Szkodniki glebowe. Zagrożenie i możliwości zwalczania
W celu sprawdzenia obecności szkodników glebowych na uprawie, wykonuje się przesiewanie gleby lub umieszcza pułapki...
Z uwagi na zmiany klimatu oraz coraz powszechniej stosowane uproszczenia uprawy, szkodniki glebowe w ostatnich latach powodują coraz większe straty w uprawach.
Spośród szkodników glebowych najczęściej wymienia się: rolnice, a dokładniej gąsienice motyli sówkowatych; pędraki - larwy chrząszczy chrabąszczowatych i rutelowatych oraz drutowce - larwy chrząszczy sprężykowatych.
Drony zwalczają szkodniki w uprawach z zabójczą skutecznością
Aż 98 proc. szkodników na plantacjach zabiły drony w ramach eksperymentu, który przygotowali i zrealizowali Chińczycy do spółki z koncernem Bayer. O zastosowaniu nowej technologii na polach uprawnych w regionie Kuangsi w...
Lokalnie, zwłaszcza na glebach wilgotnych, w większym nasileniu mogą pojawiać się także larwy leni i komarnic. Typowym objawem obecności szkodników glebowych na plantacji są charakterystyczne, placowe ubytki w zasiewach (tzw. łysiny) - szczególnie od brzegów uprawy, a przy masowym wystąpieniu ta grupa szkodników może spowodować całkowite zniszczenie uprawy.
Uszkodzone rośliny są wyraźnie osłabione we wzroście na skutek uszkodzeń korzeni czy młodszych liści lub nadmierne się krzewią z powodu wcześniejszej redukcji liści. Bywa, że tego typu objawy mylnie przypisuje się złej jakości materiału siewnego.
Najgroźniejsze są w fazie kiełkowania
Rolnice to średniej wielkości motyle, pojawiające się od połowy maja. Są aktywne najczęściej po zmierzchu i w nocy odżywiając się nektarem kwiatowym i sokiem roślin. Stadium szkodliwym są gąsienice żerujące pod powierzchnią gleby na kiełkujących nasionach lub podgryzające młode siewki.
Starsze gąsienice rolnic mogą także żerować na nadziemnych częściach roślin. Charakterystyczna dla rolnic jest cykliczność ich masowych pojawów (tzw. gradacji), a jednym z głównych czynników zmiennego występowania są warunki meteorologiczne - wyższe temperatury przyspieszają ich rozwój.
Pomimo suszy szkodniki nie śpią
W ostatnich latach wraz z intensyfikacją wielu upraw pojawiają się lub coraz częściej występują szkodniki, które zagrażają uprawom rolniczym. Jednym z takich przykładów jest omacnica prosowianka żerująca w uprawach kukurydzy. Omacnica...
Podobne do gąsienic rolnic uszkodzenia powodują pędraki, w tym najbardziej pospolitych gatunków: chrabąszcza majowego i kasztanowca, listnika zmiennobarwnego, nałanka kłośca, ogrodnicy niszczylistki czy guniaka czerwczyka. Najbardziej znanym gatunkiem jest chrabąszcz majowy, którego rozwój w zależności od warunków klimatycznych trwa cztery, rzadziej trzy lub pięć lat i kończy się masowym wylotem osobników dorosłych, zwanym potocznie rójką.
Po upływie 5-8 tygodni od złożenia jaj wylęgają się pędraki - łukowate, kremowobiałe larwy, z trzema parami nóg tułowiowych. Młode pędraki początkowo odżywiają się resztkami roślinnymi i drobnymi korzeniami. W następnych latach stanowią poważne zagrożenie dla roślin uprawnych, a największe szkody wyrządzają w trzecim roku rozwoju.
Chrząszcze sprężykowate odżywiają się nektarem, ale ich larwy, z uwagi na swój wygląd nazywane drutowcami, mogą spustoszyć uprawę. Początkowo odżywiają się substancją organiczną, jednak z czasem atakują rośliny uprawne. W zależności od gatunku ich rozwój w glebie może trwać od 3 do 5 lat.
Żarłoczne szkodniki mogą zniszczyć nawet 25 proc. plonów zbóż
Coraz liczniejsze populacje owadów-szkodników o zwiększonym apetycie mogą w przyszłości niszczyć nawet 25 proc. plonów najważniejszych zbóż. Będzie to jeden ze skutków globalnego ocieplenia - piszą naukowcy w...
Lenie to pospolite muchówki odżywiające się pyłkiem i nektarem. Najbardziej powszechnie występuje leń marcowy i leń ogrodowy. Szarobrązowe, beznogie larwy leni na końcu ciała posiadają charakterystyczne cztery kolce. Młode larwy odżywiają się materią organiczną, natomiast starsze żerują na korzeniach, bulwach, szyjkach korzeniowych czy kiełkujących nasionach. Żerują tuż pod powierzchnią ziemi, aż do późnej jesieni. Dobrze znoszą zimno, są jednak wrażliwe na wysuszanie i dlatego opuszczają glebę tylko w wilgotne noce, aby żerować na powierzchni.
Wilgotna pogoda sprzyja również rozwojowi komarnic, których larwy żerują głównie na korzeniach roślin warzywnych, chociaż mogą także atakować m.in. młode zasiewy zbóż. Nocą wychodzą ze swoich ziemnych kryjówek i żerują na nadziemnych częściach młodych roślin.
Agrotechnika i monitoring ograniczają ryzyko
Szkodniki na burakach cukrowych
W okresie kiełkowania i wschodów oraz w późniejszych fazach wzrostu, burakom zagraża szereg szkodników, których żerowanie może prowadzić do bardzo poważnych szkód. Uszkadzają podziemne części rośliny (korzeń), a...
W ustaleniu lotów rolnic pomocne mogą być samołówki i takie informacje można znaleźć m.in. na Platformie Sygnalizacji Agrofagów (www.agrofagi.com.pl). W celu sprawdzenia obecności szkodników glebowych na uprawie, wykonuje się przesiewanie gleby lub umieszcza pułapki przynętowe.
Przesiewanie gleby polega na wykonaniu serii odkrywek gleby w różnych punktach plantacji (dołki o wymiarach 25×25 cm i głębokości około 30 cm), a następnie przesianiu gleby przez sito. Zakłada się, że na powierzchni 1 ha należy wykonać 32 odkrywki, a z każdym dodatkowym hektarem zwiększyć ich liczbę o dwie. Żeby obliczyć średnie zagęszczenie szkodnika należy podzielić jego liczbę przez metry kwadratowe analizowanej gleby.
Natomiast pułapki przynętowe (np. przekrojone bulwy ziemniaka przywabiające głównie drutowce) umieszcza się w glebie na głębokości około 10 cm.
Metody agrotechniczne są kluczowe w ograniczaniu szkodników glebowych. Zabiegi uprawowe (zwłaszcza głęboka orka) powodują wydobycie szkodników na powierzchnię, gdzie giną od urazów mechanicznych, przesuszenia lub są zjadane przez ptaki i owady drapieżne.
Szkodniki czekają na błąd sadownika
Baczną uwagę należy zwrócić na szkodnika w sadach, gdzie w ubiegłym roku obserwowano znaczne uszkodzenia. Zabiegi należy rozpoczynać po przekroczeniu progu szkodliwości, tj. 20 błonkówek odłowionych na białe tablice lepowe lub na...
Skuteczne zaprawianie
W przypadku zwalczania chemicznego najbardziej efektywne w ograniczaniu szkodników glebowych są zaprawy nasienne i granulaty stosowane podczas siewu. Dodatkowo pomagają obniżyć poziom chemizacji ograniczając potrzebę późniejszych zabiegów nalistnych.
Aktualnie zarejestrowane są w uprawie rzepaku jarego, ziemniaka, buraka cukrowego i pastewnego. Obserwacje prowadzone w poprzednim sezonie w rzepaku ozimym wykazały, że czasowo zarejestrowane zaprawy przeciwko chowaczowi galasówkowi i miniarce kapuściance ograniczały również presję ze strony szkodników glebowych.
Podobnie zaprawy zarejestrowane przeciwko rolnicom ograniczą też w pewnym zakresie pędraki i drutowce i odwrotnie. Materiał nasienny mogą zaprawiać tylko profesjonalne firmy, które posiadają certyfikat UE dotyczący jakości zaprawiania - ESTA. Aktualnie w Polsce certyfikat ESTA do otoczkowania buraka cukrowego posiada Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego, a do zaprawiania kłębków Poznańska Hodowla Buraka Cukrowego.
Tabela. Insektycydowe zaprawy nasienne i granulaty ograniczające szkodniki glebowe
|
Uprawa |
Szkodniki |
|
|
rolnice |
drutowce |
|
|
Burak cukrowy |
Cruiser SB 600 FS* Montur Forte 230 FS* |
Force 20 CS Nevada 600 FS |
|
Burak pastewny |
– |
Nevada 600 FS |
|
Ziemniak |
– |
Belem 0,8 MG** |
|
Rzepak jary |
– |
Belem 0,8 MG** |
*zezwolenie czasowe w okresie od 8 stycznia 2020 r. do 6 maja 2020 r.
**granulat zarejestrowany do stosowania podczas siewu
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 1-2020 - ZAPRENUMERUJ
