Jak wybrać dobre źródło mikroelementów dla Twojego stada?
Mikroflora żwacza jest integralną częścią procesów trawiennych włókna pasz objętościowych z dawek dla bydła, w trakcie których są produkowane lotne kwasy tłuszczowe, białko bakteryjne itp., jako niezbędne składniki pokarmowe dla zapewnienia dobrej produkcyjności i samopoczucia krów.
W tym samym celu, większość dawek pokarmowych dla krów i innych kategorii bydła jest suplementowana minerałami. Dlaczego? Ponieważ bydło nie jest w stanie pobrać ich z pasz w wystarczającej ilości, zaspokajającej jego potrzeby, w zależności od poziomu produkcyjności oraz statusu zdrowotnego. Stosując dodatki mineralne większość hodowców, niestety, nie zwraca uwagi na ich źródło pochodzenia, a te mogą być różne i w znacznym stopniu mogą wpływać, nie tylko na ich przyswajalność i ewentualne straty, ale również na funkcjonowanie mikroflory żwacza i pośrednio strawność włókna dawki pokarmowej.
Formy siarczanowe, jako źródła mikroelementów, nadal uchodzą wśród hodowców za jedne z najlepiej przyswajalnych form nieorganicznych. Jednak najnowsze badania naukowe dowodzą, że stała i powszechna praktyka stosowania siarczanowych form mikroelementów w dawkach pokarmowych dla bydła może spowodować więcej szkody niż oczekiwanego pożytku. Badania te skłaniają wielu żywieniowców i lekarzy weterynarii do ponownego przemyślenia zasadności i skuteczności włączania mikroelementów siarczanowych do dawek pokarmowych dla bydła oraz rozważenia alternatywnych strategii suplementacji minerałów śladowych.
Powszechnie wiadomo, że zapotrzebowanie krowy na mikroelementy nie jest stałe i zależy od jej stanu fizjologicznego, poziomu produkcji, zdrowotności i wielu innych czynników. Optymalizując dawki żywieniowe, zapotrzebowanie na mikroelementy obliczamy dla średniej krowy w stadzie (uwzględniając średni stan zdrowia i produkcyjność), a przecież każda krowa różni się, w mniejszym lub większym stopniu, od średniej stada. To oznacza zróżnicowane dzienne zapotrzebowanie poszczególnych sztuk. Dlatego naszym celem jest zadbanie, aby każda krowa mogła przyswoić z przewodu pokarmowego, a dokładniej - z jelita cienkiego (bo tam zachodzi wchłanianie wspomnianych mikroelementów), taką ich ilość jaka jest jej w danym dniu i chwili potrzebna. Czy formy siarczanowe mikroelementów są w stanie to zagwarantować?
Dwa obszary dotyczące działania siarczanów
Wyniki badań wskazują na kluczowe problemy związane ze stosowaniem siarczanowych form mikroelementów w dawce pokarmowej dla bydła.
Pierwszy obszar dotyczy wysokiej reaktywności siarczanów pierwiastków śladowych. Są one wysoce rozpuszczalne i reaktywne jako cząsteczki chemiczne. Cechy te pozwalają na ich szybką dysocjację, co powoduje uwolnienie wolnych jonów metalu w żwaczu krów, które mogą wiązać się z antagonistami (np. składnikami odżywczymi dawki) znacznie zmniejszając biodostępność mikroelementów w jelicie cienkim. Reagują one negatywnie z kwasami tłuszczowymi, witaminami, karotenoidami tym samym zmniejszając ich biologiczną aktywność i dostępność dla zwierząt.
Drugi obszar stosowania siarczanów dotyczy szkodliwego i biobójczego oddziaływania wolnych jonów metalu na drobnoustroje żwacza. Badania opublikowane przez naukowców z Iowa State University* wykazały, że wolne jony metali działają bójczo na mikroorganizmy żwacza, podobnie jak to ma miejsce przy stosowaniu siarczanu miedzi w kąpieli racic. Wykazano, że biobójcze działanie wolnych jonów miedzi z siarczanów powoduje spadek strawności NDF dawki od 1,5% do ponad 3% (wykres 2), a spadek strawności suchej masy dawki nawet o 5%. (wykres 1 ). Aktualnie, kiedy tak dużą uwagę zwraca się na prawidłowe funkcjonowanie mikroflory żwacza i stosowanie suplementów poprawiających te funkcje, badania pokazują, że praktyka uzupełniania dawki mikroelementami opartymi na siarczanach może w rzeczywistości wyrządzić więcej szkody niż pożytku.
Jak zapobiec biobójczemu działaniu form siarczanowych?
Aby nie dopuścić do negatywnego oddziaływania siarczanowych form mikroelementów na inne składniki dawki i mikroflorę żwacza oraz zapewnić krowie optymalną dostępność jelitową mikroelementów, zaleca się stosowanie form By-Pass, które zabezpieczą mikroelementy przed interakcjami i ochronią żwacz przed negatywnym biobójczym działaniem. Możliwości takie daje IntelliBond. Mikroelementy IntelliBond są bowiem nierozpuszczalne przy neutralnym pH i nie dysocjują do wolnych jonów metali w żwaczu, co gwarantuje ich działanie By-Pass i ponad dwukrotnie większą biodostępność pierwiastka metalu w jelicie.
Chcesz poznać bliżej mikroelementy Intellibond? Szukaj ich w produktach Trouw Nutrition.
Renata Olejniczak, dr Beata Skiba, Trouw Nutrition Polska
*O.N. Genther and S.L. Hansen, Department of Animal Science, Iowa State University, Ames 50011
