Niewiele bagien zachowało charakter. Ich ochronę trzeba łączyć z rolnictwem
Wiele terenów bagiennych jest przesuszonych. Foto_Dariusz Kucman
W Polsce torfowiska zajmują 1,6 mln ha. 85 proc. z nich jest przesuszonych, a jedynie ok. 15 proc. zachowało charakter bagienny i potencjalne zdolności akumulacji torfu. To "twarde" dane wynikające z projektu "Strategii Ochrony Mokradeł w Polsce na lata 2022-2032".
Krzysztof Ciecióra, wiceminister rolnictwa w odpowiedzi na interpelację poselską w sprawie osuszania terenów bagiennych podkreśla, że resort dostrzega fakt nadmiernego odwodnienia gleb torfowych i innych gleb organicznych. Zauważa również, że właściwa gospodarka na glebach organicznych jest istotnym aspektem polityki klimatycznej.
Torfowiska wysychają. To bardzo zły znak
Naukowcy przebadali historię ponad 30 torfowisk z różnych części Europy. Okazuje się, że większość z nich stopniowo wysycha, a proces ten trwa już od 300 lat. To zły znak, gdyż torfowiska są naturalnymi rezerwuarami wody oraz magazynami...
"W kontekście zmniejszania emisji CO2 należy wskazać rolę nawadniania torfowisk i mokradeł oraz gleb organicznych, dzięki któremu utrzymane i zwiększane są zasoby węgla w glebie. Należy jednak podkreślić, że tereny te pełnią bardzo często rolę m.in. pastwisk i łąk kośnych, zatem ważne jest zapewnienie, że działania związane z nawodnieniem pozwalają na zachowanie tradycyjnych funkcji rolniczych tych obszarów" - zaznacza polityk.
W zakresie działań w celu ochrony terenów bagiennych przed osuszaniem wskazuje m.in. na realizowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (II filar WPR) na lata 2014-2020 Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, gdzie wspierane były praktyki rolnicze służące przywracaniu lub utrzymaniu tradycyjnego i ekstensywnego użytkowania cennych siedlisk (w tym torfowisk).
Beneficjenci otrzymują wsparcie za tradycyjne i przyjazne dla środowiska użytkowanie obszarów, na których znajdują się cenne siedliska, w tym łąki wilgotne czy torfowiska. W jego ramach zakazuje się tworzenia nowych, rozbudowy i odtwarzania istniejących urządzeń melioracji wodnych (z wyjątkiem przypadków dotyczących dostosowania urządzeń do potrzeb związanych z utrzymaniem lub poprawą wartości przyrodniczej trwałego użytku zielonego).
Pomocowy absurd. Rolnik ma jednocześnie rozwijać i "zwijać" produkcję
Lubelska Izba Rolnicza zwraca uwagę na niespójność programów inwestycyjnych i rolno-środowiskowo-klimatycznych z PROW 2014-2020, z nowymi normami określonymi w rozporządzeniu unijnym oraz w rodzimym Planie Strategicznym WPR. W...
Jak zapewnia wiceszef resortu rolnictwa, od 2023 r. ochrona torfowisk będzie kontynuowana w Planie Strategicznym (PS) dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 w ramach interwencji: Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000 oraz Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000, w tym m.in. torfowisk.
Dodatkowa płatność retencyjna będzie przysługiwała w przypadku zalania lub podtopienia gruntu przez dany okres. Ocena stanu uwilgotnienia gruntu będzie oparta na monitoringu satelitarnym.
Istotnym elementem płatności bezpośrednich w ramach PS WPR 2023-2027 będą także dobrowolne dla rolników płatności, tzw. ekoschematy. Ich celem jest zachęcenie gospodarzy do realizacji praktyk korzystnych dla środowiska, klimatu i dobrostanu.
Jednym z ekoschematów będzie Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych. Celem interwencji będzie promowanie retencjonowania wody, które poprawia gospodarkę wodną, a także ogranicza emisję dwutlenku węgla do atmosfery (poprzez ograniczenie rozkładu materii organicznej), a także wpływa na zachowanie siedlisk hydrogenicznych.
Płatność przyznawana będzie rolnikom do określonych powierzchni TUZ, na których między 1 maja a 30 września danego roku, przez okres co najmniej 12 dni nastąpiło zalanie lub podtopienie, co będzie potwierdzane przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa-Państwowy Instytut Badawczy w Puławach.
"Dodatkowo należy zauważyć, że torfowiska jako istotny element środowiska zostały potraktowane ze szczególną uwagą przez ustawodawcę w obowiązujących przepisach dotyczących ochrony gruntów rolnych i leśnych. Art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych stanowi, że ochrona gruntów rolnych polega m.in. na zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych. Natomiast wyłączenie z produkcji rolnej torfowisk na cele nierolnicze może nastąpić po wydaniu decyzji zezwalającej na takie wyłączenie. Osoba ubiegająca się o wydanie decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów z produkcji celem wydobywania torfów musi przedstawić m.in.: projekt rekultywacji torfowiska i termin jej zakończenia oraz ocenę wpływu eksploatacji torfowiska na środowisko przyrodnicze, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej. Na podstawie tej dokumentacji możliwe jest sprawdzanie poprawności prowadzenia wszystkich etapów wyłączenia gruntów (torfowiska) z produkcji" - podsumowuje Krzysztof Ciecióra.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
