W Odrzechowej odtwarzają ginącą rasę kóz
Koza karpacka jest starą polską rasą. Fot. PAP/Łukasz Ogrodowczyk
Ponad 50 sztuk, w tym 30 matek, liczy stado ginącej rasy kóz karpackich w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki w Odrzechowej koło Sanoka na Podkarpaciu. Gospodarstwo od kilku lat odtwarza tę rasę.
- Koza karpacka jest starą polską rasą. Na przełomie XIX i XX wieku licznie występowała na terenach górskich. Później została wyparta z hodowli przez napływ ras bardziej wydajnych - powiedział PAP dyrektor zakładu doświadczalnego w Odrzechowej dr Władysław Brejta.
10 lat temu odnaleziono w Polsce dwa, niewykluczone, że ostatnie, gniazda kozy karpackiej. Zwierzęta zakupiono wraz z przychówkiem i umieszczono w Odrzechowej rozpoczynając tym samym odtwarzanie rasy. Rok później w ogrodzie zoologicznym we Wrocławiu placówka kupiła jeszcze kozła oraz dziewięć kolejnych kóz.
Gospodarstwo w Odrzechowej odtwarza odmianę białą kóz karpackich. Natomiast odmiana barwna tej rasy dość powszechnie występuje jeszcze w Rumunii oraz na Słowacji i Ukrainie.
- Od początku naszej działalności do hodowców w całej Polsce trafiło już ok. 30 kóz - po kilka, kilkanaście rocznie. Kupują je głównie właściciele gospodarstw agroturystycznych, hobbyści. Warto podkreślić, że nie są to zwierzęta, których hodowla może przynieść "duże pieniądze" - dodał Brejta.
Od połowy marca polscy hodowcy kóz będą mogli otrzymywać dopłaty do ich hodowli. Rocznie do jednej samicy dopłata ma wynieść 580 zł. Pieniądze będą pochodziły z funduszy rolno-środowiskowych Unii Europejskiej. Otrzymujący je będą zobowiązani m.in. do poddania stada stałej ocenie genetycznej, prowadzić właściwy dla zachowania rasy rozród.
Dopłaty mają pomóc w zachowaniu ginącej rasy zwierząt. W Polsce podobna ochrona objętych jest m.in. cztery rasy bydła, siedem ras koni oraz 13 owiec. Brejta przypomniał, że "co kilka minut na świecie ginie jeden gatunek zwierząt".
Koza karpacka cechuje się dużą odpornością i długowiecznością. Jest doskonale przystosowana do trudnych warunków górskich i niewybredna w doborze pasz. Mleczność w trakcie 8-miesięcznej laktacji wynosi średnio 500 kg mleka przy 4 proc. tłuszczu. Jej wydajność jest 50-60 proc. niższa niż mleczność tzw. ras szlachetnych.
