Wywłaszczenia gospodarstw pod CPK. Do odszkodowań będą bonusy
Rząd chce zmienić sposób określenia wysokości odszkodowania za wywłaszczenia nieruchomości (np. gospodarstw czy ziemi rolnej) pod inwestycje celu publicznego, takie jak drogi, linie kolejowe czy zbiorniki przeciwpowodziowe.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez pełnomocnika rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego.
Resort chce dodatkowych rekompensat dla wywłaszczonych
Pod CPK (obejmujący m.in. wielkie lotnisko) i związaną z nim infrastrukturę potrzeba sporych połaci ziemi, w tym oczywiści rolnej. Inwestycja budzi spore obawy u mieszkańców gmin, na czele z rolnikami, gdzie mają być budowane poszczególne elementy. Chodzi oczywiście przede wszystkim o kwestię wywłaszczeń i związanych z tym odszkodowań. Stąd przypuszczalnie inicjatywa rządowa w kwestii zmiany przepisów.
"Odszkodowanie zostanie w każdym przypadku powiązane z wartością rynkową nieruchomości. Do odszkodowania dodawany będzie także bonus pieniężny, stanowiący zryczałtowany ekwiwalent kosztów przeprowadzki czy czynności prawnych dotychczas nierefundowanych. Bonus pieniężny będzie również dodatkowym wynagrodzeniem za przejęcie nieruchomości pod inwestycję celu publicznego. Po zmianach, Polska będzie miała najkorzystniejszy dla obywateli system odszkodowań za wywłaszczenie nieruchomości w Unii Europejskiej" - czytamy w rządowym serwisie informacyjnym.
Jak wskazano w komunikacie w 1998 r. w Polsce - inaczej niż w większości krajów Zachodniej Europy - wprowadzono system odszkodowawczy oparty o tzw. zasadę korzyści, która jest często niesprawiedliwa dla osób wywłaszczanych. Wysokość odszkodowania oderwana jest bowiem od wartości rynkowej nieruchomości. Rekompensacie ponadto nie podlegają elementy szkody, które można uznać za społecznie słuszne do wynagrodzenia.
Wywłaszczenia pod autostrady. A co z prawami rolników?
Dlatego projektowane przepisy przewidują, że odszkodowanie za wywłaszczenia nieruchomości pod inwestycję celu publicznego zostanie w każdym przypadku powiązane z wartością rynkową nieruchomości. A do takiej wartości zawsze dodawany będzie bonus pieniężny, który wyniesie bazowo 10 proc. wartości nieruchomości.
Bonus w wysokości 20 proc. dotyczyć będzie wartości budynków zlokalizowanych na nieruchomości oraz wartości lokalu mieszkalnego. Bonus pieniężny będzie zryczałtowanym ekwiwalentem kosztów przeprowadzki, czynności prawnych itd.
Aby zapewnić słuszny charakter odszkodowania, przewidziane zostały dodatkowo dwa zabezpieczenia dla osób wywłaszczanych:
- przysługiwać będzie roszczenie do sądu cywilnego o szkodę rzeczywistą w zakresie szerszym niż wynika z odszkodowania. Z rozwiązania tego będzie mógł skorzystać np. przedsiębiorca, dla którego wywłaszczenie spowodowało wyjątkowo wysokie szkody, nierekompensowane odszkodowaniem
- jeżeli wysokość odszkodowania za nieruchomość zamieszkałą będzie niższa niż ustalone ustawowo wskaźniki, przysługiwać będzie zwiększenie odszkodowania do poziomu pozwalającego na odtworzenie sytuacji mieszkaniowej (może to być nawet 100 proc. wzrost wysokości odszkodowania), zależnie od liczby osób zamieszkujących nieruchomość. Obowiązywać tu będzie kryterium zameldowania na pobyt stały w okresie poprzedzającym wywłaszczenie. Rozwiązanie ograniczono do osób bliskich właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu
Warto dodać, że powstała inicjatywa pn. Ogólnopolski protest przeciwko CPK. W jej ramach np. na 10 czerwca zaplanowano akcję w sołectwie Mokre (pow. mikołowski, woj. śląskie). "Walczymy cały czas. W imieniu wszystkich mieszkańców, których domy, pola, gospodarstwa rolne i miejsca pracy są zagrożone planowanymi przebiegami linii kolejowych CPK, zapraszamy na protest. Zapraszamy mieszkańców wszystkich gmin i sołectw powiatu mikołowskiego!" - napisano w zapowiedzi wydarzenia.
- Rolnictwo bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś