Pierwsze zabiegi w kukurydzy
Dość obfite opady śniegu rokują dobre uwilgotnienie gleby. Jeżeli podczas wiosny popada deszcz, warunki do wykonania zabiegów doglebowych będą korzystne.
Kilkanaście substancji czynnych o działaniu doglebowym może zapewnić eliminację chwastów już na początku wegetacji kukurydzy. Na stanowiskach w dobrej kulturze będzie można zastosować herbicydy jednoskładnikowe, ale na plantacjach, na których przewidywany jest liczny skład gatunkowy chwastów, konieczne będzie użycie herbicydów wieloskładnikowych.
Doglebowo czyli BBCH 0
Terminy stosowania herbicydów na ogół określa się w skali BBCH. W przypadków preparatów przedwschodowych skala ta obejmuje okres od wykonania zabiegów bezpośrednio po zabiegu (BBCH 00), do momentu poprzedzającego wschody kukurydzy (BBCH 09). Poszczególni producenci czasami drobiazgowo określają te terminy wprowadzając wartości pośrednie, np. BBCH 03 (koniec pęcznienia ziarniaków), BBCH 05 (wyrastanie korzenia zarodkowego), BBCH 06 (pojawianie się na korzeniu zarodkowym włośników). Czasami zalecenie brzmi – do trzech dni po siewie, czyli w fazie BBCH 07 lub do trzech dni przed wschodami, a także dość uniwersalnie – po prostu przed wschodami kukurydzy.
Fosfor na start
Niektóre preparaty doglebowe są równocześnie selektywne dla kukurydzy po wschodach. Część producentów zaleca je w dwóch terminach – BBCH 00-09 i BBCH 10-14, co w efekcie określa ciągłość BBCH 00-14. Inni jednoznacznie termin ten określają po prostu BBCH 00-14.
Przedwschodowo glifosat
Pierwsze zabiegi określa się jako doglebowe lub przedwschodowe. Stosowanie glifosatu nie ma nic wspólnego z zabiegiem doglebowym. Zwalcza on chwasty typowo systemicznie, czyli zalecany jest po ich wschodach. Bez względnie na sformułowanie terminu (BBCH 00; 00-07; 00-09) oprysk musi być wykonany, co należy podkreślić, koniecznie przed wschodami kukurydzy. BBCH 09 oznacza moment, krótko przed wschodami kukurydzy, należy go unikać. Istnieje ryzyko, np. gdy gleba jest nawet lekko przesuszona, że przez powstałe szczeliny, ciecz opryskowa dotrze do pędów kukurydzy. W ten sposób może dojść do przerzedzenia plantacji.
Herbicydy zawierające glifosat są produkowane w kilku formach użytkowych. Zawierają: 180, 360, 450 bądź 480 g s.cz./l. Ogólnie przyjęto, że w celu zwalczania młodych jednorocznych chwastów zaleca się dawkę w granicach 450-1080 g s.cz./ha. Jedną z nowszych form użytkowych zawierających 180 g s.cz/l są preparaty: BGT, Hadican i Halvetic „wzmocnione” specjalnymi adiuwantami. Te formulacje można stosować w znacznie niższej dawce 270-540 g s.cz./ha. W stosunku do wszystkich jest zasada, że im chwasty są starsze tym dawka jest wyższa, biorąc pod uwagę, że najstarsze nie powinny przekraczać fazy 3, maksymalnie 4 liści.
Nowością jest chlomazon
Znany z rejestracji w wielu uprawach chlomazon, trafił także do kukurydzy. Wykorzystywany jest jako komponent dwu- i trzyskładnikowych mieszanin fabrycznych. Łącznie z mezotrionem zalecany jest pod handlową nazwą Iseran, a dodatkowo z terbutyloazyną jako Tonale. Obecność chlomazonu zwiększa skuteczność w stosunku do chwastów prosowatych (chwastnica, włośnice) oraz przytulii czepnej. Chlomazon jest substancją czynną, która decyduje o możliwości wykonania tylko zabiegu doglebowego, podobnie jak dimetenamid-P, który wraz z pendimetaliną (Dimetic Duo 462,5 EC, Spektrum Plus, Wing P 462, EC) są zalecane tylko przedwschodowo.
Tylko doglebowo?
Trzy identyczne preparaty: Jotamun, Metodus, Undito (wszystkie 650 WG) w składzie zawierają: izoksaflutol, mezotrion oraz terbutyloazynaę. Zalecane są wyłącznie doglebowo, chociaż wszystkie wymienione substancje czynne są także zalecane wcześnie nalistnie.
Bezpieczne stanowiska pod kukurydzę
Producent zaleca też doglebowo mieszaninę jednego z nich (Metodus 650 WG) z S-metolachlorem (Metos 960 EC). Sam S-metolachlor reprezentowany przez kilkanaście preparatów jest zalecany zarówno doglebowo, jak i nalistnie (a także w przypadku przesuszonej gleby – przedsiewnie) oprócz jednego produktu (Aloha). Pewne podobieństwo w technice stosowania można zauważyć przy zaleceniach pendimetaliny. Dwa herbicydy zawierające ją są zalecane wyłącznie przedwschodowo (Provl, Stomp 400 SC), a dwa pozostałe powschodowo w fazie BBCH 10-13 (Activus 400 SC, Pendigan Strong 400 SC). Z praktycznego punktu widzenia warto preparaty selektywne w stosunku do kukurydzy także zalecać w jej młodych fazach wzrostu – to również bardzo dobry termin odchwaszczania.
Na przełomie terminów
Jeżeli termin stosowania herbicydów jest „rozciągnięty” w czasie, to bardzo korzystnie wpływa na … plantatorów. Założenie wykonania zabiegu przedwschodowego może pokrzyżować pogoda. Brak opadów, lekkie przesuszenie stanowiska i preparat ląduje w magazynie z ewentualną możliwością wykorzystania za rok. Jeżeli można go zastosować również wcześnie nalistnie, dużo zyskuje ze względów organizacyjnych. Obecnie, gdy plantatorzy sieją kukurydzę na znacznych obszarach, w trakcie zabiegów mogą ich zaskoczyć np. opady. Co prawda nie ma wtedy konieczności przerwania zabiegów, ale również dobrze można pewien czas odczekać i kontynuować je na suche rośliny. Wtedy określone substancje czynne będą do chwastów wnikać z gleby i przez ich zielone części nadziemne. Do takich herbicydów należą np.: Adengo 315 SC, Asterix 315 SC zawierające w składzie izoksaflutol i tienkarbazon metylu, Traxor 600 EC i Successor 600 EC (petoksamind), bardziej rozbudowany Successor Tx 487,5 SE (petksamid + terbutyloazayna), Gardo Gold 500 SC i Primextra Gold 500 SC (S-metolachlor + terbutyloazyna), bardziej rozbudowana forma środka Lumax 537,5 SE (mezotrion + S-metolachlor + terbutyloazyna) oraz Camix 560 SE (mezotrion + S-metolachlor).
Jedno- czy dwuliścienne
Preparaty do wczesnych zabiegów w kukurydzy w zdecydowanej większości są przystosowane do zwalczania chwastów prosowatych (chwastnica, paluszniki, włośnice) i wielu gatunków dwuliściennych. Do wyjątków należy S-metolachlor przeznaczony głównie do niszczenia gatunków jednoliściennych i wyjątkowo, bardzo uciążliwej psianki czarnej. Drugą substancją czynną o ograniczonym zakresie zwalczania chwastów jest terbutyloazyna przeznaczona jedynie do zwalczania gatunków dwuliściennych (Terbusar 500 SC, Terbustar 500 SC, Tezosar 500 SC). Terbutyloazyna zaleca pojedynczo oraz w kilku mieszaninach fabrycznych charakteryzuje się długim działaniem, dzięki czemu zapobiega zachwaszczeniu wtórnemu.
Program doglebowego odchwaszczania kukurydzy
Kombinacje herbicydowe | Dawka na ha | Optymalny termin zabiegu według skali BBCH | |||||
Kukurydza | Chwasty | ||||||
Dwuliścienne | Prosowate | ||||||
glifosat | |||||||
BGT, Hadican, Halvetic | 1,5-3,0 l | 00-09 | paź.13 | paź.13 | |||
Cayene HL 480 SL, Dominator HL 480, Highland 480 SL | 1,5-2,0 l | 00-07 | paź.13 | paź.13 | |||
Envision 450 SL | 1,2-1,6 l | 00-09 | paź.13 | paź.13 | |||
Roundup 360 Plus | 1,25-2,5 | 00-09 | paź.13 | paź.13 | |||
Roundup Active 360 | 2,0 l | 00-09 | paź.13 | paź.13 | |||
Roundup Flex 480 | 1,5-2,25 l | 0 | paź.13 | paź.13 | |||
Roundup TransEnergy 450 SL | 1,0-2,0 l | 00-09 | paź.13 | paź.13 | |||
chlomazon + mezotrion | |||||||
Iseran | 0,85-1,0 l | 00-09 | 0 | 0 | |||
chlomazon + mezotrion + terbutyloazyna | |||||||
Tonale | 1,5-2,0 l | 00-09 | 0 | 0 | |||
izoksaflutol + mezotrion + terbutyloazyna | |||||||
Jotamun 650 WG, Metodus 650 WG, Undito 650 WG | 0,8 kg | 0 | 0 | 0 | |||
dimetenamid-P + pendimetalina | |||||||
Dimetic Duo 462,5 EC, Spectrum Plus, Wing P 462,5 EC | 4,0 l | 0 | 0 | 0 | |||
pendimetalina | |||||||
Provl, Stomp 400 SC | 3,0 l | 0 | 0 | 0 | |||
Activus 400 SC, Pendigan Strong 400 SC | 4,0 l | paź.13 | 00-12 | 00-12 | |||
izoksaflutol + tienkarbazon metylu | |||||||
Adengo 315 SC, Asterix 315 SC | 0,33-0,44 l | 00-09/10-12 | 00/11-12 | 00/11-12 | |||
S-metolachlor | |||||||
Aloha | 1,0 l | 00-09 | x | 0 | |||
Basar, Chart, 960 EC, Efica 960 EC, Dargoard 960 EC, Deluge 960 EC, Dual Gold 960 EC, Kabala 960 EC, Metallica, Metis 960 EC, Metos 960 EC, Recosar 960 EC, Silueta | 1,5 l | 00/10-14 | x | 0 | |||
petoksamid + terbutyloazyna | |||||||
Successor Tx 487,5 SE | 4,0 l | 00-09/10-14 | 00-14 | 00-14 | |||
petoksamid | |||||||
Traxor 600 EC, Successor 600 EC | 2,0 l | 00-14 | 00-12 | 00-12 | |||
S-metolachlor + terbutyloazyna | |||||||
Gardo Gold 500 SE, Primextra Gold | 4,0 l | 00-14 | 00-12 | 00-12 | |||
mezotrion + S-metolachlor | |||||||
Camix 560 SE | 2,0-2,5 l | 00/11-13 | maj.13 | 00/10-11 | |||
mezotrion + S-metolachlor + terbutyloazyna | |||||||
Lumax 537,5 SE | 3,5-4,0 l | 00/11-13 | 00/10-15 | 00/10-11 | |||
terbutyloazyna | |||||||
Terbusar 500 SC, Terbustar 500 SC, Tezosar 500 SC | 1,0 l | 00-05/12-16 | lis.14 | x |
Artykuł ukazał się w wydaniu 03/2023 miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny". ZAPRENUMERUJ