NIK alarmuje. Niebezpieczne środki w leczeniu zwierząt są poza kontrolą

Produkty zawierające substancje anaboliczne, hormonalne, odurzające i psychotropowe, które stosowane są w leczeniu zwierząt poza jakąkolwiek kontrolą - alarmuje w raporcie Najwyższa Izba Kontroli.

W ocenie NIK, jest luka w systemie nadzoru nad obrotem i stosowaniem produktów zawierających wymienione substancje, które ze względu na swoje właściwości mogą powodować negatywne konsekwencje dla życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt. Dlatego powinny być poddane szczególnemu nadzorowi państwa.

NIK kontrolą objęła działania najważniejszych instytucji odpowiedzialnych za nadzór nad tymi substancjami m.in. Inspekcję Weterynaryjną oraz Inspekcję Farmaceutyczną.

W wyniku kontroli stwierdzono, że brak nadzoru nad stosowaniem tych produktów występuje zarówno w zakładach leczniczych dla zwierząt, jak i w hurtowniach produktów leczniczych dla zwierząt.

Zdaniem NIK wynika to po części z uregulowań prawnych i uwarunkowań organizacyjnych IW oraz IF, które spowodowały, że obrót produktami zawierającymi substancje anaboliczne, hormonalne, odurzające i psychotropowe był tak słabo nadzorowany.

NIK w raporcie wskazał m.in. na rozbieżności w interpretacji obowiązujących przepisów ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w związku z przepisami ustawy Prawo farmaceutyczne.

Zdaniem NIK, Główny Lekarz Weterynarii przyjął nieuzasadnioną interpretację obowiązujących przepisów według której, Inspekcja Weterynaryjna nie posiada kompetencji w zakresie nadzoru nad obrotem i stosowaniem w weterynarii produktów leczniczych o działaniu odurzającym lub psychotropowym.


Uznał, że całość zagadnień związanych z obrotem i stosowaniem produktów o działaniu odurzającym i psychotropowym należy do zadań Inspekcji Farmaceutycznej, która nie posiada uprawnień do kontroli stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych.

Główny Lekarz Weterynarii nie podjął także działań w celu zapewnienia spójności przepisów ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej (i wydanych na jej podstawie rozporządzeń wykonawczych) z ustawą Prawo farmaceutyczne (i aktami wykonawczymi do tej ustawy).

NIK zwrócił także uwagę, że Inspekcja Weterynaryjna nie dysponowała informacjami o dynamicznie wzrastającej wartości sprzedaży produktów o działaniu anabolicznym hormonalnym, odurzającym i psychotropowym.

Według danych ministerstwa rolnictwa, wartość sprzedaży produktów leczniczych weterynaryjnych o działaniu odurzającym i psychotropowym w 2016 r. wyniosła 5,2 mln zł (wzrost o 250 proc. w stosunku do 2014 r.), natomiast o działaniu anabolicznym i hormonalnym 10,7 mln zł (wzrost o 80 proc. w stosunku do 2014 r.).


Zdaniem NIK, odnotowywany wysoki wzrost wartości sprzedaży produktów leczniczych weterynaryjnych powinien być połączony z zwiększeniem nadzoru nad prawidłowością obrotu i stosowania tych produktów.

Instytucja zwróciła uwagę również, że GIW nie opracował zasad kontroli przekazywanych do utylizacji produktów leczniczych weterynaryjnych o działaniu odurzającym lub psychotropowym, które są przekazywane przez zakłady lecznicze dla zwierząt i hurtownie farmaceutyczne. Chodzi o produkty przeterminowane, uszkodzone, bądź wycofane z obiegu.

Kontrola NIK wykazała też, że niewystarczający był nadzór nad obrotem i stosowaniem produktów leczniczych weterynaryjnych o działaniu anabolicznym lub hormonalnym.

Ponadto instytucja zwróciła uwagę na niewystarczającą liczbę pracowników Inspekcji Weterynaryjnej i Inspekcji Farmaceutycznej do realizacji zadań związanych z kontrolą w zakresie obrotu i stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych i produktów leczniczych. Współpraca IW i IF nie była efektywna i obie inspekcje nie przekazywały sobie m.in. informacji niezbędnych do planowania kontroli.


NIK zauważa, że zawarte w 2009 r. porozumienie o współpracy pomiędzy Głównym Inspektorem Farmaceutycznym i Głównym Lekarzem Weterynarii było w zasadzie martwe.

We wnioskach po kontroli NIK sformułowała zalecenia do m.in. ministra zdrowia. Zaleca m.in. doprecyzowanie, w ramach koordynacji wykonywania zadań, kompetencji IW i IF w obszarze nadzoru nad obrotem i stosowaniem w leczeniu zwierząt, produktów leczniczych zawierających substancje o działaniu odurzającym lub psychotropowym.

Główny Lekarz Weterynarii - w ocenie NIK- powinien opracować m.in. ogólne kierunki działania Inspekcji Weterynaryjnej, uwzględniających m.in. ryzyka wynikające z analizy sprzedaży Produktów Leczniczych Weterynaryjnych o działaniu anabolicznym, hormonalnym, odurzającym lub psychotropowym.

Główny Inspektor Farmaceutyczny powinien zacząć prowadzić kontrole także w hurtowniach farmaceutycznych produktów weterynaryjnych.
 

• Książki warte polecenia: Sygnały brojlerów |Sygnały kur nieśnych|Sygnały racic|Choroby bydła - podstawy diagnostyki i terapii |Rozród - Praktyczny przewodnik zarządzania rozrodem (Cow Signals)