Bezpieczne stanowiska pod kukurydzę

Areał uprawy kukurydzy ciągle wzrasta. Co roku potrzebnych jest coraz więcej nowych stanowisk – bezpiecznych stanowisk.

Spośród zarejestrowanych w kraju ponad 70 substancji czynnych o charakterze chwastobójczym, zaledwie kilka jest zarejestrowanych wyłącznie do stosowania w kukurydzy. Kolejnych kilka, bardziej uniwersalnych, można stosować zarówno w kukurydzy, jak i innych uprawach. Pozostałe służą do zwalczania chwastów w innych uprawach. Istotnym zagadnieniem jest ich działanie następcze i ewentualna reakcja kukurydzy wysianej w stanowiskach uprzednio odchwaszczanych środkami niezalecanymi w tej uprawie.

Jak interpretować zalecenia?

Tabelę z następstwem opracowano na podstawie informacji z etykiet. Na rynku znajduje się wiele analogicznych herbicydów o identycznym składzie (w tym mieszanin fabrycznych) lub różniących się ilością substancji czynnych (także proporcjami) i/lub formą użytkową. Informacje na temat wpływu następczego identycznych lub bardzo podobnych środków chwastobójczych w wielu przypadkach różnią się. Zamieszczone dane dotyczą skrajnie niekorzystnych sytuacji, a więc następstwa po przebiegu niesprzyjających warunków klimatycznych i po zastosowaniu najwyższych zalecanych dawek herbicydów. W warunkach sprzyjającej pogody, rozkład substancji czynnych następuje szybciej, zwłaszcza jeżeli zastosowano najniższe zalecane dawki. W materiale analizowano pojedyncze substancje czynne lub mieszaniny, w których co najmniej jeden składnik nie jest produkowany w formie pojedynczego herbicydu. W przypadku innych mieszanin należy wziąć pod uwagę działanie następcze pojedynczych składników.

Większość stanowisk bezpieczna

Kukurydza jest rośliną dość odporną na działanie wielu substancji czynnych. Jej stosunkowo późny termin siewu w sposób naturalny wydłuża okres od momentu zastosowania poszczególnych substancji czynnych do chwili jej siewu. Stąd w przypadku terminowego zbioru przedplonów, ograniczenie jej siewu należy do wyjątków. W zaleceniach, tylko w niektórych przypadkach uwypukla się konieczność wykonania orki, która i tak należy do podstawowych zabiegów agrotechnicznych.

Gleba potrzebuje wsparcia

Uprawiając kukurydzę w monokulturze zwracajmy uwagę nie tylko na ograniczenie presji agrofagów, ale również na ochronę gleby. Zapewnienie poprawnego bilansu glebowej substancji organicznej jest bowiem najważniejszym elementem...

czytaj więcej

Do wyjątków należą stanowiska po zastosowaniu napropamidu i propyzamidu, po aplikacji których do siewu kukurydzy trzeba odczekać nawet kilka miesięcy. Należy zwrócić uwagę, że substancje te głównie są zalecane w rzepaku ozimym, co znacznie wydłuża okres od zabiegu do terminu, w którym można wysiać kukurydzę, ale substancje te są zalecane także w roślinach jarych, głównie w uprawach małoobszarowych (kalafior, kapusta, pomidor, sałata, zioła itp.). Po zabiegach w takich uprawach, należy być bardzo ostrożnym z podejmowaniem decyzji o siewie kukurydzy.

Po likwidacji plantacji

Na tego typu stanowiskach sytuacja się komplikuje. Okres pomiędzy zastosowaniem herbicydu, a siewem kukurydzy może się okazać zbyt krótki na rozkład aplikowanej substancji czynnej. Pozostałości mogą się okazać fitotoksyczne dla kukurydzy. Do zdecydowanie niezalecanych stanowisk należą zaorane przed zbiorem plantacje, wcześniej odchwaszczane herbicydami zawierającymi: dimetenamid-P, lenacyl, metsulfuronu metylu, propoksykarbazon sodowy lub triflusulfuron metylowy.

Dokonując szczegółowej analizy informacji zamieszczonych w etykietach w punkcie „Następstwo roślin” można dopatrzeć się wielu nieścisłości i braku konsekwencji w zaleceniach. Oto kilka z nich:

• Po zastosowaniu samego halauksyfenu metylu lub pikloramu, w przypadku wcześniejszej likwidacji plantacji nie ma przeciwwskazań siewu kukurydzy. Natomiast w przypadku łącznego zastosowania tych substancji kukurydzę zaleca się siać dopiero po upływie 120 dni.
• Obecność w preparacie jodosulfuronu metylosodowego raczej ogranicza możliwość siewu kukurydzy w stanowisku, w którym go zastosowano. W preparatach aktualnie zarejestrowanych, w których jest jedynym składnikiem, nie wymienia się kukurydzy, jako uprawy następczej. Natomiast w preparatach wycofanych (Huzar 05 WG, Huzar 100 OD) po wykonaniu orki dopuszczano siew kukurydzy. W mieszaninach z udziałem tej substancji czynnej, jedynie po zastosowaniu kombinacji z dodatkowym udziałem tienkarbazonu metylu dopuszcza się siew po 30 dniach od zastosowania i wykonaniu głębokiej orki. Z drugiej strony należy wziąć pod uwagę, że np. preparaty Maister 310 WG (jodosulfuron + foramsulfuron) lub Maister Power 42,5 OD (jodosulfuron + foramsulfuron + tienkarbazon) są oficjalnie zarejestrowane do odchwaszczania kukurydzy. Analizując poszczególne etykiety należy przypuszczać, że nie wszystkie są do końca dopracowane, a obecność jodosulfuronu metylosodowego w stanowisku nie stanowi przeszkody w uprawie kukurydzy.

Mądre zagospodarowanie ziarna kukurydzy

Spośród uprawianych w Polsce zbóż ziarno kukurydzy charakteryzuje się największą wartością energetyczną. Wynika ona z dużej zawartości skrobi i tłuszczu, a małej włókna surowego. Ziarno to wyróżnia się dużą strawnością,...

czytaj więcej

• Fluroksypyr jest reprezentowany przez wiele herbicydów, głównie zalecanych w zbożach. W przypadku niektórych etykiet w ogóle nie ma wzmianki o przesiewach kukurydzy po wcześniejszym zaoraniu, natomiast w zdecydowanej większości dopuszcza się jej siew po wykonaniu orki przedsiewnej. Cztery z preparatów zawierających fluroksypyr (Fluxyr Pro, Galaper Extra 200 EC, Minstrel i Starane 333 EC) zalecane są do odchwaszczania kukurydzy. Jej ponowny siew w tych przypadkach jest zalecany 5 tygodni po zabiegu poprzedzonym orką. Oznacza to, że jest całkowicie selektywny stosowany nalistnie i mimo, że uważa się za wnikający w 100 proc. przez zielone części roślin, istnieją obawy, że wnika przez kiełkujące nasiona i/lub słabo rozwinięty system korzeniowy.
• Nieco skomplikowane jest następstwo po stosowaniu graminicydów. W tym przypadku należy pamiętać, że kukurydza to „trawa”. Po zastosowaniu popularnego chizalofopu-P etylowego wymagana jest przerwa wynosząca sześć tygodni. Podobne zalecenia dotyczą chizalofop-P tefurylu, chociaż w niektórych jego formach handlowych zalecana jest przerwa czteromiesięczna, co wydaje się nieco przesadzone, zwłaszcza że taki sam czas dotyczy siewu roślin dwuliściennych. Następstwo po fluazifop-P butylu jest rozgraniczone: siew kukurydzy po dawkach perzowych wymaga przerwy 8 tygodni, natomiast po zastosowaniu niższych dawek wymagana przerwa wynosi dwa tygodnie. Stanowiska po ostatnim graminicydzie z grupy „fop”, czyli propachizafop w przypadku wcześniejszego zaorania nie są wskazane jako dobre pod kukurydzę – chyba nieco przesadnie. Grupę „dym” reprezentują dwie substancje czynne. Po zastosowaniu części preparatów zawierających kletodym siew kukurydzy jest dopuszczony po czterech tygodniach, w przypadku pozostałych po wcześniej zaoranym stanowisku nie zaleca się siewu zbóż i kukurydzy w danym sezonie. Pierwsze rozwiązanie wydaje się bardziej logiczne. Cykloksydym podobnie blokuje siew kukurydzy na okres czterech tygodni, chociaż należy pamiętać, że istnieją odmiany kukurydzy selektywne na tę substancję czynną. Potwierdza to oficjalna rejestracja preparatu Fokus Ultra 100 EC w tej uprawie.
• Dobrze jest także posiłkować się danymi spoza etykiet. Przykładowo po wcześniejszej likwidacji plantacji, na której stosowano metsulfuron metylu nie zaleca się siewu kukurydzy. W literaturze można spotkać informację, że jest to możliwe po upływie 90 dni.

Kukurydza w monokulturze

To praktycznie jedyna jednoroczna roślina, której siew w tym samym stanowisku można dokonać rok po roku. Na ogół poszczególne cykle wynoszą trzy lata, rzadziej uprawa w jednym stanowisku trwa pięć lat. Określona tolerancja kukurydzy pozwala w jednym stanowisku stosować tylko określoną grupę herbicydów selektywnych w stosunku do niej. Problemów z działaniem następczym nie ma. Jednak należy pamiętać, by w poszczególnych latach nie stosować takich samych substancji czynnych, a jeszcze lepiej stosować przemiennie herbicydy o różnych mechanizmach działania. Zapobiega to zjawiskom kompensacji chwastów i ich uodparniania się.

Następczy wpływ substancji czynnych na kukurydzę

Artykuł ukazał się w wydaniu 01/2023 miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny". ZAPRENUMERUJ