Cukrownie wyprodukowały ponad 2 miliony ton surowca
W sezonie 2014/15 cukrownie wyprodukowały 2046 tys. ton surowca. Fot. PAP/Marcin Bielecki
Kampania cukrownicza 2014/2015 trwała 163 dni i była jedną z najdłuższych. Zakłady wyprodukowały 2046 tys. ton surowca, czyli aż o 641 tys. ton więcej od kwoty produkcyjnej cukru i ponad 16 proc. więcej niż przed rokiem.
Jak powiedział PAP Piotr Szajner z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, duża podaż cukru tzw. pozakwotowego spowoduje trudności z zagospodarowaniem surowca. Przypomniał, że cukier wyprodukowany ponad limit (dla Polski wynosi 1,405 mln ton) musi być sprzedany poza Unię, lub też wykorzystany na cele niespożywcze.
Jego zdaniem, cukier pozakwotowy będzie przede wszystkim eksportowany, ale ceny na światowym rynku są niskie i negatywnie wpłyną na rentowność transakcji.
Koncerny cukrownicze mogą też duże ilości cukru pozakwotowego przenieść do produkcji kwotowej w sezonie 2015/2016. Ale konsekwencją takiego rozwiązania byłaby znacznie mniejsza kontraktacja buraków cukrowych i spadek powierzchni uprawy w 2015 r., co także jest niekorzystne dla producentów.
Według Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa w 2014 roku eksport cukru z Polski wyniósł 460,6 tys. ton (9 proc. mniej niż w 2013 r.), a jego wartość wyniosła 216 mln euro (30 proc. mniej).
Głównym odbiorcą polskiego cukru były kraje unijne, gdzie trafiło 68 proc. wywozu. Do UE cukier sprzedawano średnio po 531 euro za tonę, czyli po ok. 2,22 zł/kg. Do krajów trzecich surowiec trafiał średnio po 339 euro/t, czyli po ok. 1,42 zł/kg. Głównymi odbiorcami wśród krajów unijnych były Niemcy, Słowacja, Węgry i Litwa, a z pozostałych państw Izrael, Kazachstan, Rosja i Algieria.
W 2014 r. import cukru do Polski wzrósł o blisko 4 proc. do 203,9 tys. ton, ale jego wartość zmniejszyła się o 7 proc. do 109,5 mln euro. Cukier sprowadzano średnio po 537 euro/t (ok. 2,25 zł/kg). Głównym dostawcą towaru były kraje trzecie, skąd zakupiono 57 proc. sprowadzonego cukru. Najwięcej surowa sprowadzono z Sudanu, Mozambiku i Zimbabwe oraz z Niemiec i Francji.
Szajner zaznaczył że Polska mimo, że produkuje wystarczającą ilość cukru do pokrycia krajowego zapotrzebowania (szacowanego na ok. 1,6 mln ton), zgodnie z unijnym prawem, musi nadwyżkę ponad przyznany limit sprzedać, po to by niedobór uzupełnić kupując cukier z innych krajów.
Komisja Europejska zapowiedziała zniesienie limitowania produkcji cukru od 2017 roku. Ekspert wyjaśnił, że różnice cen transakcyjnych wynikają z tego, że surowiec na rynkach światowych jest tańszy niż unijny.
W lutym ceny na światowym rynku spadały. Ceny cukru surowego wynosiły 335, a białego 395 dolarów za tonę. Notowania w kontraktach terminowych wskazują, że do połowy 2015 r. stawki mocno nie wzrosną. Niskie ceny na światowym rynku niekorzystnie wpływają na poziom cen uzyskiwanych w eksporcie i w konsekwencji na sytuację finansową sektora - uważają eksperci IERiGŻ.
Na krajowym rynku cukier jest tani i w grudniu 2014 r. średnia cena zbytu w workach 50 kg wyniosła 1,78 zł/kg, czyli o 1,1 proc. mniej niż miesiąc wcześniej oraz o 33,5 proc. mniej niż przed rokiem. Z kolei w opakowaniach jednokilogramowych kosztował 1,67 zł/kg i był o 34 proc. tańszy niż przed rokiem. Ceny detaliczne cukru w grudniu 2014 r. średnio wynosiły 2,07 zł/kg.
Spadek cen cukru przyczynił się do wzrostu jego konsumpcji w gospodarstwach domowych. W okresie pierwszych trzech kwartałów 2014 r. miesięczne spożycie wzrosło średnio o 3,4 proc. do 1,21 kg/osobę. Rośnie także popyt ze strony przemysłu spożywczego ale w mniejszym stopniu niż produkcja cukru. W konsekwencji na rynku utrzymuje się nadwyżka podaży, która wywiera presję na ceny.
