez wprowadzenie trybu uproszczonej procedury planistycznej w konkretnych przypadkach, umożliwienie równoczesnego prowadzenia procedur dla różnych aktów oraz ograniczenie konieczności powtarzania konsultacji społecznych.

6. Wprowadzenie Rejestru Urbanistycznego jako systemu teleinformatycznego. System ma być źródłem informacji i danych (m.in. dokumenty powstające w trakcie sporządzania aktów planistycznych, raporty z konsultacji społecznych, decyzje administracyjne związane z planowaniem przestrzennym, rozstrzygnięcia organów nadzoru). Rejestr będzie bazował na danych przestrzennych z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego. Będzie to nieodpłatny, dostępny dla wszystkich zainteresowanych, zintegrowany system. Przepisy dotyczące rejestru zaczną obowiązywać od 2026 roku, co pozwoli urzędom gmin na przygotowanie się do zmiany.
 

• Rolnictwo bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś