Dlaczego plony jęczmienia ozimego w praktyce są takie niskie? Cz. 2

Plony jęczmienia ozimego uzyskiwane w produkcji stanowią ok. połowy plonów uzyskiwanych w doświadczeniach PDO. Kolejną z przyczyn po zakwaszeniu gleby jest nieumiejętne nawożenie, w tym niedocenianie roli fosforu i potasu.

Jęczmień ozimy na wytworzenie tony ziarna wraz z odpowiednim plonem słomy pobiera 10 kg P₂O₅, 17 kg K₂O,4,3 kg MgO oraz 10 kg CaO. Stosunkowo słabo rozwinięty system korzeniowy sprawia, że jęczmień wymaga dobrego zaopatrzenia w składniki pokarmowe. Jest bardzo wrażliwy na niedobór fosforu. Jak podają "Zalecenia nawozowe" IUNG-PIB w Puławach dawki tego składnika przy średniej zasobności fosforu przyswajalnego w glebie i pozostawieniu plonu ubocznego (np. słomy) przedplonu na polu wynoszą w zależności od oczekiwanego plonu od 55 do 70 kg P₂O₅ na 1 ha. Gdy zawartość jest niska dawki te należy zwiększyć o 30 kg P₂O₅, a gdy bardzo niska o 40-60 kg P₂O₅ na 1 ha. W przypadku wysokiej zawartości możliwe jest ograniczenie nawożenia fosforem o 20 kg P₂O₅, a bardzo wysokiej o 30-40 kg P₂O₅ na 1 ha. Gdy plon uboczny przedplonu został z pola zebrany konieczne jest zwiększenie dawek fosforu o 20 proc.

Dlaczego plony jęczmienia ozimego w praktyce są takie niskie? Cz. 1

Średnie plony jęczmienia ozimego uzyskiwane przez naszych rolników są bardzo niskie w stosunku do możliwości jakie dają nowe odmiany. Co jest ich przyczyną? W latach 2016-2019 średnie plony jęczmienia ozimego w doświadczeniach PDO na...

czytaj więcej

Jęczmień jest mniej wrażliwy na niedobór potasu niż fosforu, ale wymaga intensywnego nawożenia tym składnikiem. Przy średniej zawartości potasu w glebie i pozostawieniu plonu ubocznego przedplonu na polu należy stosować w zależności od spodziewanego plonu ziarna od 65 do 85 kg K₂O na 1 ha. W przypadku niskiej zasobności dawki te należy zwiększyć o  30 kg K₂O, a bardzo niskiej o 40-60 kg K₂O na 1 ha. Przy zasobności wysokiej można je ograniczyć o  20 kg K₂O, a przy bardzo wysokiej o 30-40 kg K₂O na 1 ha.

Uzupełnienie potasu jest szczególnie  istotne w przypadku wywożenia słomy z pola, gdyż znaczne ilości tego składnika są tracone. Wówczas rekomendowane dawki potasu trzeba zwiększyć nawet o 80 proc. Wartość ta pokazuje jak rolnik dużo traci jeśli zabiera słomę z pola, a ona nie wraca na nie w formie obornika, co ma miejsce przy jej "sprzedaży". 

Zalecenia dotyczące dawek nawozów warto zestawić ze średnimi dawkami fosforu i potasu stosowanymi w naszym rolnictwie w ostatnich latach. Oscylują one wokół 23 kg P₂O₅ oraz ok. 38 kg K₂O na 1 ha.

Nawozy fosforowe i potasowe stosuje się przedsiewnie, aby można je było dobrze wymieszać z glebą.

Trwają zbiory jęczmienia. Plony są wysokie, jakość ziarna słaba

Rozpoczęły się zbiory jęczmienia ozimego. W pierwszej kolejności koszony jest ze "słabych" stanowisk. Według ekspertów Izby Zbożowo-Paszowej, zbiory będą wysokie, ale jakość ziarna słaba. Zebrany jęczmień ma niską gęstość ziarna....

czytaj więcej

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia "Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu" (Dz. U. z 2020 r., poz. 243) jęczmień ozimy na wytworzenie tony ziarna wraz z odpowiednim plonem słomy pobiera 24 kg azotu, a maksymalna ilość azotu działającego wynosi 140 kg N na 1 ha. Co to oznacza? Jeśli jęczmień ozimy jest uprawiany na glebie średniej to zawartość azotu mineralnego wczesną wiosną w  warstwie 0-60 cm wynosi na glebach średnich 62 kg N/ha.

Wykorzystanie tego azotu przez rośliny ozime wynosi 90 proc., więc mają do dyspozycji 56 kg N na 1 ha. W nawozach mineralnych można więc dostarczyć maksymalnie 84 kg N działającego (140 minus 56). Azot z nawozów mineralnych dostępny jest dla roślin w 70 proc., więc na jęczmień ozimy można zastosować maksymalnie 120 kg N na 1 ha (84 : 0,7). W dobrych stanowiskach nie ma potrzeby stosowania przedsiewnie azotu, w słabszych można zastosować maksymalnie 1/3 łącznej planowanej dawki azotu.

Wiosną mniejsze dawki azotu stosuje się jednorazowo na początku wegetacji, ale zgodnie z przepisami nie wcześniej niż 1 marca. Warto przypomnieć, że zgoda na wcześniejsze o dwa tygodnie nawożenie azotem upraw ozimych dotyczyła tylko roku 2020. Gdy łączna wiosenna dawka azotu jest większa niż 50 kg N/ha, to dzieli się ją na dwie części: ruszenie wegetacji i początek strzelania w źdźbło. Niektórzy producenci, stosują azot też w trzech terminach:  ruszenie wegetacji, początek strzelania w źdźbło oraz na początku kłoszenia. Największy wpływ na plonowanie ma pierwsza dawka azotu.

• Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz