Strona główna Technika rolnicza Opony i części zamienne

Łożyska toczne

Poleć

Udostępnij

Autor tekstu: dr hab. inż. Piotr Rybacki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

10-01-2017,9:30 Aktualizacja: 10-01-2017,9:10

A A A

Kontrola po montażu

Ocena zamontowania łożyska na wale i w kadłubie polega przede wszystkim na sprawdzeniu ruchu pierścienia zewnętrznego przy osadzeniu go na wał, a pierścienia wewnętrznego przy osadzeniu łożyska w otworze. Czynność ta jest bardzo ważna, gdyż dzięki niej upewnimy się, czy nie nastąpiło zakleszczenie kulek. W przypadku osadzenia łożyska na czopie wału pierścień zewnętrzny powinien obracać się lekko i równomiernie, bez oporów, przy czym podczas obracania powinien wystąpić delikatnie słyszalny szum. Przy osadzeniu w kadłubie to samo sprawdzenie dotyczy pierścienia wewnętrznego.

Wyróżniamy łożyska kulkowe, walcowe, baryłkowe, stożkowe oraz igiełkowe. Ze względu na kierunek obciążenia dzielimy je na poprzeczne i wzdłużne. Pozostałe kryteria podziału należą do tzw. uzupełniających i zalicza się do nich między innymi: liczbę rzędów elementów tocznych (łożyska jedno-, dwu- i wielorzędowe), możliwość wychylania się pierścieni (łożyska wahliwe), kształt powierzchni montażowych (łożyska samonastawne), uszczelnienia (łożyska jedno- lub dwustronnie uszczelnione). Każda grupa konstrukcyjna łożysk ma charakterystyczne cechy, które określają warunki, w jakich najlepiej spełniają one swoje zadanie lub w jakich warunkach nie powinny być eksploatowane.

Do wymiarów głównych łożysk tocznych zalicza się: średnicę otworu, średnicę zewnętrzną, szerokość łożyska poprzecznego lub skośnego, wysokość łożyska wzdłużnego, współrzędne zaokrąglenia między powierzchniami montażowymi (czołową, walcową lub stożkową).

Najważniejsze oznaczenia łożysk tocznych

Rodzaje łożysk z uwzględnieniem typu i odmiany zależnie od obciążenia
Rodzaj łożyska	Typ i odmiana łożyska
Obciążenie poprzeczne
Kulkowe zwykłe	60, 62, 63, 64, 160, 618, 619
Kulkowe wahliwe	12, 13, 22, 23
Kulkowe skośne jednorzędowe	70C, 72C, 72B, 73B
Kulkowe skośne dwurzędowe	32, 33
Walcowe z pierścieniem wewnętrznym	NU1, NU2, NU3, NUJ, NJ2, NH2
Walcowe bez pierścienia wewnętrznego	RNU
Walcowe bez pierścienia zewnętrznego	RN2, RN3
Walcowe dwurzędowe	NN3, NNU
Igiełkowe	Na4, RNa
Stożkowe	302, 303, 313, 320, 322, 323
Baryłkowe	222, 223, 230, 231, 232
Obciążenie wzdłużne
Kulkowe jednokierunkowe	511, 512, 513, 514
Kulkowe dwukierunkowe	522, 523, 524
Baryłkowe	292, 293, 294
Oznaczenie średnicy pierścienia wewnętrznego łożyska
Oznaczenie średnicy	Wymiar średnicy (mm)
00	10
01	12
02	15
03	17
04, 05, 06…, 96	liczbę stanowiącą kod (od wielkości 04) mnoży się przez 5 mm, uzyskując średnicę pierścienia wewnętrznego, np. 05 x 5 = 25mm
Oznaczenie dotyczące uszczelnień
Z	blaszka ochronna z jednej strony
2Z	dwie blaszki ochronne
ZN	blaszka ochronna i rowek po przeciwnej stronie niż blaszka ochronna
RS	uszczelka gumowa
2RS	dwie uszczelki gumowe
Oznaczenie koszyczka
J	nieutwardzony koszyk stalowy tłoczony (oznaczenia nie podaje się)
Y	koszyk z blachy mosiężnej tłoczony
F	koszyk stalowy masywny
M	koszyk z mosiądzu lub brązu masywny
T	koszyk z tworzyw termoutwardzalnych
Oznaczenie prowadzenia koszyczka
A	prowadzenie na pierścieniu zewnętrznym
B	prowadzenie na pierścieniu wewnętrznym
V	łożysko bez koszyka z pełną liczbą części tocznych