Nowe odmiany zbóż ozimych 2019
Na początku tego roku do Krajowego rejestru wpisano 26 nowych odmiany zbóż ozimych. W pszenicy zwyczajnej 16 odmian (w tym jedną regionalną), w pszenżycie i życie po trzy i w jęczmieniu cztery. Jaki postęp hodowlany niosą nowe kreacje?
W pszenicy zwyczajnej liczy się plenność i jakość
W tym roku Krajowy rejestr pszenicy ozimej poszerzył się aż o 16 nowych odmian. Spośród nich jedną zliczono do grupy E, siedem do grupy A, pięć do grupy B i dwie do grupy C. Ponadto zarejestrowano również jedną odmianę regionalną (Square Head Grodkowicka). Odmiany regionalne są naturalnie przystosowane do lokalnych warunków, a ich rejestracja ma na celu przede wszystkim zachowanie bioróżnorodności. Odmiany te są wpisywane do Krajowego rejestru bez wymogu badania wartości gospodarczej. Większość nowych odmian pochodzi z hodowli zagranicznej (10).
Rolnicy zasiali trochę więcej zbóż
W roku 2018 z Krajowego rejestru na wniosek zachowujących skreślono 9 odmian: Askalon, Baletka, Belenus, Boomer, Bystra, Dolores, Meister, Olivin i Speedway, natomiast na początku tego roku – odmianę Banderola. Aktualnie w Krajowym rejestrze znajduje się 128 odmian. Liczebnie dominują odmiany z grupy technologicznej jakościowe chlebowe – 58 oraz chlebowe – 48. Większość odmian pochodzi z hodowli zagranicznej (78).
W pracach hodowlanych nad pszenicą ozimą zwraca się uwagę przede wszystkim na plenność i jakość. Pod względem plenności nowe odmiany są czołowe w swoich grupach jakości. Ważna jest także jakość technologiczna. Pod tym względem wyróżnia się odmiana Moschus, która jest drugą odmianą elitarną pszenicy w Krajowym rejestrze. Istotna jest również zimotrwałość, która w największym stopniu wpływa na ryzyko uprawy. W tej cesze nowe odmiany uzyskały oceny w dość szerokim zakresie od 3 do 5,5o. Najlepszą zimotrwałością wyróżnia się odmiana Lokata. Odporność nowych odmian na choroby jest zróżnicowana. Kilka odmian wnosi zauważalny postęp, zwłaszcza w odporności na rdzę brunatną, jednak część jest oceniana gorzej. Odmiany różnią się pod względem wysokości i odporności na wyleganie, co czyni je mniej lub bardziej przydatnymi do intensywnej technologii uprawy. Z wyjątkiem odmian Admont i Lokata, wszystkie pozostałe zostały zarejestrowane po dwóch latach badań, stąd ich ocena wartości technologicznej nie jest ostateczna. Dla tych odmian analizy będą wykonywane również po zbiorze w roku 2019.
Ochrona kłosa. Zabieg T3
Pojawiła się druga odmiana pszenicy twardej
Pszenica twarda na świecie zajmuje blisko 10 proc. areału przeznaczonego pod uprawę pszenicy. Przeznaczona jest do produkcji makaronu i innych przetworów zbożowych. Uprawiana jest w warunkach suchego i gorącego klimatu, gdzie niedostatek wody ogranicza plonowanie pszenicy zwyczajnej. W Polsce, ze względu na postępujące zmiany klimatu, a także znaczący postęp hodowlany w pszenicy twardej, uprawa tego gatunku może zyskiwać na znaczeniu. W roku 2017 zarejestrowano odmianę Ceres, a w roku bieżącym SM Metis. Obydwie pochodzą z Hodowli Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR. Odmiana SM Metis wnosi postęp hodowlany głównie w zakresie plenności. Cechuje się również zadowalającym poziomem zimotrwałości. Nowo zarejestrowana odmiana, podobnie jak inne odmiany tego gatunku, jest formą ościstą.
W hodowli pszenżyta liderem jest Polska
W 2019 roku zarejestrowano trzy nowe odmiany pszenżyta ozimego: Dolindo i Gringo pochodzące z hodowli polskiej oraz SU Liborius z hodowli zagranicznej. Odmiana Gringo w związku z Brexitem została wpisana do Krajowego rejestru z pominięciem okresu badań rejestrowych. Przydatność do uprawy i wartość gospodarcza została określona przez hodowcę. W sezonie 2018/2019 z Krajowego rejestru skreślono pięć odmian pszenżyta ozimego: Alekto, Pigmej, Atletico, Bereniko oraz Elpaso. Obecnie Krajowy rejestr liczy 47 odmian, w większości są to odmiany krajowe (38), pozostałe 9 to kreacje zagraniczne.
Nowo zarejestrowane odmiany wnoszą postęp w zakresie plenności. Cechują się też dobrą zimotrwałością i zdrowotnością, szczególnie zauważalny jest postęp w odporności na rdzę żółtą. Pozostałymi cechami, które hodowcy selekcjonują w nowo rejestrowanych odmianach są odporność na porastanie ziarniaków w kłosach oraz na wyleganie łanu.
Skrzypionka buszuje w zbożu
Nowości żyta pochodzą z hodowli niemieckiej
W 2019 roku do Krajowego rejestru żyta ozimego wpisano trzy nowe odmiany mieszańcowe: KWS Berado, KWS Jethro i KWS Tayo, a także dwa składniki odmian mieszańcowych. W ostatnim czasie z rejestru skreślono pięć odmian. Po tych zmianach Krajowy rejestr liczy aktualnie 66 odmian żyta ozimego, z których 52 przeznaczonych jest do uprawy głównie na ziarno (27 odmian mieszańcowych, 25 odmian populacyjnych). Ponadto w Krajowym rejestrze znajduje się jedna odmiana przeznaczona do uprawy na cele zielonkowe – Pastar oraz 13 składników odmian mieszańcowych. Krajowy rejestr żyta ozimego stanowią głównie odmiany zagraniczne (40), odmian polskich jest 26.
Nowo zarejestrowane odmiany wyróżniają się przede wszystkim wysoką plennością. Zadowalająca jest również ich zdrowotność. Wszystkie zarejestrowane w 2019 roku odmiany cechują się dość dużą lub średnią odpornością na najczęściej występujące choroby żyta.
Wiosenne dokarmianie dolistne zbóż ozimych krzemem
W jęczmieniu dominują odmiany pastewne
W roku 2019 zarejestrowano, podobnie jak w roku ubiegłym, cztery nowe odmiany jęczmienia ozimego. Wśród zarejestrowanych znajdują się dwie odmiany wielorzędowe pastewne - Melia i KWS Flemming, jedna dwurzędowa pastewna SU Lautine i jedna wielorzędowa browarna Monopoli. Po wykreśleniu dwóch odmian (dwurzędowej browarnej Wintmalt i wielorzędowej pastewnej SU Melania) stan Krajowego rejestru jęczmienia ozimego wynosi aktualnie 35 odmian. Dominują odmiany pastewne - przede wszystkim wielorzędowe (29). Znacznie mniej jest odmian dwurzędowych pastewnych (5), natomiast w grupie odmian browarnych znajduje się zaledwie jedna odmiana wielorzędowa. Główny cel hodowli jęczmienia ozimego to odmiany z przeznaczeniem na pasze, gdzie największe znaczenie ma plenność.
Nowe odmiany charakteryzują się wysokimi plonami, a wyróżniają się przede wszystkim odmiany wielorzędowe pastewne Melia i KWS Flemming. Jednakże wśród użytkowników pożądany jest również typ dwurzędowy. Odmiana SU Lautine cechuje się obecnie najlepszym plonem w grupie odmian dwurzędowych i dość dużą masą 1000 ziaren. Natomiast Monopoli to w tej chwili jedyna odmiana browarna.
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 6-2019 - ZAPRENUMERUJ
