Długi branży rolno-spożywczej zmniejszyły się w rok o 15,4 mln zł. Ale nadal nie wyszła na prostą
Zaległości branży rolno-spożywczej w ostatnim roku spadły o 15,4 mln zł, do 759,6 mln zł - wynika z danych Krajowego Rejestru Długów. Według prezesa KRD nie oznacza to, że sektor wyszedł na prostą po pandemii, a jego problemy będą widoczne w najbliższych miesiącach.
Prezes Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej (KRD) Adam Łącki zwrócił uwagę, że sektor rolno-spożywczy jest jednym z najważniejszych w polskiej gospodarce - wytwarza ok. 6 proc. PKB i eksportuje dużo towarów na rynki zagraniczne. Branże tworzą producenci rolni, przetwórcy żywności, producenci napojów i wyrobów tytoniowych, a także firmy handlowe wyspecjalizowane w dystrybucji żywności i napojów - dodał.
Długi producentów zboża wzrosły w ostatnim roku o 23 proc.
Branża zmaga się z wyzwaniami
Zadłużenie segmentu rolno-spożywczego było największe w czerwcu 2021 r., czyli w trakcie pandemii - wskazali analitycy KRD. Miał on wówczas do spłaty 933,8 mln zł. W kolejnych miesiącach zadłużenie zmieniało się, aby w lipcu 2022 r. spaść do najniższej wartości 697,2 mln zł. Od tego czasu dług sektora ponownie rośnie, choć porównując czerwiec minionego roku do czerwca tego roku, widać spadek o 15,4 mln zł, niemal do 760 mln zł.
W Krajowym Rejestrze Długów wpisanych jest 13,2 tys. firm z tego sektora. Średnie zadłużenie przypadające na jedno przedsiębiorstwo rolno-spożywcze sięga 57,2 tys. zł.
Jak zauważył Łącki, branża zmaga się obecnie z takimi wyzwaniami, jak: wysokie ceny źródeł żywności, drogie nawozy i rosnące koszty energii. Segment rolno-spożywczy odczuwa też wzrost kosztów transportu oraz produkcji opakowań.
"Oceniając jego finanse, trzeba wziąć pod uwagę, że bieżące problemy przedsiębiorstw uwidocznią się w naszej bazie danych z pewnym opóźnieniem, gdyż wierzyciele zazwyczaj wpisują dłużników do rejestru dopiero po monitach w sprawie zapłaty" – wyjaśnił, komentując dla PAP dane rejestru.
Sytuacja najgorsza od 15 lat
Gros długów branży (329,2 mln zł) przypada na przedsiębiorstwa zajmujące się hurtową i detaliczną sprzedażą artykułów spożywczych. Z kolei 269 mln zł to przeterminowane zobowiązania gospodarstw specjalizujących się w uprawach rolnych, hodowli zwierząt oraz łowiectwie. W tej grupie jest największe przeciętne zadłużenie, które sięga 73,6 tys. zł. Przedsiębiorstwa trudniące się przetwórstwem przemysłowym zalegają natomiast kontrahentom na 161,3 mln zł.
Długi gospodarstw wyższe od danych IERiGŻ?
Analitycy powołali się na informacje Instytutu Rozwoju Gospodarczego (IRG) ws. koniunktury w polskim rolnictwie w II kwartale br. Badanie wykazało, że sytuacja w branży jest najgorsza od 15 lat. W kwietniu i maju swoje perspektywy ekonomiczne „z ufnością” oceniło 11,3 proc. badanych gospodarzy (w IV kwartale 2022 r. wyniósł 9,8 proc.). Większość respondentów liczy, że III kwartał br. przyniesie poprawę sytuacji finansowej.
"Według IRG wśród rolników wzrosły wydatki na obrotowe środki produkcji, jednak wzrost ma charakter sezonowy. Wydatki te pociągnęły za sobą redukcję inwestycji, gdyż wskaźnik odpowiadający za wielkość nakładów na zakup maszyn i urządzeń jest najniższy od ponad 20 lat, a z kolei ten dotyczący inwestowania w budynki ma drugą najniższą wartość od 2000 r." - wyjaśnił Łącki.
Hurtownia z blisko 13 mln zł długu
Według niego rolnicy, którzy prowadzą gospodarstwa, mając ograniczone zasoby finansowe, prawdopodobnie będą zmuszeni do zwiększania swoich zobowiązań, by móc utrzymać dotychczasową produkcję i uruchomić nową. "Ratunkiem mogą być planowane dopłaty z UE" - dodał.
Największymi wierzycielami przedsiębiorstw rolno-spożywczych (429,6 mln zł) są banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, firmy leasingowe i faktoringowe oraz fundusze sekurytyzacyjne. Wobec firm handlowych zadłużone przedsiębiorstwa rolno-spożywcze powinny zaś uregulować 125,1 mln zł, a w stosunku do podmiotów przetwórstwa przemysłowego – 70,1 mln zł.
Najwyższa kwota zadłużenia ciąży na firmach z województwa mazowieckiego (159,5 mln zł). Drugie są przedsiębiorstwa z woj. wielkopolskiego (114,5 mln zł), a trzecie - z województwa łódzkiego (prawie 59 mln zł). Rekordzista, hurtowania spożywcza z woj. wielkopolskiego, ma do oddania 12,9 mln zł. Większość sumy – 10,2 mln zł – stanowi nieuregulowane zobowiązanie wobec firmy z branży mięsnej. Pozostała kwota to należności, które powinny trafić na konto firm leasingowej, faktoringowej i budowlanej.
Rolnicy źle oceniają koniunkturę i z pesymizmem patrzą w przyszłość
Hermetyczny obieg pieniędzy
Firmom rolno-spożywczym kontrahenci są winni 245,9 mln zł - to 1/3 wartości całego zadłużenia tej branży. Z tego 96,6 mln zł stanowią faktury niezapłacone przez hurtownie i sklepy, a 55,2 mln zł – przez partnerów zajmujących się rolnictwem i hodowlą zwierząt. Natomiast 32,7 mln zł wynoszą zaległości firm przetwórstwa przemysłowego.
"Dane te pokazują, że w branży rolno-spożywczej panuje hermetyczny obieg pieniędzy. Jedna firma nie płaci drugiej, a ta kolejnej. Wszystko zamyka się w wąskim kręgu" - podkreślił Adam Łącki.
"Z doświadczenia w odzyskiwaniu należności wiemy, że firmy ściśle współpracujące ze sobą od wielu lat często bardzo długo wstrzymują się z działaniami windykacyjnymi wobec kontrahentów. Obawiają się ich reakcji i wolą podtrzymywać relacje handlowe, sprzedając kolejne partie towarów bez gwarancji zapłaty" - dodał Jakub Kostecki, prezes firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso, współpracującej z KRD.
W ocenie Łąckiego ratunkiem dla branży rolno-spożywczej jest sprzedaż towarów za granicę. "Polska od wielu lat należy do ścisłej czołówki unijnych eksporterów żywności. Pod względem wartości łącznej sprzedaży zagranicznej zajmuje 7. pozycję w Unii Europejskiej, z dużą przewagą nad 8. w tym zestawianiu Danią" - przypomniał. Jak podsumował, w 2022 r. ożywiony popyt na międzynarodowych rynkach stanowił wsparcie dla produkcji artykułów spożywczych w polskich zakładach przetwórczych.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
