"Historyczna pomyłka?". Organizacje europejskie biją na alarm ws. finansowania rolnictwa
„Historyczna pomyłka?” – pytają europejskie organizacje rolników i spółdzielni rolniczych Copa i Cogeca w wystosowanym 16 kwietnia liście otwartym do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen.
Zrzeszenia te biją na alarm w związku z propozycją likwidacji dwufilarowej struktury Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w nadchodzących Wieloletnich Ramach Finansowych (WRF) UE. Według nich, cała unijna społeczność rolnicza jest głęboko zaniepokojona toczącymi się w Brukseli dyskusjami na temat zamiany struktury unijnego finansowania na jednolity fundusz.
Ochrona roślin wymaga działań – Copa-Cogeca zaprezentowała wytyczne
Sektor rolny filarem bezpieczeństwa UE
„W czasach niestabilnej sytuacji geopolitycznej, niepewności gospodarczej oraz rosnących wyzwań społecznych, silny i odporny sektor rolny jest nie tylko sektorem strategicznym. To filar, który podtrzymuje całą strukturę bezpieczeństwa UE. Jako Copa i Cogeca, wraz z naszymi członkami, reprezentującymi głos rolników i spółdzielni rolnych, jesteśmy niezwykle oddani idei zapewniania bezpieczeństwa żywnościowego, zrównoważoności oraz stabilności gospodarczej i społecznej 450 milionom obywateli UE i nie tylko” – wskazano w wystąpieniu.
Jak w nim dodano, choć zeszłoroczne protesty, które przetoczyły się przez całą Europę, miały inne podłoże, obnażyły one wrażliwe punkty społeczności, którym przychodzi się mierzyć ze skumulowanymi i często sprzecznymi skutkami wdrażanych polityk, i to w coraz trudniejszej rzeczywistości rynkowej.
Rosnące koszty i nieuczciwa konkurencja
„Niedawno powstała Wizja UE dla przyszłości rolnictwa i żywności słusznie uznaje strategiczne znaczenie naszego sektora. Nie inaczej jest w przypadku nowego programu strategicznego Rady czy wytycznych politycznych KE na kadencję 2024-2029, które uznają nieodzowny wkład rolników oraz społeczności wiejskich w tkanki społeczną i gospodarczą UE” – czytamy w liście.
Podkreślono w nim, że społeczność rolnicza wciąż zmaga się z licznymi przeszkodami, takimi jak niepewna sytuacja geopolityczna, wysokie ceny energii, niepewność prawna czy rygorystyczne przepisy środowiskowe. I chociaż rolnicy poczynili znaczne postępy w zakresie poprawy wydajności i redukcji emisji, nadal borykają się z rosnącymi kosztami i nieuczciwą konkurencją, które obniżają ich dochody i utrudniają utrzymanie konkurencyjności.
Ministrowie murem za odrębnym budżetem dla Wspólnej Polityki Rolnej
Obawy o reformę unijnego finansowania
„Jak Szanowna Pani Przewodnicząca słusznie podkreśliła: wchodzimy w nową erę zbrojenia, w której Europa jest zmuszona wziąć większą odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo. W tym duchu uważamy, że nie można mówić o bezpieczeństwie, pomijając kwestię bezpieczeństwa żywnościowego, ani o strategicznej niezależności bez niezależności żywieniowej. Z tego względu nasze ogromne obawy wzbudzają pojawiające się od niedawna dyskusje dotyczące reformy unijnego finansowania poprzez utworzenie jednolitego funduszu, co oznaczałoby de facto likwidację funduszy EFRG (Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji – red.) i EFRROW (Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich – red.), które stanowią filary WPR. Reforma ta wprowadziłaby fundamentalne zmiany w obrębie zarządzania kolejnymi WRF oraz poważnie osłabiłaby WPR, która wciąż stanowi filar unijnej konkurencyjności oraz suwerenności żywieniowej” – brzmi list do von der Leyen.
Widmo utraty wspólnotowości unijnej
Według jego autorów, odejście od dwufilarowej struktury WPR, opartej na EFRG i EFRROW, oraz utworzenie pojedynczego programu dla każdego państwa członkowskiego, doprowadzi do dalszej utraty wspólnotowości w unijnej polityce.
„Decyzja ta nie tylko jeszcze bardziej osłabi jednolity rynek, ale także będzie miała daleko idące konsekwencje dla produkcji żywności, bezpieczeństwa oraz utrzymania żywotności i zaludnienia obszarów wiejskich w UE. Sposób wydatkowania w UE, w ramach takich polityk jak WPR, przynosi oczywistą wartość dodaną, której wagę należy uznać i ochronić. Nie tylko my tak uważamy. Wraz z 28 innymi kluczowymi europejskimi organizacjami rolno-spożywczymi przekazaliśmy już unijnym decydentom nasze jasne i proste stanowisko: dedykowany, zwiększony budżet WPR jest nie tyle kwestią zapewnienia wsparcia finansowego, co strategiczną inwestycją w odporność i bezpieczeństwo UE” – zaznaczają Copa i Cogeca.
Rzeczywisty priorytet dla rolnictwa
Jako że Komisja Europejska pracuje obecnie nad wnioskiem dotyczącym WRF, którego publikacja spodziewana jest w lipcu 2025 r., organizacje te wzywają szefową KE do nadania rzeczywistego priorytetu rolnictwu, jako niezbędnemu filarowi przyszłości UE oraz „do przekucia słów w czyny”.
Copa i Cogeca wzywają do modernizacji infrastruktury energetycznej na obszarach wiejskich
„Wzywamy także Komisję do uwzględnienia automatycznego, elastycznego mechanizmu szybkiego reagowania w WRF, by móc dostosowywać przyznawane kwoty wsparcia finansowego w czasie rzeczywistym na podstawie faktycznie występującej inflacji, a nie inflacji prognozowanej. Zawsze wierni ideom ojców założycieli, a więc pomysłodawców pierwszej wspólnej polityki UE, wzywamy dziś do zachowania jedności i siły, która spaja nasze rolnicze społeczności, a przez to także całą Unię Europejską” – stwierdzono dalej w liście.
Czas na dialog, a nie na zaniechanie
Sygnatariusze tego wystąpienia zwracają się w nim o zorganizowanie spotkania z przewodniczącą KE w celu kontynuowana dialogu, który zrodził się z protestów rolników, jakie odbywały się w 2024 r.
„Choć okno możliwości się zmniejsza, wciąż ufamy, że obecnie czas na dialog, a nie na zaniechanie” – brzmi podsumowanie listu.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
