Sołectwa kolejnym poziomem samorządów? Gminy wiejskie zajęły stanowisko
Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWRP) przedstawił negatywną opinię do senackiego projektu ustawy o sołtysach i radach sołeckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Związek podkreśla, że od wielu lat jest orędownikiem samodzielności gmin w realizacji zadań własnych i przestrzegania zasady pomocniczości w tworzeniu polskiej administracji publicznej. Według niego istnieje pełen konsensus zarówno w środowisku naukowym zajmującym się administracją i samorządnością, jak i osób pracujących na co dzień w strukturach administracji samorządowej, co do pełnej funkcjonalności zintegrowania sołectw w ramach gmin wiejskich.
Granty dla sołectw rozdzielone
Dodatkowy poziom samorządu?
„Uznając za zasadne wzmocnienie roli sołectw jako jednostek pomocniczych w ramach struktur samorządu gminnego, wyrażamy negatywną opinię co do formy proponowanych zmian. W szczególności negatywnie oceniamy tworzenie, być może też wbrew intencjom inicjatorów zmiany, dodatkowego poziomu samorządu terytorialnego. W myśl projektowanych przepisów mieszkańcy sołectw mieliby tworzyć odtąd wspólnotę samorządową, a samo sołectwo miałoby nabyć osobowość prawną i wykonywać zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, analogicznie jak jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy. Występowanie tych dwóch cech stanowi podstawowe kryterium wyróżniania jednostek samorządu terytorialnego. Byłaby to zmiana bardzo daleko idąca i całkowicie bezzasadna z perspektywy zarówno historycznej, funkcjonalnej, jak i potrzeb społecznych” – przekonuje ZGWRP.
Komplikacje między organami?
I zwraca uwagę, że zgodnie z treścią art. 164 Konstytucji RP, podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. A wyodrębnienie osobowości prawnej dla sołectw skomplikuje relacje nie tylko między organami gminy i sołectwa, ale może również destrukcyjnie wpłynąć na stosunki między mieszkańcami poszczególnych wsi, osłabiając lokalne więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe.
Jak podkreśla zrzeszenie gmin wiejskich, wzmocnienie pozycji sołectwa i sołtysa można uzyskać poprzez wzmocnienie pozycji i kompetencji jednostek pomocniczych gmin, bez prawnego ich wyodrębnienia. Tym bardziej, że nabycie odrębności prawnej, zgodnie z założeniami projektu, nie wiąże się z rzeczywistą samodzielnością.
Gminy wiejskie za mniejszą minimalną odległością wiatraków od zabudowań
Wprowadzenie ustawy zbędne?
„Zadania z zakresu obsługi administracyjno-organizacyjnej prowadzić ma właściwa miejscowo gmina, a zadania związane z obsługą finansową prowadzi właściwy miejscowo wójt. Sam podział tych zadań pomiędzy właściwą gminę i wójta też należy uznać za konstrukcyjnie wątpliwy i budzący kontrowersje. Jest on sprzeczny z regulacjami prawnymi dotyczącymi samorządu gminnego. Wójt jest organem wykonawczym gminy, więc odpowiada on za realizację zadań gminy. Zatem rozdzielenie wskazanych zadań nie ma żadnego prawnego uzasadnienia. W konsekwencji sołectwo w rzeczywistości nie uzyska funkcjonalnej odrębności” – uważa ZGWRP.
W dalszej części opinii wymienia swoje wątpliwości co do zapisów nadających sołectwu osobowość prawną czy proponowanej konstrukcji mienia sołeckiego.
„Naszym zdaniem wprowadzenie do systemu prawnego ustawy o sołtysach i radach sołeckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest zbędne. Sama konstrukcja zapisów ustawy budzi
wiele wątpliwości, a założone cele, czyli umocnienie ustroju sołectw poprzez dokładne wskazanie kompetencji organów sołectwa oraz umożliwienie gminom dokładnego wskazania mienia, którym dysponuje sołectwo, a także wzmocnienie pozycji sołtysa można uzyskać innymi środkami” – zaznaczają gminy wiejskie w swojej opinii (w całości dostępnej tutaj).
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
