Niechronione plantacje rzepaku często są opanowane przez marunę nadmorską (zgodnie z klasyfikacją to rumianek, dawna nazwa rumianek bezwonny), rumian polny i rumianek pospolity oraz rzadziej rumianek bezpromieniowy.
Popularna nazwa „chwasty rumianowate” nie jest precyzyjnym określeniem botanicznym, ale w praktyczny sposób określa podobne do siebie gatunki. Łączy je nie tylko nazwa, ale również wygląd i konkurencyjne działanie w stosunku do rzepaku.
Niechronione plantacje rzepaku często są opanowywane przez marunę nadmorską (zgodnie z klasyfikacją to rumianek, dawna nazwa rumianek bezwonny), rumian polny i rumianek pospolity oraz rzadziej rumianek bezpromieniowy.
Kiła kapusty już od kilkunastu lat stanowi poważne wyzwanie dla plantatorów w Polsce. Jej zwalczanie jest zadaniem wyjątkowo trudnym i badania naukowe wciąż trwają. Jak dotąd najlepszą metodą ograniczania choroby jest uprawa odmian...
W literaturze ochroniarskiej maruna jest także opisywana jako maruna bezwonna, a czasami nadmorska bezwonna. Wymienione gatunki mają dużo wspólnych cech. Zwłaszcza w młodocianych fazach są bardzo trudne do rozróżnienia. Jednak z punktu widzenia praktyki rolniczej wykazują bardzo podobną wrażliwość na te same substancje czynne, chociaż nie wszystkie gatunki są wymieniane w poszczególnych etykietach.
Podstawowe różnice
Maruna nadmorska i rumian polny to typowe chwasty zimujące. Wschodzą zarówno jesienią, jak i wiosną. Osobniki pochodzące ze wschodów jesiennych są zdecydowanie trudniejsze do zniszczenia podczas wiosny. Rumianek pospolity tylko czasami zimuje natomiast rumianek bezpromieniowy jest gatunkiem typowo jarym. Jedynie rumian polny ma owłosione liścienie i pierwsze liście. Z kolei tylko rumianek bezpromieniowy nie ma białych płatków (silnie zredukowane).
Jedną z podstawowych cech rozpoznawczych jest dno kwiatowe. Wszystkie gatunki mają dno stożkowate, jedynie rumian polny płaskie, czasami minimalnie wypukłe. Dna kwiatowe w rumianku bezpromieniowym i rumianku pospolitym są wewnątrz puste, a w marunie pełne.
Aby bezpiecznie przechować nasiona rzepaku potrzeba trzech rzeczy: wiedzy i doświadczenia rolnika oraz odpowiedniego wyposażenia technicznego gospodarstwa. Jeśli czegoś brakuje, to efekty mogą być różne. Przechowywanie nasion rzepaku jest...
Praktyczną cechą rozpoznawczą jest zapach. Rumianki bezpromieniowy i pospolity, zwłaszcza po rozgnieceniu, intensywnie pachną, pozostałe są bez aromatu. Gatunkiem najbardziej konkurencyjnym jest maruna nadmorska, najczęściej dorastająca do 80 cm, czasami osiągająca nawet 100 cm wysokości. Pozostałe dorastają maksymalnie do 50 cm wysokości. Rumianek bezpromieniowy na ogół osiąga 30-40 cm, ale ma tendencję do masowych wschodów i zadarniania stanowisk.
Na co zwrócić uwagę?
Podczas wiosennej lustracji plantacji rzepaku należy przede wszystkim ustalić występowanie maruny nadmorskiej. Na polu mogą znajdować się intensywnie rozwinięte rozety maruny, które przezimowały z powodu nie wykonania zabiegu jesiennego lub jego niepełnej skuteczności, a także siewki, które wzeszły podczas wiosny. W pierwszym przypadku należy przystąpić do zabiegów jak najszybciej, w drugim oprysk można nieco opóźnić.
Trzeba wziąć pod uwagę, że herbicydy dopuszczone do wiosennego zabiegu mogą być zastosowane do fazy BBCH 50. W zaleceniach jest ona opisywana różnie, np. jako: faza zielonego pędu, pąków kwiatowych zamkniętych w liściach rzepaku lub pędu z zaczątkami kwiatów. W momencie, w którym pęd kwiatowy zaczyna rosnąć i staje się wyraźnie widoczny, na zabieg jest już za późno. Wykonanie go w tej fazie grozi poważnymi uszkodzeniami rzepaku. Jeżeli marunie towarzyszą pozostałe rumiany i rumianki, po zabiegu powinny również być zwalczone. W sytuacji, kiedy na polu nie ma osobników zimujących, a tylko pochodzące ze wschodów wiosennych (nie tylko maruny) zabieg można wykonać najniższymi zalecanymi dawkami i nieco go opóźnić, aż wszystkie rumiany i rumianki skiełkują.
Podjęcie decyzji o wyborze odmiany do uprawy w nowym sezonie mogą ułatwić wyniki prowadzonych corocznie badań PDO. Badania te, umożliwiają sprawdzenie aktualnej wartości dużej liczby odmian wpisanych do Krajowego rejestru odmian (KR) oraz...
Chlopyralid pojedynczo
Liczba substancji czynnych zalecanych do odchwaszczania rzepaku wiosną jest bardzo ograniczona. Wśród nich dość szeroko jest reprezentowany chlopyralid, jedna z substancji czynnych najbardziej skutecznych do zwalczania chwastów z rodziny kapustowatych.
Chlopyralid jest zarejestrowany w około 20. formach użytkowych jako pojedyncza substancja czynna. Najbardziej rozpowszechnioną jest formulacja 300 SL (Auksendy, Clap, Cliophar, Cliophar Super, Cloe, Faworyt, Golden Clopyralid, Helion, Hoder, Kak-Piral, Lontrel, Major, ProSto, Songhai, Vivendi) zalecana w dawce 0,3-0,4/ha (wyjątek Clap – 0,4 l/ha).
W handlu znajdują się dwie formy 600 SL (Cliophar, Lontrel) stosowane w odpowiednio niższej dawce (0,15-0,2 l /ha) oraz Clap Forte zawierający 720 g s.cz./ha, a zalecany w dawce 0,167 kg/ha. Reasumując preparaty te zalecane są w dawce 90-120 g s.cz./ha.
Chlopyralid w mieszaninach
Tegoroczne zbiory rzepaku w Polsce zostały wstępnie oszacowane na ok. 3,2 mln ton. Projekcja powierzchni uprawy z dużym prawdopodobieństwem przekroczyła 1 mln ha - poinformowały Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju i Krajowe Zrzeszenie...
W celu zwalczania innych gatunków, chlopyralid często stosuje się z pikloramem (do równoczesnego zwalczania głównie przytulii czepnej). Służą do tego mieszaniny fabryczne formulacji 334 SL (Barka, Chaco, Curlew, Cyklop, Gala, Galera, Kratos A i Obelix). Zawarta w nich ilość chlopyralidu (267 g s.cz./litr preparatu) i wspierające działanie pikloramu, pozwalają na zwalczanie rumianów i rumianków na tym samym poziomie co sam chlopyralid.
Preparaty te zalecane są w maksymalnej dawce 0,35 l/ha. Analogiczne kombinacje można uzyskać stosując mieszaniny zbiornikowe. Zgodnie z rejestracją służą do tego preparaty: Cloe 300 SL, Major 300 SL lub ProSto 300 SL zawierające chlopyralid i zalecane łącznie z preparatami: Pikas 300 SL, Raldico 300 SL lub Zorro 300 SL zawierającymi pikloram.
Mieszaniny te należy stosować w dawce 0,3 l/ha (preparaty z chlopyralidem) + 0,078 l/ha (preparaty z pikloramem). Wariantem również przystosowanym do niszczenia rumianów i rumianków jest preparat Korvetto (chlopyralid 120 g + halauksyfen metylu 5 g/l preparatu). Herbicyd jest zalecany w dawce 1,0 l/ha. Przy zachwaszczeniu pochodzącym tylko ze wschodów wiosennych dawkę można obniżyć.
Warto wziąć pod uwagę, że preparaty zawierające chlopyralid równie skutecznie zwalczają chabra bławatka, a stosowane w najwyższej dawce (120 g s.cz./ha) efektywnie eliminują wieloletni ostrożeń polny.
-
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 6 -2021 - ZAPRENUMERUJ