Ekologia będzie warunkowała rodzaj produkcji rolniczej

W dniach 19-21 września w Lublinie odbył się LXXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego "Wyzwania zootechniki w warunkach rolnictwa zrównoważonego". Gospodarzami tegorocznego zjazdu było lubelskie koło PTZ i Wydział Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

Prezes PTZ prof. dr hab. Roman Niżnikowski wręczył wyróżnienia. Tytuł honorowego członka PTZ otrzymał prof. dr hab. dr h. c. multi Zygmunt Litwińczuk. Dr inż. Marcin Gołębiewski otrzymał odznakę honorową zasłużony dla rolnictwa, a prof.dr hab. Maria Tietze i dr hab. Maria Szymanowska zostały wyróżnione odznaką honorową PTZ.

Wiceprezes PTZ prof. dr hab. Tomasz Gruszecki ogłosił wyniki XI edycji konkursu na najlepszą pracę doktorską z zakresu nauk zootechnicznych. I nagrodę otrzymała dr Magdalena Ślęzak , II - dr Grzegorz Smołucha , III - dr Eugeniusz Kłopotek. Dr Elżbieta Marciniak otrzymała za swoją pracę wyróżnienie.

Następnie prof. dr hab. Tomasz Gruszecki przedstawił rozstrzygnięcie XXXV konkursu na najlepszą pracę magisterską z zakresu nauk zootechnicznych. Podkreślił, że zgłoszone na tegoroczny konkurs prace przedstawiały większości wysoki poziom zarówno merytoryczny, jak i redakcyjny.

Prace oceniano w czterech grupach tematycznych:

- Chów i hodowla zwierząt: I nagroda- mgr Magdalena Gleindek, II - mgr Anna Surówka, III - mgr Przemysław Podstawski, wyróżnienie - mgr Maria Putz

- Żywienie zwierząt : I nagroda mgr Kamil Łaski, II - mgr Katarzyna Stajek, III - mgr Agnieszka Kómoch i mgr Martyna Kuźniewska, wyróżnienie - mgr Marcin Suchocki

- Rozród zwierząt: II nagroda - mgr Jakub Pawłowski, III - mgr Patrycja Smejda

- Jakość produktów zwierzęcych: I nagroda - mgr Małgorzata Woźniak i mgrSylwia Łojewska, II - mgr Sebastian Świniarski, III - mgr Łukasz Mroziński, wyróżnienie - mgr Anna Dębczyńska.

Nagrodę specjalną im. Profesora Bronisława Raka dla autora najlepszej pracy w XXXV edycji konkursu otrzymała mgr Magdalena Gleindek.

Sesję plenarną rozpoczął wykład prof. dr hab. Jędrzeja Krupińskiego z Instytutu Zootechniki PIB w Balicach "Ochrona zasobów genetycznych zwierząt w warunkach zrównoważonego rozwoju".

- Aktualnie koordynowane przez instytut programy ochrony obejmują 83 rodzime rasy, odmiany, rody i linie zwierząt gospodarskich. Populacje te łącznie obejmują ponad 103 tys. samic populacji aktywnej, które utrzymywane są w ok. 3,3 tys. stad, głównie w małych gospodarstwach rodzinnych - podkreślił mówca.

Biorąc pod uwagę różny stopień zagrożenia ras rodzimych w Polsce, należy przyjąć krajowy system weryfikacji, w którym oprócz stanu liczbowego uwzględniono inne czynniki. O powodzeniu działań ochronnych decyduje także wykorzystanie potencjału rodzimych i lokalnych ras do pozyskiwania wysokiej jakości surowców, produktów oraz w ochronie przyrody.

Jego zdaniem produkty pochodzące od ras rodzimych mogą być szansą na poprawę efektywności ekonomicznej w małych, rodzinnych gospodarstwach w warunkach zrównoważonego rolnictwa w Polsce.

Prof. dr hab. Tadeusz Kaleta z SGGW w Warszawie w wykładzie "Problemy cywilizacyjne zwierząt" podkreślił, że "dziś wszystkie zwierzęta są w jakiś sposób związane ze światem człowieka, mogą mu służyć lub też być mniej czy bardziej pożądanymi sąsiadami".

- Podczas gdy ludzie wciąż nasilają i poszerzają swoją eksploatację świata naturalnego, część zwierząt domowych podlega procesowi feralizacji (wraca do środowiska naturalnego), a niektóre zwierzęta dzikie zbliżają się lub wręcz wchodzą do osiedli człowieka (synantropizacja i synurbizacja). Wszystko to rodzi dla zwierząt dzikich specyficzne sytuacje, w których muszą się odnaleźć - podkreślił prof. Kaleta.

Według niego, inaczej przedstawiają się problemy zwierząt domowych, które przez cały czas wspólnej z człowiekiem historii podlegały tylko łagodnej selekcji, a obecnie w wyniku zmiany działań hodowlanych ich populacja światowa została pofragmentowana na wysoko produkcyjne rasy.

Prof. dr hab. Joanna Barłowska z UP w Lublinie w wykładzie "Trendy w produkcji żywności" zaznaczyła, że "rozpatrując problem produkcji żywności należy uwzględniać potrzeby żywieniowe różnych regionów świata".

- W regionach, gdzie nie uporano się z problemem głodu jest i nadal będzie kładziony nacisk na szybki wzrost produkcji żywności, a w krajach wysoko rozwiniętych wspierana będzie produkcja żywności korzystnie wpływającej na zdrowie i samopoczucie człowieka. Wprowadzane będą również na szerszą skalę nowoczesne technologie przetwarzania żywności, pozwalające dostosować jej skład do potrzeb różnych grup konsumentów - zaznaczyła.

Dr Jacek Janiszewski z WSB w Toruniu wygłosił wykład "Ekologia wyzwaniem polskiej wsi nowego stulecia". Zaznaczył, że jesteśmy jedynym krajem Unii Europejskiej, w którym zwiększa się ilość mieszkańców wsi, a jednocześnie zmniejsza się ilość rolników.

- W niektórych przypadkach niejako przez wymuszenie otoczenia rolnik może być zmuszony do produkcji bez zapachów i innych uciążliwości dla sąsiadów. Ekologia będzie więc warunkowała rodzaj produkcji, zakres jej uciążliwości, a nawet kształtowała działy produkcji rolnej, które są dopuszczone lub nie w Polsce. Najwyraźniej mogliśmy to zaobserwować w ostatnim czasie na przykładzie sporu dotyczącego zakazu hodowli zwierząt futerkowych - przyznał naukowiec.

Prof. Volodymir Ladyka z Narodowego Uniwersytetu Rolniczego w Sumach (Ukraina) wygłosił wykład "Genetyczne zasoby mleczne lokalnych ras bydła na Ukrainie". Dużo uwagi poświęcił rasie lebedyńskiej.

Następnie odbyły się obrady okrągłego stołu pod hasłem "Hodowla zwierząt gospodarskich na terenach objętych ochroną przyrody". Prof. dr hab. Tomasz M. Gruszecki z UP w Lublinie swoje wystąpienie poświęcił małym przeżuwaczom w środowisku przyrodniczym i w kulturze, a prof. dr hab. Zbigniew Jaworski z UWM w Olsztynie zajął się wypasem koników polskich na terenach cennych przyrodniczo oraz wpływem tego wypasu na kształtowanie krajobrazu i zachowanie bioróżnorodności.

Prof. dr hab. Leszek Tymczyna z UP w Lublinie zajął się problemem utylizacji odpadów i eliminacji zagrożeń w produkcji zwierzęcej.

Pierwszy dzień zjazdu zakończyła Sesja Młodych Naukowców. Drugi dzień zjazdu przeznaczono na obrady w 8 sekcjach: Chowu i Hodowli Bydła, chowu i Hodowli Trzody Chlewnej, Chowu i Hodowli Owiec i Kóz, Chowu i Hodowli Koni, Chowu i Hodowli Zwierząt Futerkowych, Chowu i Hodowli Drobiu, Chowu i Hodowli Zwierząt Towarzyszących i Dzikich, Praktyki Hodowlanej.

• Książki warte polecenia: Sygnały racic|Choroby bydła - podstawy diagnostyki i terapii |Rozród - Praktyczny przewodnik zarządzania rozrodem (Cow Signals)