Nie lekceważ fosforu, bo tracisz
W części gospodarstw stosuje się zbyt małe dawki fosforu, co nie pozwala na efektywne nawożenie i zubaża glebę z tego składnika.
Ilość fosforu jaką rośliny muszą pobrać do wytworzenia oczekiwanej wielkości plonu zależy od wielkości tego plonu oraz potrzeb pokarmowych roślin. Potrzeby pokarmowe roślin informują o tym, ile kg fosforu (P2O5) rośliny muszą pobrać, aby wytworzyć 1 tonę plonu głównego (ziarna, nasion, korzeni, bulw) i odpowiednią ilość plonu ubocznego. Warto więc sobie uświadomić, że im większe plony uzyskuje rolnik, tym więcej fosforu wywozi z pola.
Co trzeba wiedzieć o fosforze i nawozach fosforowych?
Potrzeby pokarmowe wynoszą (kg P2O5 na 1 t):
Zboża:
- Pszenica ozima - 10,0;
- Pszenżyto ozime - 11,1;
- Żyto - 11,0;
- Jęczmień ozimy - 11,0;
- Jęczmień jary - 10,0;
- Pszenica jara - 12,0;
- Owies - 12,0;
- Kukurydza na ziarno - 13,0.
Okopowe:
- Burak cukrowy - 2,4;
- Burak pastewny - 1,0;
- Ziemniak - 1,5.
Przemysłowe:
- Rzepak - 20,0.
Strączkowe:
- Groch - 13,0;
- Bobik - 18,0;
- Łubiny - 18,0.
Fosfor i potas daj jesienią
Pastewne:
- Kukurydza na kiszonkę - 1,0;
- Strączkowe na zielonkę - 1,6;
- Koniczyna - 1,5;
- Lucerna - 2,0;
- Trawy - 1,7;
- Motylkowe drobnonasienne z trawami - 1,8;
- Mieszanki zbożowo-strączkowe - 1,3.
Źródło: IUNG Puławy.
Nie należy ściśle trzymać się tych wartości, bo w praktyce mogą znacznie się różnić, ale dają one obraz zapotrzebowania roślin na fosfor. Warto podać kilka przykładów, aby można je było odnieść do własnego gospodarstwa:
- jęczmień ozimy - 10 t z 1 ha = 99 kg P2O5 (9 x 11,0);
- owies - 4 t z 1 ha = 48 kg P2O5 (4 x 12,0);
- rzepak - 4 t z 1 ha = 80 kg P2O5 (4 x 20,0);
- kukurydza na ziarno - 10 t z 1 ha = 130 kg P2O5 (10 x 13,0).
Chcą odzyskiwać fosfor z popiołu po spaleniu pomiotu drobiowego
Fosfor rośliny pobierają z gleby, pozostawionego na polu plonu ubocznego przedplonu, zastosowanych nawozów naturalnych i mineralnych. Rolnik powinien dążyć do uzyskania, podobnie jak w przypadku innych składników, do co najmniej średniej zawartości fosforu przyswajalnego w glebie. Zasobność bardzo niska i niska są niedopuszczalne. Tymczasem w latach 2015-2018 aż 28 proc. próbek gleby zbadanych w okręgowych stacjach chemiczno-rolniczych odznaczało się taką zawartością fosforu przyswajalnego i było to więcej niż próbek z zawartością średnią - 26 proc.
Część fosforu rośliny mogą pobrać z pozostawionej na polu słomy zbóż czy innego plonu ubocznego przedplonu. W sytuacji, gdy rolnik wywozi bezpowrotnie z pola słomę, dawki tego składnika w nawozach mineralnych musi zwiększyć zgodnie z zaleceniami IUNG-PIB w Puławach o 20 proc.
Większość gospodarstw nie utrzymuje zwierząt, a w związku z tym nie dysponuje nawozami naturalnymi i fosfor musi dostarczać przede wszystkim w nawozach mineralnych. Jak podaje GUS (2020) w roku gospodarczym 2018/2019 średnia dawka fosforu w naszym rolnictwie wyniosła 23,4 kg P2O5 na 1 ha użytków rolnych. Wykorzystanie fosforu z nawozów mineralnych wynosi w pierwszym roku po zastosowaniu tylko 20 proc.
Oczywiście bezcelowe jest stosowanie nadmiernych w danych warunkach dawek fosforu, bo nie jest tylko ekonomicznie nieuzasadnione, ale także szkodliwe dla środowiska naturalnego ze względu na ryzyko skażenia wód.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
