KOWR: paszportyzacja żywności najbardziej opłacalna dla rynku wołowiny
Zakończył się pilotażowy projekt paszportyzacji polskiej żywności. Celem było sprawdzenie, czy możliwe jest zbudowanie jednego systemu IT monitorującego proces produkcji żywności w kraju. Okazało się, że budowa systemu ma sens i jest opłacalna, najbardziej dla rynku wołowiny - przekazał PAP Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
„Celem pilotażu było dokonanie praktycznego sprawdzenia czy faktycznie jest możliwe zbudowanie jednego systemu IT monitorującego proces produkcji żywności w Polsce. Końcowym rezultatem jego realizacji ma być możliwość wygenerowania ‘paszportów’ dla badanych rynków, które potwierdzałyby autentyczność, jakość i bezpieczeństwo żywności” - poinformował PAP dyrektor departamentu innowacji KOWR Mateusz Balcerowicz.
Maliszewski: rośnie zainteresowanie konsumentów zdrową żywnością i świadomym wyborem owoców
Koszt finansowania pilotażu – blisko 17 mln
Pilotaż projektu zakończył się 30 listopada, po blisko dwóch latach jego trwania. Był on realizowany przez Naukową Akademicką Sieć Komputerową – Państwowy Instytut Badawczy i został uruchomiony w grudniu 2021 r. Koszt finansowania pilotażu określono na poziomie 16,8 mln zł.
Pomysł stworzenia paszportów żywności powstał z inicjatywy uczestników łańcucha dostaw, w tym zrzeszonych w sześciu organizacjach branżowych reprezentujących rynki: wołowiny, wieprzowiny i ziemniaka. Wskazywali oni, że w obecnym otoczeniu rynkowym występuje szereg problemów, które ograniczają rozwój sektora rolno-spożywczego, tj. brak przejrzystości łańcucha dostaw, spadające zaufanie do produktu, przypadki zanieczyszczeń, fałszowania lub skażenia żywności, dużą liczbę pośredników oraz rosnące zapotrzebowanie na szybko i łatwo dostępne informacje o produkcie spożywczym.
"Projekt potwierdził, że jest sens budowania systemu paszportyzacji polskiej żywności, rozumianej jako zapewnienie wiarygodności danych o produktach rolno-spożywczych" - wskazał Balcerowicz. Dodał, że w ramach pilotażu badane były rynki wołowiny, wieprzowiny i ziemniaka. Największą gotowość do wdrożenia takiego systemu wykazują uczestnicy rynku wołowiny. W przypadku rynku wieprzowiny i rynku ziemniaka, budowa systemu jest wykonalna, ale jest w zasadzie nieopłacalna.
Żywność zawierająca owady będzie obowiązkowo specjalnie oznakowana
Musi postępować cyfryzacja w instytucjach
„Oczywiście, aby można było zbudować taki system, musi postępować cyfryzacja w instytucjach obsługujących rolnictwo, a bazy danych, którymi one dysponują powinny stać się interdyscyplinarne. Wymagałoby to reorganizacji cyfrowej administracji publicznej” - wyjaśnił Balcerowicz. Podkreślił, że konieczne są także zmiany legislacyjne, m.in. przepisy dotyczące systemu, który zbierałby dane, gromadził i je analizował i w końcu generował paszport dla żywności.
"System docelowy będzie użyteczny tylko wtedy, gdy rolnicy, uczestnicy łańcucha dostaw i konsumenci będą z niego korzystać, a będą to robili, gdy będą widzieli tego sens, czyli będą chcieli poznać informację o produktach rolno-spożywczych, a pozostali będą z tego mieli korzyść ekonomiczną" - wskazał przedstawiciel KOWR, dodając, że wymaga to bardzo intensywnego zaangażowania w postaci działań edukacyjnych, marketingowych i kampanii społecznych.
Zaznaczył, że paszportyzacja nie jest proponowana jako działanie obligatoryjne.
„Korzyści z ‘paszportyzacji’ to przede wszystkim: zwiększenie wiarygodności polskiej żywności, zarówno na rynku polskim, jak i za granicą, poprzez dostarczenie transparentnych i prawdziwych informacji o kluczowych etapach produkcji w łańcuchu żywnościowym – wyliczył Balcerowicz.
Ekspert: eksport wołowiny do Chin będzie motorem rozwoju polskiego rolnictwa
Teraz decyzja należy od ministra rolnictwa
Jak mówił, wartością dodaną będzie także wzmocnienie pozycji konkurencyjnej i wizerunku rodzimych produktów rolno-spożywczych. W konsekwencji powinno się to przełożyć na zwiększenie eksportu polskich produktów żywnościowych, w tym także uzyskanie wyższych cen. "Paszportyzacja" ograniczy też przypadki fałszowania i marnotrawienia żywności, co jest obecnie niezwykle istotną kwestią w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego.
Paszport - to zbiór danych, który może być umieszczany na opakowaniu produktów w postaci kodu QR. Przy takim rozwiązaniu, konsument widziałby tylko część danych nt. pochodzenia i jakości produktu, na przykład, że posiada certyfikat. Obecnie takim paszportem najbardziej zainteresowani są producenci wołowiny. Wskazują oni, że ich odbiorcy zagraniczni chcą mieć pewność co do jakości produktu.
"KOWR skończył prace na etapie pilotażu, który potwierdził sensowność stworzenia systemu paszportyzacji, teraz decyzja należy od ministra rolnictwa, czy chce kontynuować ten program" - powiedział Balcerowicz. Dodał, że system jest innowacyjny - żaden kraj UE nie robił badań na taką skalę.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
