Problemy herbicydowe po wymarznięciu plantacji
Jesienne odchwaszczanie ozimin połączone jest z pewnym ryzykiem. Podczas mroźnych i bezśnieżnych zim rośliny często wymarzają i wiosną trzeba plantacje zlikwidować. Wówczas straty są podwójne – z jednej strony koszty poniesione na ochronę, a z drugiej strata optymalnego stanowiska pod wysiew upraw jarych. Dlatego wielu rolników powstrzymuje się od wykonywania jesiennych zabiegów odchwaszczania. Tymczasem to ryzyko warto podjąć.
Podejmując ryzyko jesiennego odchwaszczania upraw ozimych należy tak dobrać środki chwastobójcze, aby ryzyko ograniczyć do minimum. Herbicydy stosować w optymalnych terminach i tylko zgodnie z zaleceniami. Starać się zniszczyć jak największą liczbę chwastów, w tym przede wszystkim gatunków zimujących. Zwrócić uwagę na rejonizację i dobór odmian, a przewidując możliwość likwidacji plantacji ustalić optymalne następstwo upraw.
Nie spiesz się z likwidacją rzepaku ozimego
Decyduje pogoda
Podjęcie decyzji o uprawie jarej w dużej mierze powinno zależeć od przebiegu pogody po zastosowaniu herbicydów w okresie jesiennym. Ich rozkład (przede wszystkim środków z grupy o działaniu doglebowym), oprócz cech indywidualnych, uzależniony jest od temperatury i wilgotności gleby – im wyższe wartości osiągają, tym rozkład substancji czynnych jest szybszy. Najbardziej niekorzystne warunki są wówczas, gdy przez długi okres po zastosowaniu herbicydu panuje temperatura poniżej 0oC. Substancja czynna zachowuje się wtedy jak w zamrażalniku – nie zachodzą żadne procesy.
We wszystkich etykietach zamieszczone są dane dotyczące następstwa roślin, także w przypadku szybszej likwidacji plantacji. Nie zaznacza się jednak, jakich warunków klimatycznych (ich przebiegu) dotyczy informacja o działaniu następczym. Należy sądzić, że producenci herbicydów podają możliwość przesiewów dla warunków skrajnie niekorzystnych. Stąd okresy o podwyższonej temperaturze i częste opady sprzyjają szybszemu rozkładowi substancji czynnej.
Rzepak ozimy - bardzo prosta technologia dla każdego
Ważna orka
Podczas przesiewów rolnicy mają najwięcej problemów z przygotowaniem gleby. Orka, zwłaszcza głęboka, jest wykonywana niechętnie, z uwagi na to, że w jej następstwie obniża się wilgotność gleby, co w przypadku niedoboru opadów jest czynnikiem bardzo istotnym. Nieplanowana orka dezorganizuje też przebieg podstawowych prac w gospodarstwie zaplanowanych na wiosnę.
Rolnicy, szczególnie wielkoobszarowi, biorą też pod uwagę z względy ekonomiczne. W wielu przypadkach orka jest konieczna, a pomimo wszystko pomijana, co powoduje przykre konsekwencje. Często obserwuje się wówczas bardzo dobre wschody przesianych zbóż, ale po dwóch, trzech tygodniach ich zamieranie. Oznacza to, że system korzeniowy zaczął wnikać do strefy, w której znajdują się jeszcze pozostałości substancji czynnej zastosowanego jesienią herbicydu.
Problemem jest szybkość przemieszczania się substancji czynnych w głąb gleby. Specjalistyczne badania wykazują, że podczas typowej zimy wiele z nich przemieszcza się zaledwie na maksymalną głębokość od 4 do 5 cm. W ostatnich latach pod tym względem warunki są korzystne. Długa ciepła jesień i fale odwilży przy nienajgorszej wilgotności gleby powodują szybszy rozkład substancji czynnych. Pewnym rozwiązaniem jest w tym przypadku głęboka orka, która powoduje przemieszczenie warstwy z pozostałościami herbicydu jeszcze głębiej. Wtedy wraz z upływem czasu substancja czynna ulegnie biologicznemu rozkładowi.
Zdecydowanie większy problem mają zwolennicy upraw uproszczonych. Z założenia rezygnując z orki są bardziej narażenie na działanie następcze. W tej sytuacji należy precyzyjnie dobierać siew roślin jarych. Muszą one być bardzo odporne (obojętne) na stosowaną uprzednio substancję czynną.
W celu obniżenia groźby działania następczego, można stosować mieszaniny herbicydów zarówno fabryczne, jak i zbiornikowe. Zmniejszenie koncentracji np. dwóch substancji czynnych jest mniej niebezpieczne niż stężenie jednej w analogicznej ilości. Jak postępować w konkretnych przypadkach szczegółowo ilustrują dane zamieszczone w tabelach. W przypadku stosowania niezarejestrowanych mieszanin zbiornikowych należy skorzystać z informacji dla pojedynczych substancji czynnych, uwzględniając ich dawkę w mieszaninie.
Tabela 1. Możliwość przesiewów po wymarzniętych i zaoranych plantacjach zbóż ozimych
|
Substancja czynna |
Przykładowe herbicydy |
Możliwe następstwo |
|
beflubutamid |
BeFlex 500 SC |
Po uprawie przedsiewnej można uprawiać wszystkie rośliny |
|
beflubutamid + izoproturon |
Herbaflex 585 SC |
Można uprawiać: zboża jare, kukurydzę i ziemniaki. Nie uprawiać rzepaku jarego i buraków |
|
chlorosulfuron |
Glean 75 WG
|
Po wykonaniu orki można uprawiać wyłącznie pszenicę lub owies, w ciągu 3 miesięcy od zastosowania środka |
|
chlorotoluron |
Lentipur Flo 500 SC |
Można uprawiać: jęczmień jary, pszenicę jarą i kukurydzę |
|
chlorotoluron + diflufenikan |
Snajper 600 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość 20 cm można uprawiać: jęczmień jary, pszenicę jarą, kukurydzę, len, rzepak jary, słonecznik, ziemniaki; najmniej korzystny wybór to rośliny motylkowate. Nie uprawiać buraków |
|
chlorotoluron + diflufenikan + pendimetalina |
Trinity 590 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość 20 cm można uprawiać wszystkie rośliny. Bez orki można uprawiać: jęczmień jary, pszenicę jarą, ziemniaki, groch, fasolę (oprócz szparagowej) |
|
diflufenikan |
Legato 500 SC |
Nie uprawiać: buraków i grochu zwłaszcza na glebach lekkich, owsa, roślin kapustnych i warzyw cebulowych. Inne rośliny można uprawiać po wykonaniu orki na głębokość 20 cm |
|
diflufenikan + florasulam + penoksulam |
Bizon |
Po wykonaniu orki można uprawiać kukurydzę bądź zboża jare |
|
diflufenikan + flufenacet |
Komplet 560 SC |
Można uprawiać: jęczmień jary, pszenicę jarą, kukurydzę, rzepak jary, ziemniaki (orka niekonieczna jeżeli zima lekka). Nie uprawiać buraków |
|
diflufenikan + izoproturon
|
Legato Plus 600 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość 20 cm można uprawiać: jęczmień jary, pszenicę jarą, kukurydzę, len, rzepak jary, słonecznik, ziemniaki; możliwa, ale najmniej zalecana jest uprawa bobowatych i buraków |
|
diflufenikan + jodosulfuron + mezosulfuron |
Alister Grande 190 OD |
Można uprawiać: groch, kukurydzę, lucernę oraz zboża jare. Buraki i groch ryzykowne. Wskazana orka |
|
diflufenikan + prosulfokarb |
Boxer Evo EC |
Po zaoraniu plantacji jesienią można wysiać niezwłocznie pszenicę ozimą lub jęczmień ozimy |
|
flupyrsulfuron metylowy |
Lexus 50 WG |
W okresie 3 miesięcy od wykonania zabiegu można uprawiać wyłącznie pszenicę ozimą |
|
flufenacet + metrybuzyna |
Expert Met 56 WG |
Można uprawiać: zboża jare (oprócz owsa), kukurydzę, lucernę, pomidory, rzepak jary, ziemniaki (orka niekonieczna jeżeli zima lekka) |
|
fluorochloridon |
Racer 250 EC |
Można uprawiać: zboża jare, czosnek, bobik, groch, kukurydzę i selerowate. Nie uprawiać buraków i kapustnych |
|
jodosulfuron |
Huzar 05 WG |
Po wykonaniu orki na głębokość minimum 10 cm można uprawiać: zboża jare, kukurydzę i ziemniaki |
|
izoproturon |
Protugan 500 SC |
Można uprawiać: zboża jare, kukurydzę i ziemniaki; nieco gorszym wyborem jest rzepak jary. Nie uprawiać buraków |
|
izoproturon + pendimetalina |
Maraton 375 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość około 15 cm można uprawiać: zboża jare (oprócz owsa), kukurydzę i ziemniaki |
|
pendimetalina |
Stomp 330 EC |
Po wykonaniu orki na głębokość około 15 cm można uprawiać: zboża jare (oprócz owsa), bobik, łubiny, kukurydzę, ziemniaki oraz cebulę |
|
pinoksaden |
Axial 100 EC |
Wiosną można uprawiać wszystkie rośliny |
|
prosulfokarb |
Boxer 800 EC |
Producent nie podaje |
|
2,4-D |
Esteron 600 EC |
Brak przeciwwskazań, można uprawiać wszystkie rośliny |
|
2,4-D + dikamba |
Aminopielik Super 464 SL |
|
|
MCPA |
Chwastox Extra 300 SL |
|
|
MCPA + dikamba |
Chwastox D 179 SL |
|
|
MCPA + dikamba + mekoprop |
Chwastox Trio 540 SL |
Tabela 2. Możliwość przesiewów po wymarzniętych i zaoranych plantacjach rzepaku ozimego
|
Substancja czynna |
Przykładowe herbicydy |
Możliwe następstwo |
|
aminopyralid + chlopyralid + pikloram |
Navigator 360 SL |
Po wykonaniu orki na głębokość 10 cm można uprawiać: gorczycę, kukurydzę, rzepak jary, zboża jare oraz sadzić kapustę z rozsady |
|
bifenox |
Fox 480 EC |
Bez konieczności wykonania orki można uprawiać zboża jare |
|
chinomerak + dimetenamid-P + metazachlor |
Butisan Star Max 500 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość 15-20 cm, wiosną można uprawiać: pszenicę jarą, groch, bobik oraz rzepak jary |
|
chinomerak + imazamoks |
Cleravo 285 SC |
Po upływie ośmiu tygodni od zastosowania środka i intensywnej uprawie gleby oraz przestrzeganiu terminów agrotechnicznych można uprawiać zboża ozime. Wiosną można uprawiać bez ograniczeń kukurydzę i rośliny bobowate |
|
chinomerak + imazamoks + metazachlor |
Cleravis 492,5 SC |
Po wykonaniu uprawy przedsiewnej można uprawiać: zboża jare oprócz jęczmienia, groch i kukurydzę |
|
chinomerak + metazachlor |
Butisan Star 416 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość 15 cm można uprawiać: bobik, buraki, groch, pszenicę jarą, rzepak jary i rośliny kapustne oraz ziemniaki. Po orce na głębokość ponad 20 cm można uprawiać owies |
|
chlomazon |
Command 480 EC |
Po wykonaniu orki co najmniej na głębokość 10 cm można uprawiać: bobik, bób, cukinię, dynię, groch, fasolę, kapustę, kukurydzę, ogórki, pomidory z rozsady, słonecznik, soję, rzepak jary, zboża jare (oprócz jęczmienia), ziemniaki oraz tytoń |
|
chlomazon + dimetachlor |
Pronap Extra 430 EC |
Po wykonaniu orki na głębokość 10 cm można uprawiać: bobik, bób, cukinię, dynię, kapustę, fasolę, groch, kukurydzę, pomidory z rozsady, pszenicę jarą, rzepak jary, słonecznik, soję, ziemniaki lub tytoń. Nie uprawiać buraków |
|
chlomazon + dimetachlor + napropamid |
Colzor Trio 405 EC |
Po wykonaniu orki na głębokość co najmniej 10 cm można uprawiać: groch, kukurydzę, rzepak jary, słonecznik. Nie uprawiać: buraków, lnu i zbóż |
|
chlomazon + metazachlor |
Kalif Mega 283 SE |
Po wykonaniu orki na głębokość około 15 cm można uprawiać: bobik, groch, kukurydzę, len, soję, rzepak jary, pszenicę jarą, ziemniaki. Nie uprawiać buraków |
|
chlomazon + napropamid |
Command Top 375 CS |
Po wykonaniu orki na głębokość co najmniej 10 cm można uprawiać: groch, kapustę, pomidory, rzepak jary, słonecznik, tytoń. Nie uprawiać buraków |
|
chlopyralid |
Lontrel 300 SL |
Można uprawiać: rzepak jary i inne kapustne, buraki, cebulę, kukurydzę, len, jęczmień jary, pszenicę jarą, rośliny sadownicze i niektóre ozdobne oraz wiklinę. Orka niekonieczna |
|
chlopyralid + pikloram |
Galera 334 SL |
Można uprawiać: kukurydzę, len, rzepak jary i zboża jare |
|
dimetachlor |
Teridox 500 EC |
Po wykonaniu orki można uprawiać wszystkie rośliny |
|
dimetenamid-P + metazachlor |
Butisan Duo 400 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość 15-20 cm można uprawiać: bobik, groch, pszenicę jarą oraz rzepak jary |
|
etametsulfuron metylu |
Salsa 75 WG |
Po wykonaniu orki na głębokość przynajmniej 10 cm, można uprawiać: pszenicę jarą, jęczmień jary i kukurydzę. Po wykonaniu orki na głębokość co najmniej 22 cm można uprawiać słonecznik |
|
metazachlor |
Metazanex 500 SC |
Po wykonaniu orki na głębokość około 15 cm można uprawiać: kukurydzę, rzepak jary i inne kapustne, ziemniaki oraz zboża jare z wyjątkiem jęczmienia |
|
petoksamid |
Koban Pro 600 SC |
Po likwidacji jesienią, po wykonaniu orki przedsiewnej można uprawiać zboża ozime. W przypadku likwidacji plantacji wiosną, po zastosowaniu uprawki glebowej można uprawiać: zboża jare, burak cukrowy, groch, fasolę, a po wykonaniu orki na głębokość 15 cm można uprawiać: rzepak jary, kukurydzę, słonecznik, ziemniaki, łubin |
|
propyzamid |
Kerb 50 WP |
Można uprawiać: buraki, fasolę, groch, kukurydzę, rzepak jary, sałatę. Nie uprawiać traw i zbóż |
|
różne |
graminicydy |
Wiosną można uprawiać wszystkie rośliny |
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 11-2017 - ZAPRENUMERUJ
