Zdrowie zbóż jarych. Zacznij od zaprawiania
Plamistość siatkowa na jęczmieniu jarym. Fot_Alicja Siuda
Nadchodząca wiosna może być wyzwaniem dla rolników z powodu nadmiaru wilgoci. Takie warunki sprzyjają porażeniu roślin przez grzyby chorobotwórcze. Plantacje zbóż jarych będą potrzebowały ochrony od samego początku.
Jare formy zbóż są porażane przez większość grzybów, które występują w uprawie zbóż ozimych. Dotyczy to zarówno gatunków przenoszonych z ziarnem, czy przez glebę, zwalczanych dzięki stosowaniu zapraw nasiennych, jak i tych, które występują w późniejszych okresach wegetacji. Bez prawidłowej ochrony zbóż jarych trudno jest uzyskać wysokie plony ziarna dobrej jakości.
Pszenżyto jare: odmiany polecane do siewu 2021
Na listach odmian pszenżyta jarego rekomendowanych do uprawy w tym sezonie znajduje się 10 odmian. Wszystkie polecane odmiany są zarejestrowane w naszym kraju i wpisane do Krajowego Rejestru. Listy zostały opracowane dla dziewięciu...
Ten zabieg pozwala ograniczyć zagrożenia ze strony chorób występujących w jarych formach pszenicy i jęczmienia, a także pszenżyta i owsa (jedyna możliwość ochrony chemicznej tego gatunku). Straty w plonie spowodowane wysiewaniem niezaprawionego ziarna zbóż jarych mogą wynosić od kilku do 100%.
Wydaje się to niemożliwe, a jednak ma miejsce np. w przypadku pszenicy porażonej przez sprawcę śnieci cuchnącej. Co ważne, dzięki zaprawianiu ziarna pszenicy można rozwiązać problem porażenia korzeni przez wiele gatunków grzybów wschodzących roślin, w tym przez Rhizoctonia solani. Grzyb ten powoduje w tym czasie nekrozy na korzeniach, a w późniejszym czasie ostrą plamistość oczkową źdźbła zbóż.
W jęczmieniu jarym zaprawiając ziarno można uratować 10-20% plonu, bo zabieg ten zabezpiecza tę uprawę przed porażeniem przez głownię pylącą i zwartą oraz pasiastość liści jęczmienia. Podobnie jest w przypadku owsa, który często porażany jest przez głownię pylącą owsa. Dlatego nie warto ryzykować i pozornie tylko oszczędzać na zabiegu zaprawiania ziarna.
Chronią dłużej
Rekomendowane odmiany pszenicy jarej 2021
W tym roku do uprawy zaleca się 20 odmian pszenicy jarej. W 15 województwach rekomendowana do siewu jest odmiana Harenda, w 12 - Goplana, w 11 - Atrakcja, a w 10 - Merkawa i Rusałka. Wszystkie odmiany należą do grupy jakościowych odmian...
Najwyraźniej widać to w jęczmieniu jarym, w którym stosuje się zaprawy zawierające fluksapyroksad lub fluopyram wraz z innymi s.cz., albo składające się z protiokonazolu, tebukonazolu oraz tritikonazolu, a także cyprokonazolu i fludioksonilu. Zaprawienie jęczmienia taką wieloskładnikową zaprawą pozwala ograniczyć występowanie plamistości siatkowej czy mączniaka prawdziwego i na pewno się opłaca. W sprzyjających warunkach można dzięki temu całkowicie zrezygnować z zabiegu opryskiwania lub opóźnić jego przeprowadzenie.
Kontynuuj ochronę
Ochrona zbóż jarych nie kończy się jednak na zaprawianiu ziarna. W sprzyjających warunkach choroby mogą stanowić poważne zagrożenie dla ilości oraz jakości plonu. Najważniejszymi chorobami, które należy zwalczać w czasie wegetacji pszenicy jarej są: rdza żółta i mączniak prawdziwy zbóż i traw występujące na liściach i kłosach oraz rdza brunatna i brunatna plamistość liści obecne na liściach.
W jęczmieniu jarym z kolei należy zwrócić uwagę na: mączniaka prawdziwego zbóż i traw, plamistość siatkową, rynchosporiozę zbóż i rdzę jęczmienia.
Odchwaszczanie zbóż jarych
Zwalczanie chwastów w zbożach jarych jest łatwiejsze niż w ozimych, choć skład botaniczny w obu uprawach jest podobny. Różnica polega na tym, że w zbożach jarych nie ma form zimujących i chwasty można zniszczyć w bardziej wrażliwej...
We wszystkich zbożach jarych bardzo groźną chorobą jest fuzarioza kłosów, powodowana przez kilka gatunków grzybów rodzaju Fusarium. Mogą one porażać wszystkie części roślin przez cały okres wegetacji, ale szczególne niebezpieczeństwo stanowi porażenie kłosów i ziaren.
Grzyby powodujące fuzariozę kłosów radykalnie pogarszają jakość ziarna jęczmienia jarego browarnego przeznaczanego do produkcji piwa. Ich obecność w słodzie prowadzi do tzw. wypieniania się piwa, czyli niekontrolowanego wyciekania piany po otwarciu butelki. Dodatkowo ich obecność powoduje wydłużanie się czasu słodowania, co skutkuje stratami ekonomicznymi. Z kolei w pszenicy fuzarioza kłosów dyskwalifikuje ziarno jako pokarm dla ludzi i pasza dla zwierząt, po przekroczeniu dopuszczalnych norm mykotoksyn.
W tabeli podano przykłady środków, jakie można zastosować w celu skutecznej ochrony zbóż jarych przed chorobami grzybowymi w terminie T-1 tj. BBCH 29;30-32 tj. koniec krzewienia, fazy strzelania w źdźbło, do fazy 2-go kolanka. Przy wyborze fungicydu należy zwracać uwagę na zakres zwalczanych grzybów i wyboru dokonywać w zależności od sytuacji na danym polu.
Najczęściej w uprawie zbóż jarych wykonuje się jeden zabieg opryskiwania, ale w latach o większej ilości opadów oraz, gdy kłosy mają objawy fuzariozy, należy wykonać co najmniej dwa zabiegi z użyciem odpowiedniego fungicydu.
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 2-2021 - ZAPRENUMERUJ
