Polska powinna być samowystarczalna w produkcji wieprzowiny
Resort rolnictwa przygotowuje program odbudowy pogłowia trzody chlewnej. Obecnie Polska jest dużym importerem prosiąt oraz mięsa wieprzowego, a powinna stać się samowystarczalna pod tym względem - uważa Jacek Bogucki, wiceminister rolnictwa.
Polska do niedawna była eksporterem trzody chlewnej i wieprzowiny, obecnie jest importerem. Pogłowie trzody chlewnej spadło z niemal 19 mln sztuk w 2006 r. do 10,6 mln sztuk w 2015 r. (dane za grudzień).
ASF. Czy powstanie specjalna strefa handlu wieprzowiną?
- W ubiegłym roku stado świń zmniejszyło się o 6 proc., a loch o 15 proc., co zapowiada dalszy spadek pogłowia - mówił Bogucki przedstawiając na posiedzeniu sejmowej komisji rolnictwa informację o programie odbudowy stanu pogłowia trzody chlewnej w kraju.
Nasza hodowla charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem, co powoduje niską efektywność wytwórczości. Produkcją świń zajmuje się obecnie ponad 200 tys. gospodarstw. Wśród nich dominują najmniejsze, liczące do 9 sztuk świń, których udział stanowi prawie połowę wszystkich.
W innych krajach UE chów trzody chlewnej jest znacznie bardziej skoncentrowany - np. w Hiszpanii, która w ostatnich latach znacząco rozwinęła produkcję, średnia wielkość gospodarstw utrzymujących świnie w 2013 r. wynosiła około 467 sztuk/gospodarstwo. W Niemczech średnia wynosi 584 sztuki. W Polsce w 2014 r. średnia liczba sztuk na jedno gospodarstwo wyniosła ok. 50 sztuk.
Zdaniem wiceministra istotną sprawą jest większa integracja rolników: tworzenie grup producenckich, jak też tzw. integracja pionowa, mająca polegać na ściślejszym powiązaniu dostawcy (rolnika) z przetwórcą m.in. za pomocą umów kontraktacyjnych.
Nadzwyczajne wsparcie w sektorze mleka i wieprzowiny
Jak mówił Bogucki, trwają analizy dotyczące uruchomienia elektronicznej platformy sprzedażowej. Pod koniec 2014 r. MRiRW wspólnie z Towarową Giełdą Energii podjęło inicjatywę utworzenia modelu wdrażania w Polsce kontraktów terminowych z fizyczną dostawą na towary rolne i platformy sprzedażowej służącej do obrotu produktami rolno-spożywczymi produkowanymi w kraju. Dzięki utworzeniu takiej platformy łatwiejsza będzie prezentacja ofert polskich producentów na rynku UE i światowym.
Kolejną sprawą jest zminimalizowanie skutków wystąpienia w Polsce afrykańskiego pomoru świń. Ma to wpływ na problemy ze sprzedażą trzody w strefie z ograniczeniami, wpływa też na ceny w kraju.
Producenci trzody odczuwają też skutki rosyjskiego embarga. Ceny skupu świń są niższe niż w innych krajach UE. Wiceminister ocenił, że na razie nie ma widoków na wzrost stawek żywca wieprzowego w Polsce i w UE.
Poprawie sytuacji na rynku trzody ma pomóc tzw. sprzedaż bezpośrednia. Obecnie w resorcie trwają prace nad nowymi przepisami ułatwiającymi sprzedawanie żywności wytworzonej przez rolników.
Wieprzowina w styczniu nie była tak tania od 12 lat
Zaproszeni goście i posłowie skrytykowali pomoc dla producentów trzody w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. O finansowe wsparcie na budowę m.in. chlewni mogą starać się osoby, których gospodarstwo nie przekracza 200 tys. euro przychodu rocznego. Ta kwota jest za niska, bo z unijnych pieniędzy nie będzie mógł skorzystać żaden większy producent trzody - argumentowano. Postulowano zmianę przepisów. Nabór wniosków na to działanie rozpoczyna się w końcu marca.
Bogucki mówił, że nie można zmienić zasad naboru, gdyż wymaga to akceptacji KE, a w tym roku jest na to za późno. Przyznał, że pierwszy nabór (w listopadzie ub.r.) na to działanie pokazał, że był nietrafiony. Wnioski złożyło tylko 581 rolników.
Resort rolnictwa wystąpił do KE o rozwiązania mające pomóc producentom trzody. Obok postulatów wsparcia doraźnego, są wnioski o zmiany systemowe. Polska m.in. postuluje przyznanie tymczasowego wsparcia producentom świń w Polsce z tytułu występowania ASF argumentując, że producenci świń w Polsce ponoszą znaczne straty w związku z niższymi cenami. Ubojnie płacą mniej, bo mają kłopoty z eksportem mięsa i przetworów, w szczególności na rynki azjatyckie (Chiny, Japonia, Korea Południowa).