Kiedy siać buraki?
Co roku plantatorzy buraka cukrowego mają ten sam dylemat: kiedy siać? Podobnie jest w tym roku. Część rolników dokonało już siewu, ale ten pośpiech w obecnym sezonie może mieć opłakane skutki ze względu na ostatnie nie przymrozki, ale mrozy dochodzące do minus 10 stopni C.
Jak wskazują badania naukowe siewki buraka są najbardziej narażone na niską temperaturę podczas pierwszej doby po wschodach. Są bowiem wtedy uszkadzane już przy minus 1 stopniu C. Im są starsze, tym ich odporność na niskie temperatury stopniowo wzrasta.
Rozpoczęły się siewy buraka cukrowego. Uwaga na przymrozki
Nie ma sztywnego terminu
Praktyka nieustanie udowadnia, że nie ma uniwersalnych zaleceń agrotechnicznych. Podobnie jest w przypadku terminu siewu buraka. Już dawno odeszło się od podawania terminów kalendarzowych ze względu na olbrzymią zmienność przebiegu pogody wiosną.
Zaleca się, aby siew buraka przeprowadzać, gdy gleba na głębokości 10 cm ma co najmniej 6 stopni C. I taką temperaturę gleba w wielu miejscach kraju osiągnęła przed ostatnią falą mrozów. Fakt ten dowodzi, że nie można do zaleceń podchodzić bezkrytycznie.
W gospodarstwie Witolda Ferensa w Sahryniu na Zamojszczyźnie, gdzie już od kilkunastu lat prowadzone są doświadczenia z aplikacją dolistną krzemu w uprawie buraka cukrowego, siew planowany jest na koniec tygodnia (4 kwietnia). Prognozy wskazują bowiem na gwałtowne ocieplenie w tamtym rejonie od 7 kwietnia i brak opadów.
Z kilkunastoletnich obserwacji prowadzonych na Zamojszczyźnie wynika, że wczesne siewy w tamtym rejonie zwykle się nie sprawdzały. Rolnicy, którzy przeprowadzili siewy o kilkanaście dni później uzyskiwali szybsze wschody. Oczywiście nadmierne zwlekanie z siewem jest niekorzystne, bo znowu grozi nam susza.
Azot pod burak cukrowy
Co ile w rzędzie?
Najbardziej bezpieczną gęstością siewu jest siew co 18 cm. Wówczas na 22,2 m bieżących rzędu zostaną wysiane 123 nasiona (22,2 m : 0,18 m). Przy rozstawie rzędów 45 cm jest to ilość nasion przypadająca na 10 m2 (22,2 m x 0,45 m).
Oczywiście nie wszystkie nasiona nie wzejdą, dlatego trzeba uwzględnić tzw. polową zdolność wschodów (PZW) czyli procent wzeszły roślin. Przyjmując, że wynosi ona 79 proc. (taka była średnia PZW w 2019 r. w badaniach PDO z burakiem cukrowym) oznacza to, że liczba roślin po wschodach wyniesie 97 szt./10 m2 (123 x 0,79), czyli 97 tys. szt./ha. Przyjmując ubytki roślin podczas wegetacji na poziomie 15 proc. do zbioru pozostaje 82 tys. szt./ha (97 tys. x 0,85). Jest to idealna obsada biorąc pod uwagę wielkość optymalnej obsady roślin podczas zbioru wynoszącej 80-100 tys. szt./ha.
Powtórzymy te same obliczenia przy siewie co 21 cm. W tej sytuacji na 22,2 m bieżących rzędu zostanie wysianych 106 nasion (22,2 m : 0,21 m). Przyjmując tak jak poprzednio polową zdolność wschodów w wysokości 79 proc., obsada roślin po wschodach wyniesie 84 tys. szt./ha, a po uwzględnieniu 15-proc. ubytków do zbiorów da to 71 tys. szt./ha. Jest to blisko o 10 tys. szt./ha za mało w stosunku do obsady optymalnej.
Nie można też przesadzać ze zbyt gęstym siewem, szczególnie w warunkach suszy, bo wtedy dodatkowo zwiększa się konkurencję pomiędzy roślinami o wodę. Rosną też niepotrzebnie koszty materiału siewnego.
Głębokość siewu buraka powinna wynosić od 2 do 4 cm. Zbyt płytki siew utrudnia kiełkowanie nasion, a tegoroczne sygnały z praktyki mówią o ich uszkadzaniu przez myszy. Natomiast zbyt głęboki przedłuża i osłabia wschody.
Co dalej z uprawą buraka cukrowego na Zamojszczyźnie?
Ważne szczegóły
Siew buraka cukrowego musi być przeprowadzony bardzo starannie, na co wpływ ma stan techniczny i ustawienia siewnika oraz staranność pracy operatora. Rolnik powinien zwrócić szczególną uwagę na stan zużycia redlic siewnika. Podczas pracy siewnik powinien być prowadzony prosto, aby uniknąć kłopotów podczas zbioru zgodnie z zasadą "Jaki siew, taki zbiór". Mogą także w tym pomóc urządzenia wykorzystywane do nawigacji w rolnictwie precyzyjnym. Jeśli tylko kształt pola to umożliwia, to siew powinno się wykonywać w kierunku "północ-południe", co zapewnia większy dostęp światła dla roślin niż przy siewie w kierunku "wschód-zachód".
Jeden przejazd wystarczy
Przy tradycyjnej uprawie rolę bezpośrednio przed siewem należy doprawić jednokrotnym przejazdem biernym agregatem uprawowym na głębokość siewu nasion. Głębsza uprawa jest niekorzystna, bo niepotrzebnie przesusza glebę. Trzeba trzymać się zasady "Tak głęboko, jak to konieczne i tak płytko, jak to możliwe". Najczęściej jeden przejazd agregatem wystarczy.
Do uprawy przedsiewnej nie powinno się używać narzędzi aktywnych, które silnie rozpylają glebę i zwiększają ryzyko powstania skorupy glebowej w razie wystąpienia intensywniejszych opadów. W skrajnych przypadkach może ona spowodować konieczność likwidacji plantacji. Boleśnie przekonało się o tym wielu rolników, którzy nadmiernie uprawili rolę pod buraki.
Uprawy przedsiewnej nie wykonuje się w przypadku uprawy pasowej buraka cukrowego (strip-till).
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
