Sadownikom przybywa problemów. Jaki będzie 2023 rok?
Problemy z eksportem polskich jabłek rozpoczęły się już w 2014 roku. Foto_Krzysztof Zacharuk
Trudności ze zbytem jabłek, wzrost kosztów energii i nawozów, brak siły roboczej - to tylko niektóre problemy, jakie wystąpiły w ubiegłym roku w polskim sadownictwie - poinformował Mirosław Maliszewski, prezes Związku Sadowników RP.
Problemy z eksportem jabłek na rynki wschodnie rozpoczęły się już w 2014 r., po aneksji Krymu. - Całkowitego krachu uniknęliśmy, uruchamiając "przerzut" owoców przez Białoruś i otwierając wiele nowych rynków zbytu, szczególnie Egipt. Dzięki intensywnym działaniom administracyjno-promocyjnym staliśmy się tam w zaledwie kilka lat najważniejszym dostawcą jabłek - zaznaczył Maliszewski.
Sadownicy wytknęli kiepską jakość jabłek w marketach. Są wyniki kontroli
W odpowiedzi na naszą interwencję w sprawie doniesień o sprzedaży w marketach jabłek niskiej jakości prezentowanych w tzw. skrzyniopaletach, otrzymaliśmy odpowiedź z ustaleniami z kontroli doraźnej – poinformował Związek Sadowników RP...
Po ataku Rosji na Ukrainę w lutym ub.r. i wciągnięciu w wojnę Białorusi, niemal cały dotychczasowy szlak komunikacyjny dla eksportu polskich owoców został przerwany. Z dnia na dzień w środku sezonu sprzedaży sadownicy zostali odcięci od najważniejszego rynku wysyłki jabłek.
To wszystko zbiegło się z dużymi zapasami jabłek w chłodniach ze zbiorów roku poprzedniego. Dlatego Związek już od jesieni ub.r. domagał się wprowadzenia nadzwyczajnych mechanizmów pomocowych. Wskutek wielomiesięcznych starań wiosną pojawił się mechanizm polegający na dopłatach do jabłek kierowanych na produkcję soku.
Zdaniem szefa Związku działanie to, choć nie w pełni przyniosło oczekiwany efekt, to jednak zatrzymało całkowite załamanie się rynku. Duża ilość przetrzymywanych w chłodniach owoców została sprzedana do przetwórstwa po cenie o kilkadziesiąt groszy wyższej.
Istotnie wzrosły ceny energii, spowodowały nieopłacalność przechowywania jabłek do wiosny. W pewnym momencie sadownicy sprzedawali jabłka w cenach nawet niepokrywających koszty ich przechowywania. W związku z tym Związek wystąpił o wprowadzenie dopłat do energii. Zostało to częściowo uwzględnione w postaci zamrożenia cen energii od 1 grudnia i objęcia nimi także gospodarstw sadowniczych.
Produkcja jabłek pod kreską. Sadownicy mówią o dotowanym karczowaniu drzew
Sadownicy wnioskują o uruchomienie dotacji na karczowanie sadów. Ich zdaniem produkcja jabłek zupełnie się nie opłaca. Wskazują na utratę zewnętrznych rynków zbytu i złą wolę przetwórców. Dobra passa dla...
Znacząco też wzrosły ceny nawozów. - Widząc lawinowy przyrost kosztów i spadające ceny na jabłka, wystąpiliśmy o zniesienie pobieranego od nawozów podatku VAT i rekompensaty do płaconych za nie faktur. Obie te formuły zostały wprowadzone, dzięki czemu wiele gospodarstw miało trochę łatwiej finansowo - zaznaczył Maliszewski.
W ubiegłym roku problemem dla sadowników był też brak siły roboczej. Na skutek wojny władze Ukrainy wprowadziły zakaz opuszczania kraju przez mężczyzn w wieku poborowym. Pracowników w sadownictwie zaczęło brakować już od marca.
- Jesteśmy dziś w przełomowym momencie. Wzrostu kosztów produkcji już nie zmniejszymy, rynki eksportowe mamy ograniczone na dłużej, nasza konkurencja inwestuje w sadownictwo, spożycie jabłek spada niemal na całym świecie. Wielu nie widzi dla siebie żadnej nadziei, inni szukają i nawet wskazują winnych, branża jest skłócona jak nigdy wcześniej - tłumaczył Maliszewski.
Jak podkreślił w tej trudnej dla sadownictwa sytuacji trzeba jednak szukać szans i wdrażać perspektywiczne projekty. Przeprowadzone przez Związek Sadowników RP badania rynkowe wskazały, że nowoczesne sadownictwo idzie np. w kierunku odmian klubowych, stąd działa grupa złożona głównie z młodych sadowników pracująca nad wdrożeniem tej idei do praktyki także w Polsce. Analizy pokazały także wzrost zainteresowania produktami bez pozostałości środków ochrony roślin.
- Analiza rynków zewnętrznych pokazuje możliwości zwiększenia sprzedaży jabłek do wielu krajów na świecie. Przedstawiciele Związku jeżdżą tam, analizują zapotrzebowanie, znoszą bariery, dostosowują ofertę - zakończył ekspert.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
