Eksport rolno-spożywczy rośnie jak na drożdżach

W okresie pięciu miesięcy 2021 r. odnotowano wzrost wartości eksportu towarów rolno-spożywczych z Polski. Od stycznia do maja 2021 r. sprzedaż towarów rolno-spożywczych za granicę osiągnęła 14,5 mld euro, o 3,8 proc. więcej niż rok wcześniej.

Wzrost eksportu był wynikiem rosnącej aktywności gospodarczej polskich przedsiębiorców, dobrym przygotowaniem krajowych firm do funkcjonowania w warunkach pandemii oraz utrzymującym się popytem na polskie produkty na rynku międzynarodowym. Konkurencyjność cenową polskich produktów rolno-spożywczych wspierał korzystny dla eksporterów kurs złotego względem euro.

Jednocześnie import towarów rolno-spożywczych wyniósł 9,7 mld euro i był o 2,1 proc. wyższy niż przed rokiem. Dodatnie saldo wymiany handlowej zwiększyło się w porównaniu z tym samym okresem 2020 r. o 7,6 proc., osiągając 4,7 mld euro.

Wpływ na wyniki sprzedaży zagranicznej uzyskiwane przez krajowych eksporterów w okresie styczeń-maj 2021 r. miały także wysokie ceny żywności na rynku światowym mające odzwierciedlenie w rosnącej wartości miesięcznego indeksu cen żywności FAO. W okresie pięciu miesięcy 2021 r. średnia wartość indeksu wzrosła z 113,3 pkt w styczniu 2021 r. do 127,8 pkt w maju br., tj. o blisko 13 proc.

Był to dwunasty z rzędu miesięczny wzrost wartości, na poziomie nienotowanym od września 2011 r. (http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/). Znaczną dynamiką wzrostową odznaczały się w szczególności ceny nasion oleistych oraz w mniejszym stopniu produktów mięsnych i mlecznych.

W okresie pierwszych pięciu miesięcy 2021 r. polskie produkty rolno-spożywcze trafiły do odbiorców w 192 krajach na wszystkich kontynentach. Podobnie jak w latach poprzednich towary te były eksportowane z Polski przede wszystkim na rynek unijny. Dostawy do krajów UE-27 wygenerowały 10,3 mld euro (wzrost o 5,6 proc.), co stanowiło 71 proc. przychodów uzyskanych z eksportu towarów rolno-spożywczych ogółem.

Polski eksport rolno-spożywczy na rynek UE charakteryzuje się znaczną koncentracją geograficzną. Głównym partnerem handlowym Polski pozostają Niemcy. Eksport do tego kraju w okresie pięciu miesięcy 2021 r. wyniósł 3,5 mld euro i był o 6 proc. większy niż przed rokiem. Ważnymi odbiorcami polskich artykułów rolno-spożywczych były także: Francja (862 mln euro, wzrost o 13 proc.), Niderlandy (838 mln euro, wzrost o 5 proc.), Włochy (792 mln euro, wzrost o 14 proc.) oraz Czechy (605 mln euro, podobnie jak przed rokiem). Łącznie eksport na rynki wymienionych pięciu krajów wygenerował 6,6 mld euro, co stanowiło ponad 64 proc. wartości eksportu do UE-27.

Do krajów pozaunijnych w okresie styczeń-maj 2021 r. wyeksportowano z Polski produkty rolno-spożywcze o wartości 4,2 mld EUR, nieznacznie (o 0,3 proc.) niższej niż w analogicznym okresie przed rokiem, w tym eksport do krajów Wspólnoty Niepodległych Państw ukształtował się na poziomie 749 mln euro, o 4 proc. wyższym niż rok wcześniej. Spośród krajów WNP największą wartość osiągnął wywóz na Ukrainę - 317 mln euro (wzrost o 6 proc.), następnie do Federacji Rosyjskiej - 256 mln euro (wzrost o 11 proc.) oraz na Białoruś - 111 mln euro (spadek o 8 proc.).

Eksport do pozostałych krajów (nienależących do UE i WNP) uległ obniżeniu o 1 proc., do 3,4 mld euro. Na uwagę zasługuje spadek obrotów w eksporcie na rynek Wielkiej Brytanii (o 13 proc., do 1,1 mld euro), co jest spowodowane m.in zmianami administracyjno-organizacyjnymi we wzajemnych relacjach handlowych w związku z opuszczeniem przez Wielką Brytanię rynku i unii celnej UE, a także zwiększonymi zapasami poczynionymi przez importerów brytyjskich w ostatnim kwartale 2020 r. na poczet pierwszych miesięcy 2021 r.

Znaczącymi odbiorcami krajowych artykułów rolno-spożywczych, podobnie jak w latach poprzednich, były także: Arabia Saudyjska (przychody na poziomie 301 mln euro, spadek o 7 proc.; eksport głównie papierosów i pszenicy), Stany Zjednoczone (233 mln euro, wzrost o 13 proc.; wywóz przede wszystkim mięsa wieprzowego, alkoholu i wyrobów czekoladowych) oraz Algieria (216 mln euro, ponad dwukrotny wzrost; 60 proc. wartości eksportu stanowił wywóz pszenicy), a w dalszej kolejności: Izrael (106 mln euro, wzrost o 8 proc.; wywóz przede wszystkim cukru i mięsa wołowego), Norwegia (98 mln euro, wzrost o 7 proc.; eksport przede wszystkim papierosów - 36 proc. wartości), a także Chiny (93 mln euro, wzrost o 20 proc.; eksport głównie mleka płynnego i śmietany oraz serwatki - łącznie ponad 60 proc. wartości wywozu) i Maroko (92 mln euro, dwuipółkrotny wzrost; eksport głównie pszenicy - 88 proc. wartości).

W strukturze towarowej wartości polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych dominowały mięso, przetwory mięsne oraz żywiec. W okresie pięciu miesięcy 2021 r. przychody uzyskane ze sprzedaży zagranicznej tej grupy towarowej były o 1 proc. wyższe niż rok wcześniej i wyniosły 2,6 mld euro, stanowiąc 18 proc. wartości całego polskiego eksportu produktów rolno-spożywczych.

Największy udział w wartości eksportu tej grupy towarowej miały: mięso drobiowe (38 proc. - 985 mln euro), przetwory mięsne (25 proc. - 666 mln euro), mięso wołowe (22 proc. - 564 mln ruro) i mięso wieprzowe (12 proc. - 323 mln euro).

Eksport zwierząt żywych oraz pozostałych gatunków mięs był stosunkowo niewielki i stanowił wartościowo odpowiednio 2 proc. i 1 proc. udziału w eksporcie produktów mięsnych z Polski.

W okresie styczeń-maj 2021 r. drugą pod względem wartości pozycję z 13% udziałem w eksporcie produktów rolno-spożywczych z Polski zajmowało ziarno zbóż i przetwory, których sprzedaż, w porównaniu z analogicznym okresem 2020 r., zwiększyła się o 7 proc., do 1,9 mld euro.

Wzrost wartości eksportu odnotowano także w przypadku produktów mlecznych (o 7 proc., do 1,1 mld euro), ryb i przetworów (o 9 proc., do 1,0 mld euro), a także cukru i wyrobów cukierniczych (o 7 proc., do 1,0 mld euro).

Większa była również wartość wywozu m.in.: owoców łącznie z przetworami - o 1 proc. (0,6 mld euro), kawy, herbaty i kakao - o 5 proc. (0,4 mld euro), nasion roślin oleistych i tłuszczów roślinnych - o 11 proc. (0,3 mld euro) oraz alkoholi - o 4 proc. (0,2 mld euro). Zmniejszeniu uległy natomiast wpływy ze sprzedaży zagranicznej tytoniu i wyrobów tytoniowych (o 4 proc., do 1,6 mld euro), warzyw i przetworów (o 0,2 proc., do 0,7 mld euro) oraz soków owocowo-warzywnych (o 6,5 proc., do 0,2 mld euro).

W okresie pierwszych pięciu miesięcy 2021 r. odnotowano spadek udziału wpływów uzyskanych ze sprzedaży zagranicznej artykułów rolno-spożywczych w polskim eksporcie ogółem. W okresie styczeń-maj 2021 r. udział ten wyniósł 12,8 proc. wobec 15,4 proc. w porównywalnym okresie 2020 r.