Rzepak trudniej przetrzymać niż zboże
Aby bezpiecznie przechować nasiona rzepaku potrzeba trzech rzeczy: wiedzy i doświadczenia rolnika oraz odpowiedniego wyposażenia technicznego gospodarstwa. Jeśli czegoś brakuje, to efekty mogą być różne. Przechowywanie nasion rzepaku jest bowiem znacznie trudniejsze niż ziarna zbóż.
Wynika to ze specyfiki nasion rzepaku: małych rozmiarów, dużej zawartości tłuszczu i białka oraz bardzo dużej ilości ciepła wydzielonego podczas oddychania.
Daj rzepakowi spokojnie dojrzeć
Bezpieczna wilgotność nasion rzepaku przeznaczonego do przechowywania wynosi zaledwie 7 proc., gdy ziarna zbóż 13-14 proc. Małe przestrzenie międzynasienne sprawiają, że trudno jest odprowadzać powstające w wyniku rozkładu substancji zapasowych ciepło, parę wodną i dwutlenek węgla. Łatwo też stają się niedrożne przez różnego rodzaju zanieczyszczenia: części łuszczyn i słomy, nasiona chwastów czy też fragmenty nasion rzepaku. Powietrze, które wtłaczane jest w pryzmę rzepaku napotyka kilkukrotnie większy opór niż w pryzmę pszenicy. Stąd wymagane są wentylatory o większej mocy.
Magazyny i silosy przed złożeniem nasion rzepaku muszą być starannie wysprzątane ze starych nasion i zanieczyszczeń, które należy głęboko zakopać lub spalić. Koniecznie trzeba sprawdzić szczelność dachu. Otwory wentylacyjne należy zabezpieczyć gęstą siatką przed dostępem gryzoni. Podobnie trzeba zabezpieczyć okna przed dostępem ptaków, głównie gołębi.
Przed złożeniem rzepaku należy sprawdzić jego wilgotność wilgotnościomierzem elektrycznym oraz zawartość zanieczyszczeń. Jeśli wilgotność nasion jest większa niż 7 proc. powinno się je natychmiast dosuszać. Podczas suszenia trzeba przestrzegać zalecanych maksymalnych temperatur powietrza wykorzystywanego do suszenia oraz nasion. Generalnie im nasiona są wilgotniejsze, a tym samym wrażliwsze na uszkodzenia, tym temperatura suszącego powietrza powinna być niższa. Można ją stopniowo podnosić wraz z obniżeniem wilgotności nasion.
To najlepsze oręże w walce z kiłą kapusty rzepaku
Wilgotność nasion mogą zwiększać nasiona chwastów oraz zielone liście czy fragmenty łodyg. Można ją zmniejszyć przez oddzielenie tych zanieczyszczeń. Szkodliwa jest obecność nasion niedojrzałych. Takie nasiona zawierają chlorofil - barwnik, który rozpuszcza się w tłuszczu i zmienia jego barwę na zieloną. Szczególnie niebezpiecznym zanieczyszczeniem są nasiona porośnięte, na których dynamicznie rozwijają się kolonie grzybów.
Podczas przechowywania należy bacznie monitorować składowany surowiec pod kątem jego temperatury i wilgotności a także występowania szkodników magazynowych. Regularnie trzeba nasiona przewietrzać, aby nie dopuścić do samozagrzewania. Warto przypomnieć, że jest ono przyczyną pogorszenia jakości i dużych ubytków masy na skutek nadmiernego wzrostu temperatury wywołanego wzmożonym procesem oddychania. Niestety, jest to zjawisko nieodwracalne.
Podsumowując można stwierdzić, że jeśli ktoś umie i ma warunki do przechowywania nasion rzepaku, to może to robić. Jeśli natomiast nie umie i nie ma za bardzo jak, to lepiej dać sobie spokój i sprzedać nasiona rzepaku prosto od kombajnu.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
