Dobrze dobierz odmianę tytoniu w 2023 roku
Właściwy dobór odmiany może przyprawić o ból głowy. Jednak jest kluczowy do osiągnięcia sukcesu w produkcji: obfitego plonu i wysokiej jakości surowca. Z tego względu warto poświęcić temu elementowi agrotechniki znaczną uwagę.
Obszerna wiedza na temat uprawianej odmiany pozwoli uniknąć niepotrzebnych błędów w produkcji wysokiej jakości surowca tytoniowego. W doborze odmiany należy uwzględnić typ i jakość stanowiska przeznaczonego pod uprawę, potencjał plonowania, jakość wysuszonych liści, tempo dojrzewania, oraz odporność lub podatność na określone choroby.
Połączona akcja służb. Tytoń wart pół miliona zabezpieczony
Mowa tu głównie o odporności na grzyb Thielaviopsis basicola sprawcę czarnej zgnilizny korzeni, Peronospora tabacina powodujący mączniaka rzekomego, Erysiphe cihoarearum powodującego mączniaka właściwego, szczepy wirusa Y ziemniaka (Potato virus Y - PVY), wirusa mozaiki tytoniu (tobacco mosaic virus - TMV). Niektórzy hodowcy podają również odporność na Orobanche ramosa - zaraźnicę gałęzistą. Pasożytniczą roślinę atakującą uprawy tytoniu, na chwilę obecną głównie lokalnie.
Wśród polskich plantatorów tytoniu dominują odmiany tzw. "polskie" i "niemieckie". Mowa tu o odmianach wychodowanych przez IUNG - PIB Puławy oraz NiCoTa GmbH. Dostępnych jest łącznie 27 odmian tytoniu typu Virginia oraz 6 typu Burley.
Według danych ze strony internetowej IUNG – PIB Puławy oferuje 9 odmian typu Virginia:
- VRG 2 - średnio wysoko plonująca odmiana zbliżona do dobrze znanej plantatorom odmiany Wiślica. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i najczęściej występujący szczep wirusa PVY, powodujący brunatnienie nerwów liści. Odmiana charakteryzuje się umiarkowanym stopniem podatności na mączniak rzekomy tytoniu. Wykazuje znaczny stopień podatności na plamistości pochodzenia bakteryjnego (kanciasta plamistość liści). Wymaga stanowisk dobrej jakości, choć przewiewnych (klas IIIb - IVa), utrzymanych w dobrej kulturze. Dość duże wymagania nawozowe. Dobrze znosi nadmierną dostępność azotu. Średnio wczesna dojrzałość technologiczna. Mała do umiarkowanej tendencja do wytwarzania pędów bocznych,
- VRG 4 - średnio wysoko plonująca odmiana zbliżona do Wiślicy. Cechuje się wyższymi wymaganiami glebowymi niż odmiana VRG 2. Posiada od niej słabszy system korzeniowy. Wymaga racjonalnego nawożenia. Nie toleruje przenawożenia azotem. Odmiana wolno dojrzewająca z niską tendencją do wytwarzania pędów bocznych. Całkowicie odporna na czarną zgniliznę korzeni i najczęściej występujący szczep wirusa PVY. Odmiana charakteryzuje się podwyższonym stopniem podatności na mączniak rzekomy tytoniu,
Rolnicy z SGGW w IUNG-PIB w Puławach
- WG 15t - średnio wysoko plonująca odmiana zbliżona do Wiślicy. Zalecana na stanowiska słabsze ( klas IV - V ) utrzymane w dobrej kulturze. Wymaga racjonalnego nawożenia. Nie toleruje przenawożenia azotem. Odmiana wolno dojrzewająca z niską tendencją do wytwarzania pędów bocznych. Odmiana całkowicie odporna na czarną zgniliznę korzeni i najczęściej występujący szczep wirusa PVY. Wykazuje także wysoki stopień tolerancji na mączniak rzekomy tytoniu, porównywalny ze stopniem tolerancji u amerykańskiej odmiany Bel 61-10, używanej w badaniach porównawczych jako wzorzec odporności. Przejawia też umiarkowaną podatność na niektóre inne choroby pochodzenia grzybowego (zgnilizna podstawy łodyg, zgnilizna twardzikowa),
- VRG 5 TL - wysoko i bardzo wysoko plonująca odmiana. Uniwersalna na różne stanowiska. Należy zwracać uwagę na nie przenawożenie azotem. Wymaga dużych dawek potasu - od 160 kg K2O wzwyż. Odmiana wolno dojrzewająca, wymagająca ogławiania. Odmiana całkowicie odporna na czarną zgniliznę korzeni i najczęściej występujący szczep wirusa PVY. Umiarkowanie podatna na zgniliznę podstawy łodyg i mączniak rzekomy tytoniu,
- VRG10 TL - wysoko plonująca odmiana polecana na wszystkie typy stanowisk, szczególnie łatwo przesuszające się. Wymaga dość dużego nawożenia, szczególnie potasem - od 160 kg K2O wzwyż. Rozwija się w szybkim tempie, posiada średnią zdolność do wytwarzania pędów bocznych. Odmiana całkowicie odporna na czarną zgniliznę korzeni i najczęściej występujący szczep wirusa PVY,
- WIGOLA - bardzo wysoko plonująca odmiana, z bardzo dużym udziałem klas lepszych, zbliżona swoimi cechami do Wiślicy. Preferuje stanowiska średniozwięzłe, lekko zakwaszone. Na dobrych stanowiskach należy uważać na przenawożenie azotem. Wymaga dużego nawożenia fosforem. Odmiana wolno dojrzewająca z małą ilością odrostów bocznych. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY),
- AMERA - średnio wysoko plonująca odmiana wyhodowana na bazie polskich odmian Virginii i amerykańskiej odmiany K 326. Zalecana na stanowiska średnio-żyzne utrzymane w dobrej kulturze. Wymaga zrównoważonego nawożenia, źle reaguje na nadmierne dawki azotu. Rośliny wolno dojrzewające. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i większość szczepów wirusa Y ziemniaka (PVY),
- VRG 11 - średnio wysoko plonująca odmiana zbliżona do Wiślicy. Zalecana na stanowiska lżejsze do średnich. Wymaga dobrego zaopatrzenia w potas. Źle znosi nadmiar azotu. Odmiana wolno dojrzewająca. Odporna na mozaikę tytoniu (TMV), czarną zgniliznę korzeni, wirus Y ziemniaka (brunatnienie nerwów tytoniu),
- VRG 12 - Średnio wysoko plonująca odmiana bardzo zbliżona do Wiślicy. Polecana na stanowiska lżejsze do średnich, utrzymanych w dobrej kulturze. Wymaga dobrego zaopatrzenia w potas. Źle znosi nadmiar azotu. Odmiana wolno dojrzewająca. Odporna na mozaikę tytoniu (TMV), czarną zgniliznę korzeni, wirus Y ziemniaka (brunatnienie nerwów tytoniu).
Uprawa i produkcja tytoniu w Polsce
Niemiecka hodowla NiCoTa GmbH oferuje aż 18 odmian tytoniu typu Virginia oraz 6 odmian typu Burley. Niestety, nie publikuje danych o wymaganiach stanowiskowych poszczególnych odmian. Wśród odmian typu Virginia możemy znaleźć:
- GoltaCR - odmiana bardzo wolno dojrzewająca. Cechuje ją bardzo niska zawartość nikotyny i wysoka zawartość cukru. Odmiana odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY),
- HYV 10 - odmiana średnio późna o średnim ciężarze właściwym. Odmiana odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY). Umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy. Bardziej podatna na brązową plamistość liści niż inne odmiany,
- HYV 13 - odmiana o wysokiej wydajności, wolno dojrzewająca. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mączniak właściwy i brązową plamistość liści. Duży ciężar właściwy liści,
- HYV 23 - odmiana średnio wcześnie dojrzewająca o bardzo wysokiej potencjalnej jakości. Średnio wysoki ciężar właściwy liści. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mączniak właściwy,
- HYV 27 - odmiana średnio późno dojrzewająca o średnio - niskim ciężarze właściwym liści. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mączniak właściwy, brązową plamistość liści oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- HYV 28 - średnio późna odmiana o wysokiej wydajności. Średni ciężar właściwy liści. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mączniak właściwy, brązową plamistość liści oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- HYV 33 - średnio wczesna, wysokowydajna odmiana o dobrej jakości i średnim ciężarze właściwym liści. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mączniak właściwy oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- HYV 35 - odmiana o bardzo szybkim tempie rozwoju i bardzo dobrej jakości. Wysoki ciężar właściwy liści. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mączniak właściwy, mozaikę tytoniu (TMV) oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- Sybille - średnio wczesna odmiana o bardzo wysokiej jakości liści. Niski ciężar właściwy. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka ( PVY ), mączniak właściwy oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- Simone - średnio późna odmiana o wysokiej jakości liści. Średnio-niski ciężar właściwy. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY) oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- Christine - średnio późna odmiana o wysokiej jakości liści. Średnio-wysoki ciężar właściwy. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mozaikę tytoniu (TMV). Bardzo podatna na mączniak rzekomy,
- Martina - średnio wczesna odmiana o dobrej jakości. Średnio-niski ciężar właściwy. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mozaikę tytoniu (TMV) oraz umiarkowanie odporna na mączniak rzekomy,
- Stefanie - bardzo wczesna odmiana o dobrej jakości, ale o bardzo niskim ciężarze właściwym oraz bardzo wysokiej zawartości nikotyny. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), mozaikę tytoniu (TMV) oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- Raffaela - średnio wczesna odmiana o wysokiej jakości liści. Średnio niski ciężar właściwy. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY). Wykazuje umiarkowaną tolerancję na zaraźlicę pospolitą,
- Topaz - wysokowydajna odmiana o bardzo dobrej jakości liści. Bardzo niski ciężar właściwy. Odmiana dojrzewająca w średnim tempie. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY) oraz umiarkowanie tolerancyjna na mączniak rzekomy,
- Ruby - średnio późna odmiana o bardzo dobrej jakości. Bardzo niski ciężar właściwy, bardzo niska zawartość nikotyny. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY). Wykazuje umiarkowaną tolerancję na zaraźlicę pospolitą. Odmiana Ruby - T charakteryzuje się dodatkowo odpornością na mozaikę tytoniu (TMV),
- Chrystal - bardzo wczesna odmiana o bardzo wysokiej jakości liści. Bardzo niski ciężar właściwy. Odporna na czarną zgniliznę korzeni i pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY) oraz mozaikę tytoniu (TMV).
Producenci tytoniu zmagają się z poważnymi problemami
Odmiany typu Burley to:
- JupiterCR - odmiana cechująca się bardzo dobrą jakością liści. Odporna na czarną zgniliznę korzeni oraz pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY). Bardzo podatna na mączniak rzekomy,
- HYB 3 - stabilnie plonująca odmiana o wysokiej zawartości nornikotyny. Odporna na czarną zgniliznę korzeni oraz pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY),
- HYB 21 - wysoko plonująca odmiana o dobrej jakości. Odporna na czarną zgniliznę korzeni oraz pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY), ale z dużą ilością odrostów bocznych,
- HYB 22 - średnio wysoko plonująca odmiana z dobrą jakością. Odporna na czarną zgniliznę korzeni oraz pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY),
- HYB 24 - odmiana średniej wydajności i średniej jakości. Odporna na czarną zgniliznę korzeni, pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY) oraz mozaikę tytoniu (TMV),
- HYB 26 - odmiana o średnio wysokiej wydajności i bardzo dobrej jakości liści. Odporna na czarną zgniliznę korzeni oraz pospolite szczepy wirusa Y ziemniaka (PVY).
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz