Neolityczni rolnicy przetwarzali już mleko krów, kóz i owiec
Rolnicy żyjący w okresie neolitu wytwarzali już nabiał z mleka m.in. kóz. Foto_Tytus Żmijewski
Rolnicy, żyjący w okresie neolitu na terenach dzisiejszej Polski, wytwarzali nabiał z mleka różnych gatunków zwierząt: krów, owiec i kóz. Potwierdziły to analizy osadów z glinianych naczyń, znalezionych na terenie woj. kujawsko-pomorskiego.
Wyniki badań przedstawiono na łamach "Royal Society Open Science". Ich autorami są naukowcy z Wielkiej Brytanii i Polski - Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie.
Zbożowy zawrót głowy, czyli starożytne odmiany przeżywają renesans
Amarantus, komosa ryżowa, kamut to tylko nieliczne przykłady na to, że lubimy wracać do przeszłości. Dziś starożytne odmiany zbóż przeżywają swój renesans i ponownie pojawiają się na naszych talerzach. Co odróżnia je od...
- Badania pomagają lepiej zrozumieć, w jaki sposób jedni z pierwszych rolników na terenie Europy Środkowej wykorzystywali produkty mleczne. O ile wcześniejsze wykazały, że we wspomnianym okresie w niektórych regionach Europy produkty mleczne były bardzo powszechne - to po raz pierwszy mamy wyraźne dowody na zróżnicowaną trzodę mleczną, obejmującą krowy, owce i kozy. Wiemy to dzięki analizom ceramiki - podkreśla dr Harry Robson z Wydziału Archeologii na brytyjskim University of York.
Badane naczynia pochodzą z okolic wsi Sławęcinek (woj. kujawsko-pomorskie). Odkryto je w 2016 roku podczas wykopalisk ratunkowych. W warstwie z późnego neolitu (ok. 3650–3100 lat temu) znaleziono nie tylko naczynia, ale i ślady niewielkiej osady, w obrębie której znajdowały się cztery domy, studnie i pochówki.
O tym, że badacze mają do czynienia z naczyniami i pozostałościami po wyrobie sera (albo innych produktów nabiałowych wymagających fermentacji mleka) świadczy proporcja białek zmienionych podczas procesu fermentacji, którą można określić w ramach analiz sekwencji białka.
Prehistoryczne rolnictwo ukształtowało ludzkość
Ostatnie 12 tysięcy lat było kluczowe w rozwoju naszej cywilizacji za sprawą wynalezienia rolnictwa - piszą antropolodzy w "Proceedings of the National Academy of Sciences". Badacze podsumowują wiedzę na temat wpływu rolnictwa na...
- Nowe badania białek pokazują, że ten dawny osad bardzo przypomina zarówno osady powstałe w wyniku dzisiejszych praktyk serowarskich, jak i sam w sobie ser - są inne, niż w przypadku nieprzetworzonego mleka. To świadczy o tym, że ludzie z okolic dzisiejszego Sławęcinka produkowali sery albo inną formę produkcji nabiału ze sfermentowanego mleka - podkreśla główna autorka badania, Miranda Evans z Wydziału Archeologii na Uniwersytecie Cambridge.
Kolejnym dowodem świadczącym o zróżnicowaniu gatunkowym zwierząt produkujących mleko są znalezione na jednym stanowisku archeologicznym kości krów, kóz i owiec.
Autorzy badania przypominają, że w okresie neolitu nietolerancja laktozy przez organizmy ludzi była zjawiskiem powszechnym i dotyczyła niemal każdego mieszkańca Europy aż do późnej epoki brązu.
Archeolodzy mają coraz więcej dowodów na to, że mleko było spożywane w Europie Środkowej od początku neolitu. Już wcześniej na naczyniach ceramicznych znalezionych na terenie dzisiejszej Polski czy Węgier stwierdzono obecność cząsteczek tłuszczu typowych dla nabiału.
Wiek tych naczyń określono na szóste tysiąclecie przed naszą erą. Ślady produkcji serów sprzed ponad 7 tys. lat temu odkryto na naczyniach znalezionych na Kujawach.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
