Ochrona rzepaku przed chorobami zaczyna się jesienią

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: prof. dr hab. Marek Korbas, dr Ewa Jajor IOR-PIB w Poznaniu | redakcja@agropolska.pl
02-10-2020,8:05 Aktualizacja: 02-10-2020,8:06
A A A
Zwalczanie sprawców chorób jesienią to początek ochrony złożonej z kilku zabiegów. Jest to również dbałość o stan fitosanitarny roślin, ponieważ najlepiej rozwijają się, gdy grzyby chorobotwórcze nie występują na plantacji.
 
Plonowanie rzepaku zależy od wielu czynników, które wymagają ciągłej kontroli, a jej brak może znacząco ograniczyć plon. Ważnym i nie zawsze docenianym czynnikiem jest wczesne występowanie chorób. 
 
zwalczanie szkodników w rzepaku, insektycydy do ochrony rzepaku ozimego, zwalczanie mszyc

Uszkadzają korzenie i liście rzepaku. Jaki insektycyd wybrać?

Szkodniki jesienne uszkadzają rzepak już w początkowych fazach wegetacji, kiedy młode rośliny są najbardziej wrażliwe. Żeby temu zapobiec warto z wyprzedzeniem przygotować plan jesiennej ochrony plantacji.   Termin pojawu i nasilenie...
Wysiewać nasiona zaprawione
 
Już na początku rozwoju rzepak może być atakowany przez sprawców zgorzeli siewek i mączniaka rzekomego. W czasie wschodów, w fazie w pełni rozwiniętych liścieni i pierwszych liści właściwych, na roślinach można obserwować też objawy suchej zgnilizny kapustnych i czerni krzyżowych. 
 
Problemy z tymi chorobami na tym etapie rozwiązać powinno zaprawianie nasion i w tym przypadku przydatne są zaprawy zawierające takie substancje czynne, jak fluopikolid i fluoksastrobina. Jeżeli zagrożeniem jest wczesne wystąpienie tylko suchej zgnilizny kapustnych, to do dyspozycji rolników jest także biologiczna zaprawa, w skład której wchodzą bakterie Bacillus amyloliquefaciens szczep MBI 600. 
 
Wczesne opryskiwanie
 
W jesiennej ochronie plantacji rzepaku niemniejsze znaczenie od zaprawiania mają zabiegi opryskiwania wykonywane w fazie, gdy rośliny wykształcą 3-4 pary liści właściwych. Jest to najlepszy moment, aby zwalczyć lub zapobiec rozwojowi grzybów należących do rodzajów: Leptosphaeria, Lewia i Botryotinia, czyli sprawców: suchej zgnilizny kapustnych, czerni krzyżowych i szarej pleśni. 
 
nalistne odchwaszczanie rzepaku ozimego, herbicydy do odchwaszczania rzepaku, metazachlor, regulatory wzrostu

Odchwaszczanie rzepaku ozimego. Jeżeli nie doglebowo, to koniecznie nalistnie

Z pewnością nie wszystkim plantatorom udało się wykonać zabiegi doglebowe w rzepaku ozimym. Co prawda popadało, ale nierównomiernie w całym kraju, a do tego intensywnie, co nie sprzyja zatrzymaniu wody w glebie.    Bez względu na...
Najbardziej niebezpieczna dla plonu jest pierwsza z nich. Jej infekcji sprzyja podwyższona wilgotność powietrza i obecność w okolicy reszek pożniwnych porażonych przez sprawców suchej zgnilizny w poprzednim sezonie. Czerń krzyżowych i szara pleśń często jej współtowarzyszą i ich nasilenie z reguły jest mniejsze, ale potrafią rozwijać się bardzo szybko, gdy na plantacji pojawią się szkodniki lub rośliny zostaną uszkodzone przez grad, drobiny piasku, zwierzęta, czy sprzęt rolniczy. 
 
Warunki do stosowania fungicydów
 
Jesienne zastosowanie fungicydów zależy głównie od temperatury powietrza, wilgotności (opady), jesiennego tempa wzrostu chronionej odmiany i ilości liści właściwych. Aby przystąpić do zabiegu należy określić, czy nasilenie objawów choroby osiągnęło próg ekonomicznej szkodliwości. 
 
Inną drogą wskazującą na potrzebę wykonania zabieguw przypadku suchej zgnilizny kapustnych jest określenie ilości zarodników w powietrzu. Wielkość tę wyznacza się stosując system SPEC (System Pojawu Epidemi Chorób). Gwałtowny wzrost ilości zarodników workowych w 1m3 powietrza oznacza potrzebę wykonania zabiegu opryskiwania. Niskie temperatury i duża powierzchnia liści spowalnia rozwój suchej zgnilizny i czas przerastania grzybni do ogonka liściowego, a następnie do szyjki korzeniowej.
 
metody uprawy rzepaku ozimego, RZD IOR-PIB w Winnej Górze, strip-till, technologia uprawy rzepaku ozimego

Sprawdzono trzy metody uprawy rzepaku ozimego. Która najlepsza?

W Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Winnej Górze (woj. wielkopolskie) w sezonie 2019/2020 porównano wyniki uprawy rzepaku prowadzone w trzech technologiach.    Początki ubiegłego...
Zabieg zwalczania grzybów jesienią często łączy się z zabiegiem regulacji wzrostu rzepaku. Chodzi o to, aby zapobiec wynoszeniu się stożka wzrostu ponad powierzchnię gleby. Wybierając fungicyd do jesiennej ochrony należy więc mieć na uwadze nie tylko występowanie grzybów, ale i potrzebę regulacji wzrostu roślin przed zimą. W tabeli podano przykładowe fungicydy, które w pełni zwalczyć mogą sprawców suchej zgnilizny kapustnych, czerni krzyżowych i szarej pleśni. 
 
Nie zapomnieć o zapobieganiu
 
Występowanie chorób rzepaku ograniczają miedzy innymi: uprawa odmian odpornych i przerwy w uprawie rzepaku - najlepiej  3-4 letnie, a nawet dłuższe. Po takim czasie stan fitosanitarny gleby i roślin zdecydowanie poprawia się. Przerwy w uprawie są też konieczne w przypadku występowania kiły kapusty (Plasmodiophora brassicae), która rozwija się jesienią i zagraża rozwojowi roślin.
 
Inną chorobą, której można zapobiegać już jesienią jest zgnilizna twardzikowa. Sprawca tej choroby zwalczany jest, gdy rzepak kwitnie, ale już jesienią można ograniczać jego przetrwalniki opryskując bezpośrednio przed siewem glebę biofungicydem zawierającym substancję czynną w postaci grzyba pasożytniczego Coniothyrium minitans. 
 
Posiada on zdolność rozpuszczania przetrwalników grzyba znajdujących się na lub płytko pod powierzchnią gleby. Ma to szczególne znaczenie w gospodarstwach, w których rzepak ma duży udział w płodozmianie. 
 

Tabela. Przykłady fungicydów zarejestrowanych do zwalczania chorób rzepaku w okresie jesiennym

Środki ochrony roślin

Substancja czynna/zawartość

Dawka
(kg (l)/ha)

Sucha zgnilizna kapustnych

Czerń krzyżowych

Szara pleśń

Cylindrosporioza

Mączniak rzekomy

Amistar Gold Max

azoksystrobina (125 g/l),

difenokonazol (125 g/l)

1,0 l/ha

+

-

-

-

-

Angle

azoksystrobina (125 g/l),

difenokonazol (125 g/l)

1,0 l/ha

+

-

-

-

-

Artemid

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Bajlando 500 SC*

tiofanat metylowy (500 g/l)

1,2 l/ha

+

+

+

-

-

Basior 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

Bicanta

azoksystrobina

(125 g/l),

difenokonazol

(125 g/l)

1,0 l/ha

+

-

-

-

-

Bounty 430 SC
 

tebukonazol (430 g/l)

0,45 l/ha

+

+

+

-

-

Cantus

boskalid

(500 g/kg)

0,2-0,5 kg/ha

+

-

-

-

-

Caramba 60 SL

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Cersus

boskalid

(500 g/kg)

0,2-0,5 kg/ha

+

-

-

-

-

Caryx 240 SL
 

chlorek mepikwatu (210 g/l), metkonazol (30 g/l)

1,0 l/ha

+

+

-

-

-

Clayton Tabloid EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

+

-

-

Conatra 60 EC

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Corinth 240 EC
 

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Dąb 250 EW

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Darcos 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

+

-

-

Domnic 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Erasmus 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

+

-

-

Fezan

tebukonazol (250 g/l)

0,5 l/ha

-

-

-

+

-

Furtado 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,5–0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Hajduk 250 EW

tebukonazol (250 g/l)

0,5–0,75 l/ha

-

+

-

-

-

Helicur 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,5–0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Horizon 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,5 l/ha

+

+

-

-

-

Judym 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

Kanonik 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

Kosa 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Magnello 350 EC
 

difenokonazol (100 g/l), tebukonazol (250 g/l)

0,8 l/ha

+

-

-

-

-

Maxior
 

difenokonazol (100 g/l), tebukonazol (250 g/l)

0,8 l/ha

+

-

-

-

-

MetcoGuard

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Metfin

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Mystic 250 EC
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75
l/ha

+

+

-

-

-

Orius Extra 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

1,0 l/ha

+

+

-

-

-

Patronius 250 EW

tebukonazol (250 g/l)

1,0 l/ha

+

+

-

-

-

Plexeo 60 EC

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Podstawa 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

PolygreenFungicyde WP
 

oospory Pythium oligandrum

0,1 kg/ha

+

-

-

-

-

Procer 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

Promino 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

Protebul 240 EC
 

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Riza 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

1,0 l/ha

+

+

+

-

-

Sendo 60 EC

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Sirena 60 EC

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Simveris

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Sintop 500 SC*

tiofanat metylowy (500 g/l)

1,2 l/ha

+

+

+

-

-

Spartakus

metkonazol (60 g/l)

0,7–1,0 l/ha

+

+

+

+

-

Sparta 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

1,0 l/ha

+

+

+

-

-

Spekfree 430 SC
 

tebukonazol (430 g/l)

0,45 l/ha

+

+

+

-

-

Starpro 430 SC
 

tebukonazol (430 g/l)

0,45 l/ha

+

+

+

-

-

Suprax

difenokonazol (250 g/l), paklobutrazol (125 g/l)

0,3 l/ha

+

+

-

-

-

Syrius 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

1,0 l/ha

+

+

-

-

-

Tarcza Łan 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Tarcza Łan Extra 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,5-0,75 l/ha

-

+

-

-

-

Tarcza Plus 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,5-0,75 l/ha

-

+

-

-

-

Tartaros 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

Tauron 240 EW

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Tebkin 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Tebu 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,5-0,75 l/ha

+

+

-

-

-

TebuGuard Plus

tebukonazol (430 g/l)

0,45 l/ha

+

+

+

-

-

Tebuprotin 240 EC

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Tebusha 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Tilmor 240 EC
 

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Teodor 240 EC

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Tiptop 500 SC*
 

tiofanat metylowy (500 g/l)

1,2 l/ha

+

+

+

-

-

Tiofan 500 SC
 

tiofanat metylowy (500 g/l)

1,2 l/ha

+

+

+

-

-

Tiofanat Metylowy 500 SC
 

tiofanat metylowy (500 g/l)

1,2 l/ha

+

+

+

-

-

Tobias-Pro 250 EW

tebukonazol (250 g/l)

0,5 l/ha

+

+

-

-

-

Toledo 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,75 l/ha

+

+

+

-

-

Toledo Extra 430 SC
 

tebukonazol (430 g/l)

0,45 l/ha

+

+

+

-

-

Toprex 375 SC
 

difenokonazol (250 g/l), paklobutrazol (125 g/l)

0,3 l/ha

+

+

-

-

-

Topsin M 500 SC*
 

tiofanat metylowy (500 g/l)

1,2 l/ha

+

+

+

-

-

Trion 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

0,5-0,75 l/ha

+

+

-

-

-

Troja 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

1,0 l/ha

+

+

+

-

-

Tyberius 250 EW
 

tebukonazol (250 g/l)

1,0 l/ha

+

+

-

-

-

Quadris Gold

protiokonazol (80 g/l),
tebukonazol (160 g/l)

0,75 l/ha

+

+

-

-

+

Ulysses 430 SC
 

tebukonazol (430 g/l)

0,45 l/ha

+

+

+

-

-

Ventoux 430 SC
 

tebukonazol (430 g/l)

0,45 l/ha

+

+

+

-

-

Victosar 250 EW

tebukonazol (250 g/l)

0,5-0,75 l/ha

-

+

-

-

-

Wadera 300 EC

protiokonazol (300 g/l)

0,6 l/ha

+

-

-

-

-

*środki zarejestrowane również do ograniczania kiły kapusty

 
  •   Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 9-2020 - ZAPRENUMERUJ
 

 

Poleć
Udostępnij