Pakiet mleczny zamiast kwotowania
31 marca 2015 roku wygasną kwoty mleczne. Aby rynek pozostał stabilny od 1 kwietnia 2015 r. do 30 czerwca 2020 r. będą obwiązywać przepisy tzw. pakietu mlecznego, które mają łagodzić skutki odstąpienia od kwotowania produkcji mleka w UE.
Polska wprowadziła założenia pakietu mlecznego na podstawie ustawy z 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych. Dzięki niemu producenci mleka będą mogli zawierać z przetwórcami pisemne umowy na dostawy mleka. Dodatkowo pakiet umożliwi zakładanie organizacji rolników w celu wzmocnienia ich siły przetargowej i negocjacyjnej.
- Przed wprowadzeniem kwot mlecznych polscy hodowcy mieli wiele obaw. Okazało się, że przyniosły one większą koncentrację i specjalizację produkcji. Zmniejszyła się liczba gospodarstw mlecznych, ale wzrosła wydajność krów – mówił Radosław Szatkowski, prezes Agencji Rynku Rolnego podczas I Forum Mleczarskiego, które odbyło się w Gniewie w woj. pomorskim. - Dlatego Polska chciała pozostać przy tym systemie regulacji rynku mleka. Jednak Komisja Europejska stwierdziła, że system kwotowania nie jest receptą na załamania na rynku, jakie przeżyliśmy w 2007 i 2008 roku. Dlatego zapadła decyzja, żeby odejść od kwotowania i w zamian za to przygotować mechanizmy, które będą w stanie załagodzić ewentualne zawirowania rynkowe. W tym celu powstał pakiet mleczny - dodał.
Organizacje i zrzeszenia
Pakiet mleczny zawiera dokładne wytyczne dla producentów chcących założyć organizację i zrzeszenie. Organizacja musi liczyć co najmniej 20 członków, którzy minimum przez rok przed złożeniem wniosku produkowali mleko. Ponadto musi ona rocznie wytwarzać i wprowadzać do obrotu nie mniej niż 2 mln kg mleka lub wyprodukowanych z tej ilości przetworów. Powinna także dostosowywać produkcję do wymagań rynku. Okres wypowiedzenia członkostwa wynosi minimum 6 miesięcy.
Z kolei zrzeszenie zostanie uznane, jeśli stworzą je co najmniej dwie uznane przez ARR organizacje producentów. Cała ilość mleka lub przetworów mlecznych wyprodukowanych w gospodarstwach członków organizacji tworzących to zrzeszenie musi być wprowadzona do obrotu wyłącznie za jego pośrednictwem. Okres wypowiedzenia także wynosi 6 miesięcy. Aby organizacje i zrzeszenia zostały uznane muszą złożyć do ARR odpowiednie wnioski. Wzory wniosków tutaj i tutaj. Rejestry tych podmiotów będą prowadzone przez prezesa ARR.
Obowiązki spoczywające na producentach
Uznane organizacje i zrzeszenia muszą powiadamiać ARR o szacowanej wielkości produkcji mleka surowego, która ma zostać objęta negocjacjami, o rzeczywistej ilości mleka surowego objętej negocjacjami oraz o przewidywanym okresie dostaw. Natomiast do 31 stycznia każdego roku oprócz wyżej wymienionych muszą także zdać sprawozdanie o ilości mleka faktycznie dostarczonej w ramach wynegocjowanych umów w poprzednim roku kalendarzowym.
Limity negocjowanych wielkości zostały ustalone na poziomie do 3,5 proc. wysokości całej produkcji mleka w Unii Europejskiej oraz maksymalnie 33 proc. krajowej produkcji. Począwszy od 1 kwietnia 2015 r. pierwsze podmioty skupujące mleko będą deklarować prezesowi ARR ilość surowca, którą organizacje bądź zrzeszenia dostarczyły im w każdym kolejnym miesiącu.
Mechanizmy stabilizujące rynek
Unia Europejska przygotowała także mechanizmy, które będą uruchamiane w przypadku destabilizacji rynku i nagłych kryzysów. Pierwszym z nich jest interwencyjny zakup i sprzedaż masła oraz odtłuszczonego mleka w proszku OMP po cenach interwencyjnych. W przypadku masła limit zakupu został zwiększony z 30 do 50 tys. ton dla całej UE. Dla OMP jest to 109 tys. ton, a powyżej tej ilości skup może być kontynuowany, ale po cenie niższej od interwencyjnej. Ta dla masła wynosi 221,75 euro/100 kg, a dla OMP 169,80 euro/100 kg. Okres interwencji publicznej trwa od 1 marca do 30 września, a nie jak poprzednio do 31 sierpnia. W przypadku wystąpienia trudnej sytuacji rynkowej Komisja Europejska może także uruchomić mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania masła, OMP i serów.
Środki wyjątkowe
Kolejnym instrumentem pomocowym są refundacje wywozowe. W przypadku pilnej potrzeby interwencji rynkowej oraz uznania ww. mechanizmów za niewystarczające KE może także uruchomić tzw. środki zarządzania kryzysowego. Ich zadaniem jest przeciwdziałanie powstałym zakłóceniom oraz wspieranie rynku związane z chorobami zwierząt i utratą zaufania konsumentów.
Napisz do autora
