Polacy chętnie oddają 1 procent. Ale system wymaga zmian
Bardzo dobrze, że Polacy coraz chętniej przekazują 1 proc. podatku organizacjom pożytku publicznego. Wiele osób zapomina jednak, że nie ma to nic wspólnego z filantropią - podkreślił Tomasz Schimanek, ekspert z Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce.
W 2016 r. ponad 13 mln osób przekazało 1 proc. podatku organizacjom pożytku publicznego. W sumie otrzymały one ponad 617 mln zł, czyli o ponad 60 mln więcej niż rok wcześniej. Organizacji, które wsparli podatnicy, jest ponad 8 tys.
Budżet zyska miliardy złotych z podatku bankowego
- 1 proc. miał być przeznaczony na działalność organizacji pożytku publicznego, zwłaszcza tych lokalnych, które uzupełniają działania administracji publicznej, i to same organizacje, a nie podatnicy, miały decydować, na co te pieniądze konkretnie przeznaczyć - podkreślił Schimanek.
- Różne nieprawidłowości, które się pojawiają w praktyce, świadczą o tym, że ta idea nie do końca jest dobrze odczytywana przez obywateli i organizacje pozarządowe. Ideą było to, żeby z jednej strony wesprzeć działalność organizacji, a z drugiej dać obywatelom wolność decyzji. Mówimy o 1 proc. podatku należnego państwu, a więc o pieniądzach publicznych - dodał.
Ekspert powiedział, że w praktyce okazało się, że duża część obywateli "postrzega odpis 1 proc. jako wyraz swojej indywidualnej filantropii, podobnie jak np. darowizny".
Najwięcej pieniędzy pochodzących z 1 proc. trafia na organizacje zajmujące się ochroną zdrowia, głównie tych, które bazują na systemie subkont. - Tego prawo nie zabrania, ale jest to absolutnie niezgodne z intencją 1 proc. Niestety, część organizacji bardzo intensywnie z tego systemu korzysta. Dzieje się to za przyzwoleniem państwa i teraz bardzo trudno jest się z tego wycofać - komentuje Schimanek.
Zwrócił uwagę na ogromną skalę tego zjawiska - pierwsza dziesiątka OPP, która otrzymuje w sumie prawie ćwierć mld zł z 1 proc., korzysta z mechanizmu subkont. W ocenie eksperta należałoby podjąć "męską decyzję" i zapisać zakaz przekazywania tych środków na subkonta.