W Puszczy Białowieskiej ruszają pierwsze cięcia sanitarne
W Puszczy Białowieskiej rozpoczynają się pierwsze cięcia sanitarne, spór wokół sposobu ochrony tego lasu jednak nie gaśnie. MŚ przekonuje, że człowiek musi pomóc przyrodzie, z kolei ekolodzy chcą pozostawić sprawę samej naturze. Problem bada Komisja Europejska.
Minister środowiska Jan Szyszko poinformował w ostatnich dniach, że na terenie Puszczy Białowieskiej rozpoczęto "działania ochronne", które mają przyczynić się do uratowania zanikających siedlisk przyrodniczych, obszarów Natura 2000. Przekonywał, że brak reakcji może doprowadzić nas do zaskarżenia przed Trybunał Sprawiedliwości UE.
Bruksela ukarze Polskę za wycinkę Puszczy Białowieskiej?
Lasy Państwowe wyjaśniły, że w pierwszej kolejności usuwane mają być suche drzewa przy szlakach turystycznych, stanowiące zagrożenie dla ludzi. LP podały, że wzdłuż dróg i szlaków znajduje się ponad 60 tys. martwych świerków.
Co należy rozumieć przez działania ochronne? Przedstawiciele resortu oraz leśnicy tłumaczą, że chodzi o ochronę przyrody metodami gospodarki leśnej, czyli m.in. przez cięcia, czy nasadzenia nowych drzew.
Obecne kierownictwo MŚ zarzuciło swoim poprzednikom, że przez ograniczenie kilka lat temu pozyskania drewna w puszczy, doprowadzono do rozchwiania ekosystemu. Zamarło kilka mln m sześc. drzew, co wpłynęło na degradację cennych dla UE siedlisk i zanik gatunków. Sprawa ma również aspekt finansowy. Ministerstwo szacuje, że wartość obumarłego drewna sięga nawet 800 mln zł.
Za błąd uznano też wpisanie puszczy na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, co miało wpłynąć na dalsze ograniczenie gospodarki leśnej na tym terenie. W 2011 r. o dwie trzecie ograniczono możliwość pozyskania drewna przez leśników w Puszczy Białowieskiej. Zakazano również wycinki ponad 100-letnich drzew. Tłumaczono, że jest to kompromis, po tym jak upadły plany powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego, na co nie zgadzała się lokalna społeczność.
Rada Europy zaniepokojona wycinką drzew w Puszczy Białowieskiej
Obecne kierownictwo MŚ ocenia, że ograniczenie cięć oraz wpisanie puszczy na listę UNESCO, uniemożliwiło leśnikom skuteczną walkę m.in. kornikami, które zaatakowały setki tysięcy drzew, głównie świerków. To spowodowało zamieranie priorytetowych siedlisk.
Burza wokół puszczy rozpętała się na nowo pod koniec ub.r. kiedy Nadleśnictwo Białowieża zaproponowało radykalne zwiększenie pozyskania drewna na swoim terenie. W aneksie do Planu Urządzenia Lasu na lata 2012-2021 limit 63,4 tys. metrów sześc. drewna na 10 lat, miał wzrosnąć do blisko 320 tys. metrów sześc. Leśnicy swoją propozycję tłumaczyli bliskim wykorzystaniem dotychczasowej puli oraz gradacją kornika atakującego świerki.
Ostatecznie pod koniec marca minister środowiska zaakceptował limit pozyskania na poziomie 188 tys. metrów sześc. W trzech nadleśnictwach gospodarczych Hajnówka, Białowieża, Browsk wyznaczono też tzw. tereny referencyjne (1/3 powierzchni nadleśnictw) gdzie nie będą stosowane zabiegi ochronne, a las zostanie pozostawiony samemu sobie.
Greenpeace broni Puszczy Białowieskiej. Baner na gmachu resortu
Marcowa decyzja wywołała oburzenie części środowisk naukowych, a także ekologów. Przeciwko planom MŚ protestowali m.in. biolodzy z uniwersytetów warszawskiego i jagiellońskiego. W swoim stanowisku podkreślali, że większa wycinka oraz zastąpienie naturalnego odnowienia lasu przez nasadzenia o składzie gatunkowym opracowanym dla lasów gospodarczych, uzasadniają konieczność wyłączenia Puszczy Białowieskiej z normalnych zasad gospodarki leśnej i objęcie jej ochroną, jako parku narodowego.
Siedem organizacji pozarządowych, sprzeciwiając się decyzji ministra, złożyło też skargę do Komisji Europejskiej. Wskazali w niej, że plany większej wycinki naruszają unijną dyrektywę siedliskową, zgodnie z którą przedsięwzięcie mogące istotnie oddziaływać na dany obszar Natury 2000, wymaga przeprowadzenia tzw. specjalnej oceny.
Komisja poinformowała, że analizuje odpowiedzi ze strony Polski ws. decyzji o zwiększeniu cięć i nie wyklucza podjęcia wobec naszego kraju kroków prawnych. Obecnie prowadzona jest procedura "Pilot". Służy ona wyjaśnieniu problemów dotyczących zgodności prawa krajowego z prawem UE. To przedsionek do wszczęcia procedury o naruszeniu prawa unijnego, której finałem może być skarga do Trybunału Sprawiedliwości UE.