Pewny siew mechanikiem Kuhna

Siewnik zbożowy z napędem mechanicznym w klasycznym polskim gospodarstwie uprawiającym zboża i rzepak powinien być maszyną sprawdzoną i pewną, bo taki sprzęt kupuje się najczęściej na kilkanaście lat. Waldemar Kaczor postawił na agregat uprawowo-siewny marki Kuhn, który używa od jesieni 2019 r. i ma wyrobioną opinię na jego temat.

Rolnik prowadzi gospodarstwo w Dębowie k. Nakła (woj. kujawsko-pomorskie). Na powierzchni 86 ha uprawia buraki, zboża i rzepak. Siewnik zbożowy ma więc co robić, tym bardziej że jest jeszcze używany do wysiewu poplonu gorczycy bezpośrednio w ściernisko. Podczas naszej wizyty w gospodarstwie sterownik siewnika Sitera 3030 wskazywał obsianie 184 ha.

Na bronie aktywnej

Agregat uprawowo-siewny rolnika z Dębowa składa się z brony wirnikowej Kuhn HR 3040 oraz nabudowanego na niej siewnika mechanicznego Sitera 3030/24. Jest agregowany z ciągnikiem Valtra T163 o mocy maksymalnej 165 KM, co jest dobrym połączeniem ze sporym zapasem siły pociągowej.

Traktor podczas pracy ma zamontowany przedni obciążnik o masie 1100 kg, co pozwala utrzymać stabilność jego przedniej osi po podniesieniu agregatu uprawowo-siewnego na tylnym TUZ. To ważne, bo skrzynia nasienna siewnika Sitera 3030 z nadstawką mieści 1250 l.

- Siewnik napełniam nasionami zboża z worków big bag z pomocą ciągnika z ładowaczem czołowym. Po otwarciu pokrywy zbiornika miejsca jest dużo i stojąc na szerokim podeście łatwo można worek opróżnić. Wybrałem nadstawkę skrzyni nasiennej, co pozwala mi bezproblemowo dosypywać kolejny big bag na spokojnie do jeszcze dużej ilości ziarna na dnie zbiornika bez potrzeby rozgarniania górki ziarna. Z drugiej strony nie muszę wysiewać nasion w zbiorniku do końca, aby zmieścić kolejny big bag - wyjaśnia Waldemar Kaczor.


Dodajmy, że pokrywę zbiornika choć jest duża otwiera i zamyka się łatwo dzięki siłownikom gazowym. Kąt jej otwarcia wynosi 110o.

Wróćmy do budowy brony wirnikowej Kuhn HR 3040, która ma bezobsługową wannę o ścianach 8 mm grubości wykonaną z drobnoziarnistej stali o dużej elastyczności. Wanna jest wypełniona półpłynnym smarem zapewniającym bezobsługową pracę kół zębatych przez cały okres użytkowania.

- Mocny napęd wirnika jest w pełni chroniony przez sztywną wannę. Obudowa, łożyska i uchwyty zębów tworzą zwarty i bardzo stabilny zespół, ograniczający naprężenia skrętne. Mała odległość pomiędzy obudową a górą uchwytów noży zapobiega zakleszczaniu kamieni. Wirniki są zamontowane w bardzo sztywnej i bezobsługowej wannie. Dzięki wypukłemu kształtowi kutych, stalowych kół zębatych, nie występują obciążenia poprzeczne. Łożyska nie wymagają żadnej konserwacji; są idealnie spasowane w obudowie, dzięki czemu nie ulegają odkształceniom. Maszyny typu HR są wyposażone we wzmocnione uszczelnienie kasetowe. Stożkowe mocowanie uchwytów zębów zapobiega powstawaniu jakichkolwiek luzów na poziomie wielowypustów - zapewnia Artur Szymczak, dyrektor zarządzający Kuhn Maszyny Rolnicze.


Zęby robocze brony wirnikowej Kuhn HR 3040 o długości 33,5 cm mają możliwość pracy na głębokości do ok. 20 cm. Rolnik z Dębowa nie widzi potrzeby tak głębokiej uprawy gleby na swoich polach i najczęściej w czasie siewu zbóż i rzepaku pracuje na głębokości 10 cm, a wysiewając poplony prosto w ściernisko na 5 cm. Zalecane przez producenta obroty WOM ciągnika wynoszą 1000 na minutę, i rolnik takie wybiera. Brona wirnikowa Kuhn HR 3040 dzięki systemowi Fast-Fit pozwala szybko wymienić zęby robocze bez użycia narzędzi. Waldemar Kaczor jeszcze tego nie sprawdził, bo zużycie zębów jest niewielkie i do tej pory żaden nie został uszkodzony pomimo zdarzających się od czasu do czasu uderzeń w kamienie.

Skala głębokości uprawy i wysokości włóki

Brona wirnikowa Kuhn HR 3040 posiada hydrauliczną regulację głębokości pracy, której zmianę ułatwia skala liczbowa. Obok niej znajduje się kolejna skala, która podpowiada, w jakim położeniu znajduje się zamontowana za wirnikami włóka. Zmiana jej ustawienia wpływa na stopień kruszenia gleby. Ustawienie tuż nad powierzchnią pola służy do intensywnego kruszenia brył, a uniesienie pozwala na swobodny przepływ ziemi wyrzucanej z wirników, co ogranicza zapotrzebowanie na moc na glebach lekkich i zapobiega nadmiernemu rozpyleniu gleby.


Pracując w zestawie z siewnikiem zmiana głębokości pracy brony aktywnej nie ma wpływu na głębokość siewu. Siewnik jest bowiem mocowany bezpośrednio do ramy wału. Zaletą tego rozwiązania jest również usytuowanie środka ciężkości zestawu blisko ciągnika, co przekłada się na lepsze rozłożenie masy. Warto zwrócić uwagę na solidne i długie osłony boczne znajdujące się na brzegach brony wirnikowej, które można łatwo wyregulować. Zamontowane są na podwójnych ramionach i posiadają zabezpieczenie sprężynowe. Prawidłowo ustawione osłony powinny zagłębiać się w glebę na głębokość ok. 2 cm.

Wał dopasowany do rozstawu redlic

Za broną wirnikową zamontowany jest wał. Rolnik z Dębowa wybrał jego wersję o nazwie Packliner z ogumionymi pierścieniami o średnicy 592 mm. Ich rozstaw jest zgodny z rozstawem redlic siewnika wynoszącym 12,5 cm (dostępny jest również rozstaw 15 cm). Rozwiązanie to umożliwia wprowadzenie materiału siewnego przez redlicę w zagęszczoną pierścieniem wału glebę, co przyspiesza podsiąkanie wody.

- Porównując ten wał do poprzedniego oponowego zamontowanego w moim poprzednim agregacie uprawowo-siewnym, ten jest lepszy. Jestem pod wrażeniem równomiernych wschodów, które są w dużej mierze jego zasługą. Dobrze radzi sobie na glebach lekkich i ciężkich gliniastych oraz na wilgotnych, w czym pomagają skrobaki umieszczone w zagłębieniach pierścieni wału. Zamontowane są one na solidnych ramionach, a intensywność ich pracy można regulować zależnie od potrzeb - mówi Waldemar Kaczor. Dodajmy, że po pracy wału  Packliner gleba pomiędzy rzędami nie jest zagęszczona, co umożliwia szybkie wchłanianie wody podczas ulewnego deszczu.

Bezpośrednio na ramie wału nabudowany jest siewnik mechaniczny Sitera 3030/24. Producent zastosował rozwiązanie pozwalające na jego szybki montaż i demontaż dzięki  niewymagającym użycia narzędzi łącznikom z zapadką sprężynową. Ponadto wystarczy odłączyć hydrauliczny łącznik górny oraz przewody olejowe i siewnik można odstawić na wspornikach w ciągu kilku minut. - Do tej pory nie demontowałem siewnika, bo nie miałem takiej potrzeby - mówi Waldemar Kaczor.

Szybkie ustawienia przed siewem

Za dozowanie nasion w siewniku Sitera 3030/24 odpowiadają aparaty wysiewające Helica, których system regulacji oparty jest na jednej śrubie mikrometrycznej umieszczonej z lewej strony podstawy skrzyni nasiennej. Zmiana jej ustawienia powoduje przesuwanie spiralnie ułożonych rowków aparatów wysiewających w otworach zbiornika znajdujących się nad przewodami nasiennymi. Im większa powierzchnia rolki ma kontakt z nasionami, tym większa ich ilość trafia do redlic.

Ten objętościowy system wysiewu jest wygodny w obsłudze, bo pozwala jedną śrubą mikrometryczną szybko zmieniać ustawienia wszystkich aparatów wysiewających. Ponadto służy do wysiewu różnych rodzajów nasion od małych rzepaku, poprzez średnie zbóż do dużych roślin motylowych. System Helica może więc dozować materiał siewny o różnych kształtach i rozmiarach, a dawka wysiewu może być zmieniana w przedziale od 1,5 do 450 kg nasion na hektar.

- Próbę kręconą wykonuję bardzo szybko. Ustawiam zastawki, dna nastawne, skrzynię bezstopniową i śrubę mikrometryczną na wskazane w tabeli wysiewu wartości. Następnie za pomocą korby wykręcam nasiona do rynienek, ważę je i wynik wprowadzam do sterownika VT 30. Rzepak sieję w dawce 2,3 kg na hektar, a zboża zależnie od gatunku i stanowiska w dawkach 140-165 na kg hektar. Maszyna wysiewa dokładnie i wschody są równomierne - podsumowuje Waldemar Kaczor. Podczas zmniejszania ustawienia skrzyni bezstopniowej przekazującej napęd od koła ostrogowego do wałka wysiewającego, należy pamiętać, aby zawsze dźwignię nastawną wyzerować. Pozwala to zachować poprawną pracę skrzyni bezstopniowej.

Do ustawiania głębokości siewu używa się klucza 27 będącego na wyposażeniu maszyny Sitera 3030/24. Za jego pomocą zmienia się długości dwóch śrub znajdujących się po bokach skrzyni nasiennej od strony ciągnika. Umieszczone obok tych dwóch punktów nastaw skale literowe pozwalają ustawić je identycznie. Natomiast, aby zmienić docisk sekcji wysiewających Seedflex z redlicami dwutalerzowymi zamontowanymi w dwóch rzędach oddalonych od siebie o 35 cm, należy dla każdej z osobna ustawić naciąg sprężyn w wybranych pozycjach. Dostępnych jest 6 poziomów docisku, a nacisk pojedynczej redlicy może wynosić maksymalnie 45 kG.

Dyski redlic są przesunięte względem siebie o 41 mm, co pozwala im skutecznie otwierać bruzdę, w którą trafiają nasiona. Każda sekcja wysiewająca Seedflex posiada kółko dociskające ze zintegrowanym skrobakiem, którego zadaniem jest również utrzymywanie głębokość siewu.  Ostatnim elementem roboczym siewnika Sitera 3030/24 użytkowanego przez Waldemara Kaczora jest belka ze sprężystymi palcami zagarniającymi, których agresywność pracy można zmieniać zależnie od warunków panujących na polu.

Bez znaczników bocznych

Rolnik z Dębowa zdecydował, że nie potrzebuje bocznych znaczników śladów przejazdowych, bo przy szerokości zaledwie 3 m i dużym ciągniku Valtra T163 nie ma problemu z utrzymaniem odległości pomiędzy przejazdami roboczymi agregatu uprawowo-siewnego. Zamówił jednak znaczniki powschodowe, których używa do zakładania ścieżek technologicznych. Zestaw zawiera również wyłączniki elektryczne 2x2 zamykające aparaty wysiewające oraz czujnik górnego łącznika ciągnika pozwalający zliczać przejazdy w celu automatycznego zakładania ścieżek technologicznych.

Do obsługi siewnika Sitera 3030/24 rolnik używa sterownika VT 30, ale można również wykorzystać wyświetlacz ciągnika zgodny ze standardem ISOBUS. Tak się stało podczas naszej wizyty w gospodarstwie Waldemara Kaczora, bo trafiliśmy na zorganizowany dla niego pokaz indywidualny ciągnika Deutz-Fahr 7250 TTV, który dostarczył diler tej marki (również marki Kuhn) firma EuroTech. Dlatego z zestawem uprawowo-siewnym nie pracowała użytkowana na co dzień przez rolnika Valtra T163, ale DF 7250 TTV. Z poziomu wyświetlacza jego terminala można było obsługiwać siewnik Kuhn Sitera 3030/24.
 

• Artykuł ukazał się w "Rolniczym Przeglądzie Technicznym". ZAPRENUMERUJ