Ponad 18 proc. rolników rozważa zaprzestanie rolniczej działalności
Zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej rozważa 18,4 proc. rolników. Ponad połowa pytanych uważa, że największą barierę w rozwoju gospodarstwa rolnego stanowi niska opłacalność produkcji – wskazano w raporcie „Polska wieś i rolnictwo 2024”.
To podsumowanie cyklicznego badania realizowanego na zlecenie administracji rolnej na czele z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
W raporcie przekazano, że na pytanie: „Jak ocenia Pan(i) obecną sytuację finansową własnego gospodarstwa domowego?” odpowiedzi „bardzo dobrze” i „raczej dobrze” stanowiły 44,9 proc. wszystkich wskazań rolników, a odpowiedź: „źle” i „bardzo źle” wybrało zaledwie 11,7 proc. gospodarzy biorących udział w badaniu. Blisko połowa (51 proc.) wszystkich badanych oceniła obecną sytuację finansową własnego gospodarstwa domowego „bardzo dobrze” albo „raczej dobrze”. W porównaniu do wyników badania z 2023 r., zaobserwowano wzrost odsetka odpowiedzi „bardzo dobrze” i „raczej dobrze” zarówno wśród rolników, jak również osób niezwiązanych z rolnictwem.
Wyliczenia dochodu z hektara do zmiany. Izby przedstawiły swoją koncepcję
„Prawie wszyscy rolnicy (98,6 proc.) deklarują uzyskiwanie dochodów z gospodarstwa rolnego i dopłat bezpośrednich (91,4 proc.). Zdaniem rolników, dochody z gospodarstwa rolnego stanowią średnio 63,2 proc. całkowitych dochodów ich gospodarstw domowych z ostatnich 12 miesięcy, a dochody z dopłat – 17,6 proc. Rolnicy wskazywali również pozarolnicze źródła dochodów ich gospodarstw domowych. Najczęściej były to: praca najemna na pełen etat (17 proc. wskazań) oraz emerytura lub renta (14,4 proc. wskazań)” – czytamy w raporcie.
Wynika z niego ponadto, że ponad połowa rolników (57,7 proc.) deklaruje, iż jest w stanie utrzymać siebie i rodzinę wyłącznie z gospodarstwa rolnego. Wskaźnik ten jest ściśle związany z areałem i nie zależy od wieku respondenta. Jedynie 13,5 proc. rolników zarządzających gospodarstwem do 4,9 ha deklaruje, że jest w stanie się z niego utrzymać, podczas gdy w przypadku największych gospodarstw odsetek takich deklaracji wzrasta do 90,7 proc.
W rolnictwie rok 2024 upłynął pod znakiem protestów
„Blisko jedna czwarta rolników (26,2 proc.) biorących udział w badaniu dodatkowo podejmuje się pracy pozarolniczej. Pozostali rolnicy nie podejmowali dodatkowego zatrudnienia (pozarolniczego) ze względu na brak czasu (58,6 proc.) oraz wystarczające dochody z prowadzenia działalności rolniczej (22,7 proc.)” – podali badacze.
W dokumencie przekazano też, że zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej rozważa 18,4 proc. rolników. Najczęściej myślą o takiej decyzji osoby kierujące gospodarstwem rolnym o powierzchni poniżej 5 ha (31,1 proc.) oraz rolnicy w wieku 35-54 lata (21,2 proc.).
„Nie rozważają zaprzestania działalności rolniczej przede wszystkim rolnicy ze średnich i dużych gospodarstw, tj. powyżej 30 ha (w tej grupie respondentów zaobserwowano 55 proc. wskazań dla odpowiedzi ‘zdecydowanie nie’ i 25 proc. wskazań odpowiedzi ‘raczej nie’) i rolnicy kierujący gospodarstwem o powierzchni od 20 do 29,9 ha (w tej grupie respondentów zaobserwowano 49,6 proc. wskazań dla odpowiedzi ‘zdecydowanie nie’ i 36,1 proc. wskazań odpowiedzi ‘raczej nie’)” – wyliczono w raporcie.
CBOS: najgorzej swoją sytuację w pracy postrzegają rolnicy
W ramach badania zadawano respondentom także pytanie: „Co, Pana(i) zdaniem, stanie się z Pana(i) gospodarstwem rolnym, kiedy nie będzie już Pan(i) nim zarządzać?”. 36,2 proc. rolników wybrało odpowiedź „przejmie je ktoś młodszy z mojej rodziny, kto będzie kontynuował działalność rolniczą”, 15,5 proc. - „pozostanie w rękach kogoś z rodziny, chociaż już nie będzie w nim prowadzona produkcja rolnicza”, a 13,8 proc. - „przejmie je ktoś spoza rodziny, kto będzie kontynuował działalność rolniczą”.
„Ponad połowa rolników uważa, że największą barierę w rozwoju gospodarstwa rolnego stanowi niska opłacalność produkcji (67,2 proc. wszystkich wskazań) oraz trudności ze sprzedażą produktów (55,9 proc. wskazań) i wysokie ceny nośników energii i paliwa rolniczego (47,7 proc. wskazań). Zarówno w 2024, jak i w 2023 r., odpowiedź ‘niska opłacalność produkcji była najczęściej wybieraną, a w porównaniu rok do roku częstość tych wskazań wzrosła o blisko 4 p.p. Przed 2023 r. rolnicy najczęściej wskazywali jako największą barierę w rozwoju gospodarstwa rolnego ‘niedostateczne wyposażenie techniczne’ oraz ‘niską opłacalność produkcji’ i ‘braki w zakresie budynków/budowli rolniczych’” – poinformowano w raporcie.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
