Zwalczaj szkodniki łuszczynowe ochraniając zapylacze
Uprawa rzepaku w ostatnich latach stała się w naszym kraju szczególnie atrakcyjna. Jest to główna roślina oleista, której areał sięga w Polsce około 800 tys. hektarów. Wzrost zainteresowania rzepakiem wynikał głównie ze wzrostu opłacalności związanego z możliwością wykorzystania w produkcji biopaliw. Jednak na opłacalność produkcji wpływa wiele czynników a wśród nich jednym z głównych jest występowanie szkodników rzepaku.
Uprawa rzepaku wymaga od plantatora dużej wiedzy i zaangażowania, a ochrona insektycydowa jest tu bardzo trudna i niekiedy niezwykle wymagająca. W okresie wegetacji rzepak jest atakowany przez kilkanaście gatunków szkodników, które występują zarówno jesienią, jak i wiosną. Poważnym zagrożeniem dla plonów rzepaku jest obecnie brak możliwości stosowania zapraw insektycydowych w uprawie rzepaku, przy niewielkiej liczbie dostępnych insektycydów nalistnych do zwalczania szkodników jesiennych. W przypadku kilku gatunków szkodników w ogóle nie ma możliwości zwalczania chemicznego.
Rzepak wiosną. Jakie odmiany sprawdzą się w tym sezonie?
Wiosenne naloty szkodników
Wraz z nastaniem wiosny na plantacje rzepaku nalatują kolejne gatunki szkodników. Początkowo są to chowacze łodygowe, a więc chowacz brukwiaczek i chowacz czterozębny. Następnie, w okresie pąkowania występuje słodyszek rzepakowy, a rozwijające się w łuszczynach nasiona mogą niszczyć larwy chowacza podobnika i pryszczarka kapustnika, zwanych szkodnikami łuszczynowymi. Powodowane przez szkodniki straty w plonie mogą czasami decydować o opłacalności produkcji, a niekiedy mogą zniszczyć całą plantację.
Słodyszek na pąkach
W okresie pąkowania na plantacje nalatuje słodyszek rzepakowy, uważany za najgroźniejszego szkodnika w uprawie rzepaku. Chrząszcze wielkości od 1,5 do 2,5 mm, są czarne z zielono niebieskawym połyskiem na grzbiecie. Ponieważ żywią się pyłkiem, aby dostać się do pokarmu przegryzają pąki rzepaku, które wskutek uszkodzeń zasychają i opadają. Największe straty słodyszek powoduje w fazie zwartego kwiatostanu. Natomiast w pełni kwitnienia gatunek ten nie wyrządza strat gospodarczych.
Niezwykle dużym zagrożeniem jest wystąpienie ochłodzenia w okresie pąkowania rzepaku, gdy na plantacje naleciał już słodyszek. W takiej sytuacji rozwój roślin rzepaku zostaje zahamowany, przedłuża się faza pąkowania, podczas gdy straty powodowane przez słodyszka są coraz większe.
Jaja w łuszczynach
Jeszcze w okresie kwitnienia na plantacje rzepaku może nalatywać chowacz podobnik. Chrząszcze długości 2,5 do 3 mm, barwy ciemnoszarej, pokryte są gęstymi białawymi łuskami. Samice tego gatunku składają zwykle tylko jedno jajo do jednej łuszczyny. Żerująca w łuszczynie larwa uszkadza 3-5 nasion. Kolejnym szkodnikiem jest pryszczarek kapustnik. Niewielka muchówka osiąga około 1,5 mm, ma barwę brunatną z żółtoczerwonym odwłokiem oraz charakterystycznie długie czułki i odnóża. Samice tego gatunku składają do jednej łuszczyny nawet kilkadziesiąt jaj. Żerujące larwy niszczą całą łuszczynę, która przedwcześnie zasycha i się osypuje.
Szkodniki łuszczynowe w ostatnich latach stanowią coraz większe zagrożenie, a powodowane przez nie straty są niekiedy bardzo duże. Zabieg zwalczania tych szkodników przeprowadza się zwykle w okresie opadania płatków kwiatowych rzepaku. Często plantatorzy decydują się na wykonanie zabiegu insektycydowo-fungicydowego, łącząc ochronę przed szkodnikami i chorobami. Należy jednak pamiętać, że mieszanina może powodować zmianę właściwości fizyko-chemicznych użytych środków. Koniecznym jest zatem stosowanie przebadanych i zalecanych mieszanin, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji. Podczas długich i intensywnych nalotów zdarza się, że zabieg trzeba powtórzyć. W takiej sytuacji mogą wystąpić problemy z wjazdem w wyrośnięty łan, a każdy przejazd może uszkadzać rośliny.
