Lizawki mineralno-witaminowe dla bydła. Dlaczego warto?
Żywienie mineralno-witaminowe krów mlecznych jest niezwykle istotne. Zarówno niedobór jak i nadmiar tych składników może być dla zwierząt szkodliwy.
Makro i mikroelementy oraz witaminy regulują procesy fizjologiczne organizmu krów.
Ich niedobór obniża odporność zwierząt oraz pogarsza wskaźniki produkcyjne.
Żywienie mineralno-witaminowe jest ważne w całym okresie laktacji, jednak największą wagę hodowcy przykładają do niego w okresie okołoporodowym.
Cena mleka od trzech miesięcy maleje
Warto stosować lizawki
Lizawki mineralno-witaminowe umożliwiają dodatkową suplementację mikro i makroelementów oraz witamin zarówno w oborach, jak i poza nimi. Ich smak zachęca zwierzęta do lizania, które z kolei przyczynia się do wytwarzania większej ilości śliny czyli naturalnego bufora żwacza.
Krowy mające dostęp do lizawek mineralno-witaminowych same intuicyjnie uzupełniają niedobory, które mogą wynikać z błędów żywieniowych czy innych czynników np. dobrostanowych.
Dodatkową zaletą jest łatwość ich stosowania nie tylko w oborze, ale również na pastwiskach i okólnikach.
Makro i mikroelementy
Do makroelementów stosowanych w żywieniu bydła zaliczamy wapń (Ca), fosfor (P), sód (Na), potas (K), chlor (Cl), siarkę (S) i magnez (Mg).
Mikroelementy to żelazo (Fe), miedź (Cu), mangan (Mn), cynk (Zn), kobalt (Co), jod (J), molibden (Mo), selen (Se), czy chrom (Cr).
Skup mleka rok do roku wciąż jest wyższy
Składniki te zawarte w paszach roślinnych mają niską przyswajalność, z wyjątkiem potasu oraz sodu. Stąd niezwykle istotne jest ich odpowiednie suplementowanie, zarówno w postaci sypkich dodatków paszowych, jak i w formie lizawek mineralno-witaminowych.
Mikro i makroelementy odpowiadają za wiele funkcji i czynności organizmu tych zwierząt, jak prawidłowe wskaźniki rozrodu, wysoka odporność, występowanie stanów zapalnych skóry, stawów, racic i wymienia, a także wyższe pobranie pasz objętościowych i prawidłowy wzrost oraz rozwój płodu i cieląt.
Zapotrzebowanie krów na składniki mineralno-witaminowe rośnie wraz z ich wydajnością.
Które mikro i makroelementy są niezbędne w żywieniu bydła mlecznego? Na tzw. obowiązkowej liście znajdują się wapń, fosfor, magnez, sód, miedź, selen, cynk, żelazo, mangan, jod i kobalt.
Za mało źle, za dużo jeszcze gorzej
Czynnikami wpływającymi na niższe niż zapotrzebowanie zwierząt pobranie składników mineralno-witaminowych są np. niewymiarowy stół paszowy, stres cieplny, słabe i nadpsute pasze, czy biegunki, które utrudniają wchłanianie.
Krowy w komfortowych warunkach produkują więcej mleka
Ich niedobór skutkuje mniejszą wydajnością mleczną, gorszym składem mleka i problemami zdrowotnymi w stadzie, a więc podnosi koszty produkcji.
Zawartość składników mineralnych w paszach objętościowych dla zwierząt w dużej mierze zależy również od zasobności w nie samej gleby.
Oprócz niedoborów składników mineralnych dawce pokarmowej, możemy mieć również do czynienia z ich nadmiarem. Dzieje się tak np. w sytuacji, w której krowy są karmione jedną dawką pokarmową.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na tę sytuację jest nieprecyzyjne ważenie komponentów TMR-u lub nieznajomość ich składu chemicznego.
W przypadku młodzieży przedawkowaniu mikro i makroelementów sprzyja karmienie jałówek niedojadami z mieszanki laktacyjnej.
Żywienie mineralno-witaminowe, głównie w postaci dodatków w formie sypkiej, ale także lizawek, musi być dostosowane do fazy produkcyjnej krów. Inne wymagania zwierzęta te mają w okresie zasuszenia i przygotowania do laktacji niż w jej szczycie czy pod koniec doju.
Średnia cena bydła nieznacznie wzrosła
Niezwykle istotnym faktem jest wzajemne oddziaływanie między poszczególnymi pierwiastkami. Działają one na siebie zarówno synergicznie czyli uzupełniają się wzajemnie oraz antagonistycznie, czyli uniemożliwiają ich pełne wykorzystanie przez organizm zwierząt.
Żywienie mineralno-witaminowe w okresie bezpośrednio przed porodem musi być specjalistyczne i przede wszystkim inne niż po wycieleniu, szczególnie pod względem selenu, witaminy E oraz innych składników odpowiedzialnych za odporność.
Jednym z głównych skutków błędów popełnianych w żywieniu mineralno-witaminowym krów jest hipokalcemia.
Podobnie jak w przypadku pierwiastków, zawartość witamin w paszach gospodarskich jest zróżnicowana, a wraz z rosnącą wydajnością mleczną rośnie także zapotrzebowanie krów na te składniki. Stąd istnieje konieczność stosowania ich dodatków.
Więcej informacji na temat stosowania minerałów i witamin w żywieniu bydła oraz przegląd krajowego rynku lizawek znajdziecie w aktualnym wydaniu magazynu Hoduj z Głową Bydło nr 4/2021. ZAPRENUMERUJ
- Książki warte polecenia: Sygnały racic|Rozród - Praktyczny przewodnik zarządzania rozrodem (Cow Signals)
