NIK: resort nie kontrolował usług doradztwa rolniczego
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego znajduje się w Minikowie niedaleko Bydgoszczy. Foto_Tytus Żmijewski.
Środki na działania statutowe jednostek doradztwa rolniczego w latach 2016-2018 były wystarczające i zostały prawidłowo wykorzystane, ale MRiRW nie kontrolowało jakości i przydatności udzielanych usług doradczych - oceniła w raporcie NIK.
System doradztwa rolniczego w Polsce tworzą: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie (CDR), 16 wojewódzkich ośrodków (WODR), izby rolnicze oraz prywatne firmy doradcze mające akredytację ministerstwa rolnictwa.
Ardanowski liczy na większą aktywność ośrodków doradztwa rolniczego
Potrzebna jest duża aktywność ośrodków doradztwa rolniczego - mówił w czwartek podczas spotkania z szefami ODR-ów minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski. Jego zdaniem ośrodki doradztwa mają najlepszą wiedzę o potencjale...
Oferowane przez nie usługi, w większości bezpłatne, to głównie szkolenia, działania informacyjne, upowszechnianie metod produkcji rolniczej, wsparcie w ubieganiu się o pomoc finansowaną ze środków krajowych i Unii Europejskiej (wypełnianie wniosków i innych dokumentów).
Usługi kierowane są przede wszystkim do rolników, ale także do właścicieli małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność na obszarach wiejskich oraz do mieszkańców tych terenów.
W ocenie NIK, w badanym okresie 2016-2018 r. "jednostki doradztwa rolniczego (jdr) prawidłowo wykonywały usługi doradcze dotyczące ekonomiki i organizacji produkcji rolnej, a w ograniczonym stopniu usługi obejmujące obszar nowoczesnych technologii - brakowało powiązań działalności doradczej z nauką".
Izba wskazała, że współpraca sektora badawczo-rozwojowego z jdr sprowadzała się do udziału pracowników naukowych w konferencjach, szkoleniach, pokazach, a także zagranicznych wyjazdach studyjnych organizowanych przez te jednostki.
Doradcy rolników dostaną więcej. 1500 euro za 2 lata
Nie jak dotąd za 3-, a za 2-letni okres doradztwa będą dostawać wynagrodzenie w wysokości 1500 euro doradcy rolniczy. Ponadto będą mogli tę sumę otrzymywać sukcesywnie, w transzach. Do konsultacji społecznych trafił właśnie projekt nowelizacji...
Efekty współpracy nie były weryfikowane i miały charakter czysto teoretyczny. Tymczasem dotacje w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich przeznaczone na innowacje w rolnictwie i na obszarach wiejskich wyniosły w 2016 r. - 9,8 mln zł, w 2017 r. - 6,6 mln zł, a w 2018 r. - 7,2 mln zł.
Wojewódzkie ośrodki nie oferowały usług adekwatnych dla poszczególnych grup beneficjentów, uwzględniających gospodarstwa rozwojowe i nierozwojowe czy też małych i średnich przedsiębiorców. Nie dysponowały także danymi potencjalnych odbiorców swoich ofert.
Jedynymi narzędziami, jakimi się posługiwały w tym zakresie były wywiady przeprowadzane w trakcie bezpośrednich kontaktów z rolnikami oraz badania ankietowe zorganizowane przez pięć z 6 kontrolowanych ośrodków. Pytania w nich zawarte kierowano jednak do mniej niż 1 proc. osób, które mogły być zainteresowane usługami doradczymi.
Ankietowani zarzucali jdr koncentrowanie się głównie na usługach odpłatnych, niewłaściwy przepływ informacji o usługach doradczych oraz nadmierną biurokrację.
Kadrowe problemy ODR-ów. Co na to resort rolnictwa?
Minus 260 osób - taki jest bilans ostatnich 2 lat i 7 miesięcy jeśli chodzi o odejścia i przyjścia do pracy w ośrodkach doradztwa rolniczego. Przedstawiając te dane, ministerstwo wskazuje także na działania w kierunku wzmacniania usług...
Środki finansowe przeznaczone na funkcjonowanie systemu doradztwa rolniczego pochodzą głównie z dotacji celowych przekazywanych przez ministerstwo rolnictwa (ok. 70 proc.) oraz z działalności gospodarczej prowadzonej przez same jednostki doradztwa rolniczego (ok. 30 proc.).
W latach 2016-2018 z tych źródeł miały one do dyspozycji w sumie ponad 618 mln zł. Jak wynika z kontroli, kwoty te były wystarczające na realizację zadań ustawowych, NIK wykazała jednak, że spośród 6 badanych wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego (WODR lubelski i zachodniopomorski) naruszyły dyscyplinę finansów publicznych, przekraczając zatwierdzone przez MRiRW plany wydatków.
Obie jednostki poinformowały o tym w sprawozdaniach z wykonania planów finansowych, które bez uwag zatwierdził resort. W opinii Izby, problemem są niskie płace, które motywują doradców do rezygnacji z pracy.
W 2018 r. pracownicy merytoryczni ośrodków doradztwa rolniczego zarabiali średnio od 3128 zł brutto, a w Podkarpackim ODR (ok. 800 zł mniej niż wynosiła przeciętna płaca w tym województwie) do 3867 zł brutto w Śląskim ODR (ok. 650 zł mniej niż średnio w województwie).
- Rolnictwo bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
