Zasady mieszania nawozów
Warto poznać podstawowe zasady samodzielnego mieszania nawozów, bo ich nieznajomość w niekorzystnych okolicznościach może drastycznie obniżyć wartość produktów. Między komponentami mogą zachodzić bowiem niepożądane procesy fizyczne i reakcje chemiczne, powodujące pogorszenie ich właściwości, np. zwiększenie higroskopijności, zbrylenie, rozpuszczenie bądź zmniejszenie rozpuszczalności, rozwarstwienie lub straty gazowe.
Szybkość tych negatywnych zjawisk zależy głównie od formy chemicznej komponentów, ich wilgotności, rozdrobnienia oraz czasu upływającego od momentu sporządzenia mieszanki do jej wysiewu.
Jak prawidłowo składować nawozy mineralne
Należy brać pod uwagę zgodność chemiczną oraz fizyczną nawozów. Pierwsza mówi o tym, czy wchodzi w rachubę mieszanie komponentów w dowolnym czasie, bezpośrednio przed wysiewem, czy też nie wolno ich mieszać, natomiast druga, czy mieszanka sporządzona z nawozów o określonym uziarnieniu zapewni równomierny rozkład wszystkich składników na polu. Generalnie obowiązuje reguła, aby mieszanki nawozowe sporządzać w terminie możliwie jak najkrótszym przed wysiewem, najlepiej w dniu aplikacji.
Poza tym nie należy mieszać:
- nawozów pylistych z granulowanymi, gdyż łatwo może nastąpić rozwarstwienie komponentów w czasie transportu i wysiewu,
- nawozów higroskopijnych z niehigroskopijnymi. W wyniku ich zmieszania nawozy higroskopijne, łatwo chłonące wodę, mogą w krótkim czasie doprowadzić do zbrylenia mieszanki. W ostateczności takie nawozy można mieszać, ale tylko bezpośrednio przed wysiewem,
- nawozów fosforowych rozpuszczalnych w wodzie (superfosfaty, fosforan (IV) amonu) z nawozami zawierającymi wapń. W tych warunkach fosfor ulega uwstecznieniu do form nierozpuszczalnych w wodzie i staje się nieprzyswajalny dla roślin,
- nawozów zawierających azot w formie amonowej z nawozami wapniowymi (nawozami o odczynie zasadowym). Pod wpływem wapnia mogą wystąpić straty azotu w postaci amoniaku, który przechodzi do atmosfery,
- nawozów zawierających azot w formie saletrzanej z superfosfatami (szczególnie pylistymi). Zawarty w nich w niewielkich ilościach kwas ortofosforowy może redukować azot do formy gazowej,
- mocznika z siarczanem magnezu, niskoprocentowymi nawozami potasowymi zawierającymi sole magnezu, superfosfatem pylistym i saletrą amonową. Mocznik w reakcji z tymi nawozami łatwo chłonie wodę i ulegając rozpuszczeniu, nadaje otrzymanej mieszance konsystencję papki.
Polifoska z krzemem
Istotnym warunkiem uzyskania mieszanki nawozowej o dobrych właściwościach jest odpowiedni dobór komponentów pod względem uziarnienia (zgodność fizyczna). Niestety, nawozy mieszane mają skłonność do segregacji ziaren podczas ich transportu, przeładunku oraz wysiewu. Duże różnice rozmiarów cząstek nawozów skutkują tym, że te mniejsze mają tendencje do gromadzenia się w dolnej części partii nawozu. Przesiewaniu przez wolne przestrzenie między ziarnami większymi, pod wpływem wstrząsów np. podczas transportu, podlegają głównie cząstki o średnicy mniejszej niż 1 mm. Znaczna zmienność gęstości (ciężaru) cząstek nawozów powoduje podobny efekt.
Natomiast kształt cząstek decyduje o ich zdolności do przemieszczania się w masie nawozu. Cząstki o kształcie kulistym są bardziej mobilne niż te o kształcie nieregularnym. Poza tym bardzo trudno zapewnić równomierność wysiewu mieszanki złożonej z nawozów o różnej masie i kalibrażu granul. Wynika to z faktu, że odległość wyrzutu granul nawozu podczas rozsiewania przy użyciu obrotowych urządzeń mechanicznych zależy istotnie od ich wielkości i masy. Ma to szczególne znaczenie dla wydajnych rozsiewaczy nawozów o dużej szerokości roboczej. Dlatego nawozy przeznaczone do mieszania powinny mieć zbliżoną wielkość, kształt i masę granul. W przeciwnym razie szybko dochodzi do segregacji komponentów i ich nierównomiernego rozkładu na polu, co podważa sens stosowania takiej mieszanki.
Przedsiębiorca Rolny, grudzień 2016
